طیب حاج رضایی از باستانی کاران تهران در دوران پهلوی و از افرادی بود که در ادبیات محاورهای آن زمان به لات یا لوطی مشهور بودند.
اگرچه گفته میش.د که وی در سال ۱۳۳۲ از موافقان رژیم شاهنشاهی پهلوی در کودتای ۲۸ مرداد بود اما در جریان نهضت بزرگ مردم برعلیه قانون موسوم به کاپیتولاسیون تغییر رویه داد و به موج انقلاب مردم – به رهبری آیت الله سیدروح الله الموسوی المصطفوی الخیمنی – المتخلص به “صوفی الهندی- پیوست.
وی سرانجام در یازدهم آبان ماه ۱۳۴۲ در میدان تیر پادگان حشمتیه تهران اعدام و شهید شد و در قسمت شرقی حرم حضرت عبدالعظیم(ع) به خاک سپرده شد.
زندگینامه طیب حاجرضایی
طیب در سال ۱۲۸۰ خورشیدی در محله صابون پز خانه (در اصطلاح عام صام پزخانه) تهران به دنیا آمد. پدر او حسینعلی حاج رضایی از اهالی سگمس آباد یا ارتش آباد کنونی از روستاهای استان قزوین بود که پس از مهاجرت به تهران به شغل جمعآوری بوتههای خشک برای نانواییها مشغول بود. طیب سه برادر به نامهای حاجی مسیح، اکبر و طاهرداشت او از همان ابتدا به ورزش باستانی علاقهمند بود و پس از پایان یافتن دوره سربازی بود که نام او کمکم بر سر زبانها افتاد.[۲] طیب از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۲ از میدان داران به نام میوه و تره بار تهران بود و به کار خرید و فروش میوه و تره بار مشغول بود. اودر دوران زندگی اش دو همسر و هفت فرزند داشت.
او و هم دورهایهایش در آن سالها در زورخانههایی مانند «زورخانه اصغر شاطر» در انبار گندم (نزدیک به میدان شوش)، «زورخانه رضا کاشفی» در بازارچه سعادت (نزدیک به باغ فردوس) و زورخانههایی در محلههای پاچنار و نظام آباد و البته زورخانه شعبان جعفری در پارک شهر به ورزش باستانی میپرداختند.
طیب در سنین جوانی بارها به دلیل درگیری به زندان افتاد که در برخی موارد دوران محکومیت را به صورت کامل نگذراند. از سوابق محکومیتهای او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دو سال حبس انفرادی به دلیل درگیری با پاسبانهای شهربانی در سال ۱۳۱۶.
در سال ۱۳۱۹ به دلیل درگیری تحت تعقیب بود که با کفالت آزاد شد.
پنج سال حبس با اعمال شاقه در سال ۱۳۲۲
تبعید به بندرعباس در سال ۱۳۲۳ به اتهام قتل
بنا به آنچه در خاطرات دیگران از او گفته میشود، ویژگیهایی چون خشونت و اعمال زور علیه شهروندان به وی منسوب است و از او به عنوان فردی دیندار هم یاد میکنند. مثلاً گفته میشود که در ماه محرم از کوتاه کردن ریش خودداری میکرد و لباس سیاه عزا میپوشید و عزاداری میکرد. همچنین بیژن حاج رضایی فرزند طیب در مورد دلبستگی پدرش به حسین بن علی چنین میگوید:
«پدرم، عجیب حساسیت و علاقه به خاندان عصمت و طهارت بهخصوص حضرت امام حسین (ع) داشت و این را واقعاً میگویم که عاشق او بود، حتی در برابر بعضی اعتراضات مادرم در مورد بعضی خرجهایش میگفت من زندگیام و پولی را که بدست میآورم؛ دو قسمت میکنم یک قسمت آن را خرج خودم میکنم، و قسمت دیگر را خرج امام حسین (ع)، حالا یا برای او عزاداری میکنم یا به راه او خرج میدهم.»
حاج حسین علم ۲-طاهر حاجرضایی ۳-شعبان جعفری ۴-حسین مهدی قصاب ۵-طیب حاجرضایی۶-اکبر حاجرضایی ۷-سید اکبر خراط درکنار آیت الله کاشانی.
