اظهارات مشترک روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در مورد سوریه/ روحانی، پوتین، اردوغان

 حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در این بیانیه مشترک که روز چهارشنبه در  نشست مجازی سران روند آستانه  در 14 بند تدوین شده است، با تاکید بر اینکه بر اینکه منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل وفق قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود، عزم خود را برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه ابراز نمودند.

متن بیانیه مشترک سران سه کشور ایران ، روسیه و ترکیه به این شرح است:

رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای حسن روحانی، رئیس جمهور فدراسیون روسیه، جناب آقای ولادیمیر پوتین و رئیس جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان نشست مجازی سه‌جانبه سران را در تاریخ 11 تیرماه 1399 برگزار نمودند.

رؤسای جمهور:

1.در خصوص اوضاع کنونی در صحنه سوریه بحث نمودند و به بررسی تحولات پس از آخرین نشست خود در آنکارا در تاریخ 25 شهریور 1398 پرداخته و بار دیگر بر عزم خود برای تقویت هماهنگی­های سه­جانبه بر اساس توافقات فی ما بین تصریح نمودند.

2. بر تعهد قوی خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید و تصریح نمودند که این اصول باید مورد احترام همگان بوده و هیچ اقدامی، فارغ از عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف نماید.

3.در این راستا تمامی تلاش­ها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی را به بهانه مبارزه با تروریسم، از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را مردود دانسته، و عزم خود را برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه ابراز نمودند.

4. شرایط شمال شرق سوریه را بررسی و تأکید کردند که دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه تنها در سایه حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ممکن است و به این منظور توافق نمودند تلاش­های خود را هماهنگ نمایند. رؤسای جمهور مخالفت خود را با تصرف و انتقال غیرقانونی درآمدهای نفتی که متعلق به جمهوری عربی سوریه است، ابراز کردند.

5.بار دیگر بر عزم خود مبنی بر تداوم همکاری به منظور نابودی نهایی داعش، جبهه النصره و تمامی دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل­ها و موجودیت­های وابسته به القاعده یا داعش و سایر گروه­های تروریستی مشخص شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل تأکید کردند و بر طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه، خواستار محافظت از غیرنظامیان و زیرساخت­های غیرنظامی شدند.

6. اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار دادند و بر لزوم تأمین آرامش در این منطقه با اجرای کامل تمامی توافقات مرتبط تأکید کردند.

7.نگرانی عمیق خود را نسبت به شرایط انسانی در سوریه و تأثیر همه‌گیری کووید-19 ابراز نمودند و اذعان داشتند که این همه‌گیری می‌تواند نظام سلامت و شرایط اجتماعی-اقتصادی و انسانی سوریه را با چالش جدی مواجه سازد. رؤسای جمهور کلیه تحریم­های یک­جانبه مغایر با حقوق بین­الملل، حقوق بین­الملل بشردوستانه و منشور ملل متحد را بویژه در شرایط همه‌گیری کووید-19 مردود دانستند. در این راستا، بر ضرورت حیاتی فراهم نمودن دسترسی بشردوستانه سریع، امن و بلامانع در سراسر سوریه برای تسکین آلام مردم سوریه تأکید کردند و از جامعه بین­الملل بویژه سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه آن خواستند به دور از تبعیض، سیاسی­کاری و پیش­شرط، کمک­های خود به تمام سوری­ها را افزایش دهند.

8. بار دیگر بر این عقیده خود تصریح کردند که منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل وفق قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود. در این راستا، بر نقش مهم کمیته قانون اساسی در ژنو که تشکیل آن حاصل مشارکت مسلم ضامنین آستانه و اجرای تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه در سوچی است، تأکید کردند. رؤسای جمهور از توافق حاصله در خصوص برگزاری سومین نشست کمیته قانون اساسی در آگوست 2020 استقبال و بر آمادگی خود مبنی بر حمایت از کار کمیته از طریق تعامل مستمر با اعضای آن و فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه، گیر اُ. پدرسون به عنوان تسهیل‌گر برای اطمینان از عملکرد پایدار و مؤثر کار کمیته مجدداً تأکید نمودند.

9.بر عزم خود مبنی بر تداوم عملیات­ آزادسازی متقابل بازداشت­ شدگان/ربوده ­شدگان در چارچوب کارگروه ذیربط در روند آستانه تصریح کردند. رؤوسای جمهور تأکید نمودند که این کارگروه سازوکار منحصربفردی است که در اعتمادسازی بین طرف­های سوری، مؤثر بوده و وجود آن ضروری است و نیز توافق نمودند اقداماتی برای تداوم فعالیت آن اتخاذ کنند.

10.   ضمن تصریح بر برخورداری پناهجویان و مهاجران اجباری داخلی از حق بازگشت و حق حمایت، بر لزوم تسهیل بازگشت داوطلبانه و ایمن آنان به اقامتگاه­های اصلی خود در سوریه تأکید کردند. در این راستا، از جامعه بین­الملل خواستند به منظور استقرار مجدد و بازگشت آنان به زندگی عادی، کمک­های مناسب ارائه دهند و مسئولیت بیشتری در راستای مشارکت در تقویت کمک­رسانی به سوریه از جمله در طرح­های بهبود سریع شامل زیرساخت­های اساسی – تأسیسات تأمین آب و برق، مدارس و بیمارستان­ها و مین­زدایی انسان­دوستانه –عهده‌دار شوند.

