تبدیل جوانان به عروسکهای کوکی با نادیده گرفتن نفوذ فرهنگی
بينيهاي عمل كرده و سر بالا، ابروهايي كه به شكل غيرمعمولي هاشور زده شده، موهاي بور و لبهاي پروتز شده و چشمهايي كه از پشت لنزهاي شيشهاي سبز و آبي نگرانند مبادا در نگاه ديگران زيبا جلوه نكنند.
نویسنده : کبری فرشچی – روزنامه جوان
هجوم الاغ به هویتهای عروسکی!
بينيهاي عمل كرده و سر بالا، ابروهايي كه به شكل غيرمعمولي هاشور زده شده، موهاي بور و لبهاي پروتز شده و چشمهايي كه از پشت لنزهاي شيشهاي سبز و آبي نگرانند مبادا در نگاه ديگران زيبا جلوه نكنند. اين چهرههاي عروسكي تكراري در خيابانهاي پايتخت و شهرهاي بزرگ كه عيناً از روي برخي بازيگران هاليوودي كپيبرداري شده، نمادي است كه بروز يك فاجعه را در ميان نسل جوان بيصدا فرياد ميزند؛خطر بحران هويت و از دست رفتن اعتماد به نفس ميان جوانان ايراني. در این بین اما برخی جراحان زیبایی هم به رغم آنکه میدانند چهره مراجعهکنندگانشان نیازی به جراحی ندارد با نگاهی تجاری جوانان را برای انجام اعمال زیبایی ترغیب میکنند.
اگر كمي دقيقتر به چهرههايي كه در چند سال اخير ميان زنان و دختران جوان معمول شده است، نگاه كنيد شباهت غيرقابلانكاري ميان عروسكهاي باربي اسباب بازيهاي ديروز و حتي امروز دختربچههاي ما دارد؛ عروسكهايي كه سالهاست با برنامه و پيوستهاي فرهنگي وارد كشورمان شدهاند تا عامل نفوذ فرهنگي و فكري در ميان كودكان ما باشند و از همان دوران كودكي به آنها الگويي از زيبايي ارائه دهند؛ الگويي لاغراندام با قد بلند، پوست روشن، موهاي بور، چشمهاي رنگي، بيني كوچك و لبهاي برجسته. نقش بستن همين الگوها به عنوان تعريف زيبايي در ذهن زنان و دختران ما موجب شده اعتماد به نفسشان را در گرو نزديكي به چنين شاخصهايي بدانند. همين امر هم ايران را به رتبه نخست جراحي زيبايي بيني و پايتخت جراحي بيني در دنيا و همچنين رتبه هفتم مصرف لوازم آرايش در دنيا تبديل كرده است و موجب شده دختراني با چهرههاي مشابه در هر قابي از شهر به يك پديده قابلتأمل تبديل شود.
فاجعه رواج چهرههاي عروسكي
بنيانگذار و مؤسس انجمن بيوتكنولوژي، ايمني زيستي و انجمن پدافند غيرعامل افزايش دختران همشكل و عروسكي را به عنوان يك نگراني جدي مطرح ميكند. به باور وي احتمال تهديدات زيستي ناشي از نفوذ دشمنان در اين حيطه وجود دارد. كرمي در اينباره ميگويد: امروزه فاجعهاي كشور و پايتخت را تهديد ميكند كه افزايش دختران همشكل و به اصطلاح دختران عروسكي است كه مثل هم آرايش ميكنند، جراحيهاي زيبايي انجام ميدهند و حتي در نوع لباس پوشيدن نيز از هم تقليد ميكنند و كاملاً شبيه به هم هستند.
اين استاد دانشگاه با ابراز نگراني از تأثيرپذيري فرهنگ غني ايراني اسلامي كشور و جوانان ما از رسانههاي غربي ميافزايد: پسران و دختران نسل جوان به جاي پذيرش الگوهاي داخلي كه بسيار غني از فرهنگ ايراني اسلامي است در موارد متعدد به خصوص در عرصه زيباييهاي ظاهري از الگوهاي غربي پيروي ميكنند كه تحول نگرانكنندهاي در بين جوانان كشور به شمار ميآيد.