طیب حاجرضایی با برخی از علما و روحانیون در ارتباط بود. مثلاً در گزارش ساواک در سال ۱۳۳۶ چنین آمدهاست که طیب به منزل آیت الله کاشانی میوه فرستادهاست.اودر ابتدا به شاه نیز وفادار بود، تا جایی که تصاویر شاه و پرچم شیروخورشید را روی بدن خود خالکوبی کرده بود.
تظاهرات ۱۵ خرداد و اعدام طیب حاج رضایی و اسماعیل رضایی
برخلاف ادعای افراد نوکیسه ای امثال پاسدار محسن رفیقدوست، طیب حاج رضایی در شورش پانزده خرداد نقش فعالی یا نقش بازدارندهای نداشته!! اما به گواهی شهود بیطرف عینی او در خط انقلاب مردم قرار گرفت و تعداد زیادی از لوطیهای بامرام نیز از خط شعبان بیمخها جدا شده و به دنبال او حرکت کردند!
به همین دلیل نیز دستگاه های امنیتی و نظامی و پلیسی رژیم شاهنشاهی، طیب حاج رضایی را در ۱۶ خرداد ۱۳۴۲ به همراه ۴۰۰ نفر دیگر به جرم برهم زدن نظم عمومی دستگیر کرد و سرکرده این افراد دستگیر شده را طیب حاج رضایی وبرادر او اسماعیل رضایی عنوان کردند. سرانجام از میان افراد دستگیر شده، طیب و اسماعیل حاج رضایی به حکم صادره از دادگاه ویژه شماره یک لشکر گارد به ریاست سرتیپ حسین زمانی و دادستانی سرهنگ ستاد احمد دولو قاجار و با وکالت تسخیری تیمسار شایانفر پس از ۱۳ جلسه محاکمه به جرم فعالیت محرمانه و خیانتکارانه به منظور برهم زدن نظم و امنیت عمومی در روزهای ۱۵ خرداد ماه همان سال به استناد قسمت اول ماده ۷۰ قانون مجازات عمومی به اعدام محکوم شدند و این حکم در سحرگاه ۱۱ آبان ۱۳۴۲ اجرا شد.
همسر او فخرالملوک مهاجر زنجانی بود. فخرالملوک روز یکشنبه ۱۶ فروردین ۱۳۹۴ در یکی از بیمارستانهای تهران درگذشت.
“لوطیهای بامرام” در فیلم سینمایی «طیبخان»
سناریوی فیلم سینمایی «طیبخان» در ادامه جریان لوطیهایی است که در جریان انقلاب و جنگ، خالصانه پا در راه دفاع از مردم و کشور گذاشتند، داستانی که کموبیش در کارهای قبلی دهنمکی به آن پرداخت شده بود.
منبع: صبح نو
اخبار تازه از جدیدترین فیلم آقای مسعود دهنمکی با نام «طیبخان» حاکی از ادامه جریان و ماجرایی است که این کارگردان در کارهای قبلی خود چون اخراجیهای 1 به آن پرداخته است.
به گزارش مشرق، سالهای سال است که فیلمها و سریالهای گوناگونی در حوزههایی چون انقلاب، دفاع مقدس، مشکلات و رخدادهای موجود در جامعه و مواردی از این دست ساخته میشوند و در هر یک از آنها، فیلمساز و کارگردان آن اثر طبق اندیشه و اعتقادی که دارد کار را پیش میبرد.
حال این طرز فکر و نگاهی که در هرکاری وجود دارد، بعضی اوقات موجب راه افتادن جریانی گاه مثبت و حتی منفی، نه تنها در دنیای هنر بلکه در اجتماع میشود و سر و صدا بهپا میکند.در حوزه دفاع مقدس و فیلمهایی با مضمون انقلاب و بعضا مسائل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نیز مدتهاست که مجموعه کارهای مسعود دهنمکی فضایی مختص به خود دارد.