11.   بر لزوم احترام به تصمیمات حقوقی شناخته شده بین‌المللی از جمله مفاد قطعنامه‌های ذیربط سازمان ملل در رد اشغال جولان سوریه بویژه قطعنامه ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل تأکید و تصمیم دولت آمریکا در خصوص جولان اشغالی سوریه را که نقض فاحش حقوق بین‌الملل محسوب شده و صلح و امنیت منطقه‌ای را به خطر می اندازد محکوم کردند. رؤسای جمهور حملات نظامی رژیم صهیونیستی را در سوریه بی‌ثبات کننده و ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور و تشدید کننده تنش در منطقه تلقی کردند.

12.   علاوه بر موضوع سوریه، بر قصد خود مبنی بر تقویت هماهنگی‌های سه­جانبه در عرصه­های مختلف به منظور افزایش همکاری­های مشترک اقتصادی تأکید کردند.

13.   توافق نمودند نمایندگان خود را مکلف نمایند تا جلسه آتی نشست بین­المللی سوریه در چارچوب روند آستانه را در اولین فرصت ممکن برگزار کنند.

۱۴. توافق کردند جلسه آتی نشست سه‌جانبه سران را به دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران جناب آقای حسن روحانی در اولین فرصت ممکن در جمهوری اسلامی ایران برگزار نمایند.

 سخنرانی روحانی

رئیس‌جمهور در نشست مجازی روند آستانه گفت: فشارهای آمریکا خللی در اراده کشورهای دوست سوریه ایجاد نمی‌کند.

وی در ابتدای سخنان خود گفت: تحولات زیادی در سوریه رخ داده است و تصمیم گرفتیم اجلاس سران سه کشور به صورت مجازی برگزار شود انشاالله در اولین فرصت ممکن جلسه حضوری را به میزبانی جمهوری اسلامی ایران برگزار می کنیم.

رئیس‌جمهور گفت:مایلم در آغاز به اصول تغییرناپذیر در موضوع سوریه یعنی حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی و احترام به حاکمیت ملی و استقلال سوریه و تعیین سرنوشت این کشور تنها به دست مردم که این کشور از طریق گفتگوهای سوری سوری و بدون مداخله خارجی است تاکید کنم.

روحانی تصریح کرد: فشارهای نامشروع رژیم آمریکا هیچ خللی در اراده کشورهای دوست و متحد سوریه ایجاد نخواهد کرد و آمریکا مطمئن باشد آنچه از طریق فشار نظامی و کمک به گروههای تروریستی به دست نیاورده، نمی‌تواند از ابزار فشار و مجازات مردم سوریه به دست بیاورد.

وی گفت: تنها راه حل بحران سوریه سیاسی است و راه حل نظامی نخواهد داشت. همچنین لازم می‌دانم از تمام شهدای مبارزه با تروریسم به ویژه سردار سلیمانی یاد کنم. مبارزه با تروریست تا محو کامل آن از سوریه و به طور کلی منطقه ادامه خواهد داشت. ضروری است هرچه سریعتر نیروهای تروریست آمریکایی از سوریه و کل منطقه خارج شوند و حاکمیت سوریه در کل این کشور گسترده شود.

سخنرانی اردوغان

«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه بعدازظهر امروز (چهارشنبه) در اجلاس مجازی روند آستانه که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، طی سخنانی گفت: امیدواریم که سوریه هر چه سریع‌تر به ثبات و آرامش برسد و هر کاری از دستمان برآید انجام خواهیم داد.

وی در ابتدای این نشست گفت: از اینکه دور هم جمع شده‌ایم بسیار خوشحالم.از زمانی که روند آستانه را شروع کردیم برای تامین امنیت و ثبات در سوریه گام‌های مهمی برداشتیم. برای حفاظت از تمامیت ارضی و استقلال در این کشور تمام تلاش خود را خواهیم  کرد. امروز هم مطمئن هستیم در این مسیر گام برخواهیم داشت.

اردوغان بیان کرد: تا امروز همیشه در کنار برادران و خواهران سوری بدون توجه به نژاد و باورهای آنها بودیم.

رئیس جمهور ترکیه گفت: برای میلیون‌ها پناهنده سوری آغوش خود را باز کردیم، برای اینکه سوریه تکه تکه نشود، تلاش زیادی انجام داده و مداخله کردیم و جلوی فعالیت‌های تجزیه طلب را گرفتیم.

اردوغان همچنین گفت: همکاری‌ای که در این زمینه خواهیم داشت بدون شک آینده این کشور را تعیین خواهد کرد. امیدوارم مشورت‌هایی که در این زمینه انجام می‌دهیم، برای کل منطقه و سوریه مفید واقع شود.

وی همچنین از طرف دولت و ملت ترکیه حادثه روز گذشته در یک کلینیک در تهران که منجر به کشته و مجروح شدن عده‌ای از هموطنان شد را به دولت و مردم ایران تسلیت گفت.

سخنرانی پوتین

رییس جمهوری روسیه روز چهارشنبه در نشست مجازی سه جانبه سران ایران، روسیه و ترکیه از سری نشست های روند آستانه گفت: از طریق روند این نشست سه جانبه می توانیم گام های مهم تری در مسیر عادی سازی شرایط در سوریه برداریم.