ماسکی برای عدم اعتماد به نفس
برگزاري مسابقه تلويزيوني ثانيهها و ناتواني اغلب افراد شركتكننده در اين مسابقه از پاسخگويي به سؤالات سادهاي كه به كمترين ميزان اطلاعات عمومي نياز داشت موجب شد براي نخستين بار يك نگراني عميق و جدي در جامعه مطرح شود؛نگراني از سطحي شدن سطح سواد و اطلاعات اجتماعي مردم آن هم در شرايطي كه در سطح شهر با افرادي روبهرو ميشويد كه اغلبشان جراحيهاي زيبايي انجام دادهاند و پيش از خروج از منزل ساعتها براي ظاهرشان وقت صرف كردهاند اما همين افراد در طول شبانه روز به جز اطلاعات ناقص و نامطمئني كه از طريق عضويت در شبكههاي اجتماعي به دست ميآورند، اغلب حتي حاضر نيستند درصدي از زماني را كه براي ظاهرشان صرف ميكنند براي مطالعه و بالا بردن اطلاعاتشان صرف كنند. به باور رئيس پژوهشكده بيوتكنولوژي بسيج جامعه پزشكي بسياري از افرادي كه خود را به عروسكهاي شبيه به هم تبديل ميكنند خود را از علم، مطالعه، كتاب و فرهنگ غني كشور خود دور نگه داشتهاند و ملاك تفاخر را در نوع پوشش و ظاهر خود ميدانند.
كرمي، نوعي بيهويتي را در رواج اين رفتارها مؤثر ميداند و تصريح ميكند: اين افراد سعي ميكنند خود را از اين طريق در جامعه مطرح كنند و به جاي اينكه به مطالعه و كسب آگاهي براي زندگي بهتر روي بياورند خود و سلامتيشان را فداي زيباييهاي غيرمنطقي و ناسالم ميكنند.
عروسكهاي رواني
اگر سري به مطب جراحان پلاستيك يا گوش و حلق و بيني و حتي برخي پزشكان عمومي كه پا در كفش جراحان پلاستيك كردهاند بزنيد با تعداد زيادي مراجعهكننده مواجه ميشويد كه اغلبشان متقاضي جراحي زيبايي بيني هستند. هرچند متقاضيان تزريق ژل براي برجسته شدن لب و تزريق چربي براي از بين بردن خطوط پيري در صورت و همچنين تزريق بوتاكس در ميان بانوان و حتي آقايان ايراني كم نيست اما همچنان جراحي زيبايي بيني در صدر جراحيها قرار دارد. بسیاری از پزشکان میدانند برخی از متقاضیان جراحیهای زیبایی دارای اختلالات روانی هستند اما تلاش نمیکنند تا پیش از انجام عمل جراحی زیبایی این افراد را به مشاوره روانشناسی ترغیب کنند.
اين در حالي است كه در ديگر كشورهاي دنيا اعمال جراحي بيني رو به كاهش است و در عوض جراحيهاي مربوط به جوانسازي افزايش يافته است. از نگاه روانشناسي گسترش نامطلوب جراحيهاي زيبايي در يك جامعه متأثر از انگيزههاي شناختي و عاطفي افراد آن است. در كشور ما هم بسياري از جراحيهاي زيبايي غيرضرورياند و تنها انگيزه افراد از سپردن چهره خود به تيغ جراحان يا آرايشها و توجه افراطي به ظاهرشان ناشي از اعتماد به نفس پايين يا رنج بردن از برخي اختلالات روانشناختي است كه يكي از مهمترين اين اختلالات خود زشتانگاري يا توهم زشت و بدفرم بودن است. دكتر غلامرضا حاجتي، روانپزشك در اين باره ميگويد: در بسياري از موارد پزشكان و جراحان پس از انجام بررسيهاي لازم متوجه ميشوند كه فرد مراجعهكننده و متقاضي جراحي زيبايي، بدريختي واقعي ندارد و حتي از يك ظاهر خوب و بالاتر از خوب برخوردار است اما تصور ميكند كه ظاهرش مناسب نيست و به دليل تفكراتي كه ناشي از اختلال رواني بدريختي است خواهان انجام جراحي شده است. به گفته اين عضو انجمن روانپزشكان ايران افرادي كه دچار اختلال بدريختي هستند، در مورد ظاهر يك يا چند قسمت از بدن خود، اشتغال ذهني دارند كه در حد شديد و بيمارگونه است و براي رفع اين تصور اشتباه خود به اعمال جراحي متعدد روي ميآورند.
دكتر سيدابوالحسن امامي، رئيس انجمن جراحان پلاستيك و زيبايي ايران هم معتقد است فقط 30درصد ايرانيها در صورت تمايل نياز به جراحي بيني دارند، 20درصد ايرانيها بيني متناسب دارند و 50 درصد ديگر نيز فقط ايراد كوچكي در بيني خود دارند اما اين ايراد صفت مشخصه آنها نيست و الزامي به جراحي بيني ندارند. از نگاه حجتي، توجه افراطي به ظاهر و گرايش به اعمال جراحي زيبايي خيلي وقتها به دليل اختلالاتي نظير وسواس، افسردگي و خود زشتانگاري است. در اين بين رسانهها و نهادهاي فرهنگي در كنار خانوادهها نقش مهمي در بازگرداندن اعتماد به نفس در جوانان كشور دارند تا آنها بازتعريفي از زيبايي و احساس رضايت از خود داشته باشند.
منبع : روزنامه جوان