از «اخراجیها» تا «رسوایی»
این فضا از زمان تولید سینمایی اخراجیهای1 در سال 86 شکل گرفت و بعد از آن با ساخت اخراجیهای 2و 3 ادامه پیدا کرد. پس از آنها دهنمکی با نگاهی که باز هم در همان فضا جای میگیرد، سراغ ساخت رسوایی رفت و بعد هم به ترتیب «معراجیها» و «رسوایی 2» را تولید کرد.
سریال «دارا و ندار» نیز از دیگر کارهایی هستند که در آنها، این کارگردان در قالبی متفاوت از دیگر فیلمهایش و با همان طنازی همیشگیاش، به فقر موجود در جامعه پرداخته است.
کتاب 1400 صفحهای درباره یک شهید
مضاف بر این آثار، به تازگی خبر تولید فیلم جدید دهنمکی که گویی در راستای همان جریان به راه افتاده توسط اوست در رسانهها منتشر شده است؛ فیلمی که بر مبنای زندگی طیب حاج رضایی است. البته پیش از نگارش این فیلم، اخبار حاکی از اتمام کتابی هستند که پس از دو سال پژوهش حول شهید طیب حاجرضایی براساس اسناد و مدارک و مصاحبه با دهها تن از پیشکسوتان انقلاب و دوستان و وابستگان طیب حاجرضایی توسط مسعود دهنمکی در دو جلد و در1400 صفحه به رشته تحریر درآمده. کتابی که احتمالاً توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر خواهد شد.
در این میان نگارش فیلم سینمایی «طیبخان» نیز براساس همین کتاب در حال انجام بوده و بهزودی نهایی خواهد شد و بعد از ارائه به سازمان سینمایی، در مرحله پیشتولید قرار میگیرد.
زندگی «طیبخان» روی پرده نقرهای
طبق شنیدهها به نقل از یک منبع آگاه، فیلمنامه سینمایی «طیبخان» این روزها مراحل پایانی نگارش را طی میکند و بعد از آن نوبت به پیشتولید کار میرسد. این سینمایی که برگرفته از کتاب مذکور است به مقطع 20 تا 52 سالگی شهید طیب حاجرضایی میپردازد.
سینمایی «طیبخان» بر اساس واقعیتهایی که پیرامون این شهید وجود دارد شکلگرفته است و بیش از آن که در آن تخیل و قصهپردازی وجود داشته باشد، رخدادهای واقعی به تصویر کشیده شدهاند.
برای تألیف این کتاب و فیلمنامه مذکور طی 5 سال گذشته با 10 ها تن از پیشکسوتان انقلاب، دوستان همبندی شهید حاج رضایی در مراحل مختلف حبس و برخی اعضای خانواده این شهید صحبت و در کل تلاش شده است تا هر چه سند درباره طیب حاجرضایی موجود است، جمعآوری شوند.
آقایان حبیباله عسگراولادی، اسدالله عسگراولادی، محسن رفیقدوست، محمد خوشجان، محمد استادمرتضی، اسدالله صفا، عبداله جاسبی، اسدالله بادامچیان، بیژن حاجرضایی، غلامعلی حدادعادل، محمد کلهر و… از این افرادند.
در این سینمایی در فضایی داستانی، علاوهبر شهید حاج رضایی به واقعه 15 خرداد نیز پرداخته میشود. طبق شنیدهها، در روزهای آتی اقدامات لازم برای کسب پروانه ساخت انجام شده و پیشتولید کار که حداقل 6ماه زمان میبرد، آغاز میشود.
تصویربرداری سکانسهای موجود در فیلم «طیبخان» قرار است در تهران صورت بگیرد و لوکیشن اصلی داستان نیز همین شهر خواهد بود.این سینمایی جزو کارهای پربازیگر دهنمکی محسوب میشود و به نقل از منبع آگاه در برخی از سکانسها بیش از 100 هنرور حضور خواهند داشت.
ادامه یک جریان
«طیبخان» ششمین فیلم بلند سینمایی مسعود دهنمکی است که طبق اخبار موجود میتوان آن را ادامه همان جریانی دانست که سالهاست توسط این کارگردان راهاندازی شده؛ چرا که داستان زندگی این شهید به ماجرایی که در اخراجیهای 1 اتفاق افتاد بیشباهت نیست.