ایالات متحده و کانادا گفتند سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین شاید کار یک موشک بوده باشد، اما ایران این ادعا را رد میکرد.
کشورهای غربی گفتند مدارکی دارند که نشان میدهد که سقوط هواپیمای اوکراینی در حوالی فرودگاه بینالمللی تهران نتیجه برخورد یک موشک ایرانی بوده است.
ایران به شدت دست داشتن در این حادثه را رد میکرد و اصرار داشت موشکی به این هواپیما اصابت نکرده است.
اما این کشور امروز شنبه ۱۱ ژانویه پذیرفت که به دلیل “خطای انسانی”، این هواپیما هدف قرار گرفته است.
اما از همان اول چه مدارکی مبنی بر اصابت موشک ایرانی به این هواپیما وجود داشت؟
مدارک ویدیویی موجود
ویدیویی که توسط کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی منتشر شد، نشاندهنده نوعی برخورد با پرواز شماره پیاس۷۵۲ خطوط هوایی بینالمللی اوکراین بود.
در این تصاویر نور براقی دیده میشد و بعد هم صدای مهیبی به گوش میرسید. هواپیما سپس به پرواز خود ادامه داد، به طرف فرودگاه تهران دور زد و بعد به زمین خورد و منفجر شد.
بیبیسی توانست محل ضبط این ویدیو در شهر پرند را شناسایی کند. ویدیو در ۳۰ کیلومتری فرودگاه بینالمللی امام خمینی که هواپیما از آن برخاسته بود ضبط شده است.
در این ویدیو چند بلوک مسکونی، یک کارگاه ساختمانی و یک تانکر آب دیده میشدند که همگی در عکسهای ماهوارهای گوگل هم مشخصا حضور دارند.
این عکسها، و خود لاشه هواپیما، سرنخهای مهمی در اختیار تیم تحقیقاتی قرار دادند؛ اثر آتشسوزی، باقیمانده مواد منفجره که ممکن بود موید وجود بمب در هواپیما باشد، و یا صدمات ناشی از ترکشهای یک موشک.
وجود سوراخهایی که لبههایشان به داخل هواپیما خم شده باشد نشانه وقوع انفجار یا صدمه از خارج هواپیما است.
و بررسی دقیق اندازه و شکل سوراخها میتواند به شناسایی موشک کمک کند.عکسهای زیادی در اینترنت پخش شدهاند که تایید همه این عکسها مقدور نیست.
در بعضی از این عکسها نوک موشک روسی تور دیده میشود. نمیدانیم این عکسها کی و کجا گرفته شدهاند.
رسانههای آمریکایی به نقل از منابع اطلاعاتی این کشور خبر از شلیک دو موشک دادند.
الیوت هیگینز، از اعضای وبسایت تحقیقاتی بلینگکت، تصاویری از باقیمانده سامانه ضدهوایی تور منتشر کرد که ظاهرا در نزدیکی محل سقوط هواپیما گرفته شده بودند.
یکی از پرسشهایی که مطرح شد این بوده که چرا نوک موشک به نظر سالم میرسید.
اما یکی از کارشناسانی که با ما صحبت کرد میگوید نوک موشک حاوی سامانه هدایتی است و به هدف برخورد نمیکند، برای همین سالم بودن و پیدا شدن آن دورتر از محل سقوط چیز عجیبی نیست.
آیا مدارک دیگری هم هست؟
دو جعبه سیاه وجود دارد.
سامانه ثبت اطلاعات پرواز کل اتفاقات جاری در دستگاههای مختلف هواپیما را ضبط میکند. هرگونه نقص داخلی قطعا با بررسی این اطلاعات مشخص خواهد شد.
سامانه ضبط صوت به گونهای طراحی شده است که همه صداهای کابین را به مدت دو ساعت ضبط کند و ممکن است در صحبتهای خدمه سرنخهای مهمی یافت شود.
مقامات ایرانی پیش از پذیرش مسئولیت سقوط هواپیمای اوکراینی گفته بودند که بارگیری کامل اطلاعات این جعبههای سیاه ممکن است تا دو ماه طول بکشد.
جولیان بری، کارشناس هوانوردی، میگوید دلیل زمانبر بودن تحقیقات حجم زیاد داده است. اما او در عین حال میگوید که تحلیلگران خبره میتوانند ظرف یکی دو هفته به نتایج مقدماتی برسند.
حادثه چطور رخ داد؟
شکی نیست که نیروهای مسلح ایران در فاصله کوتاهی که از پرتاب موشک به اهداف آمریکایی در عراق میگذشته است به منظور برخورد با واکنش احتمالی آمریکاییها در آمادهباش کامل بودند.
محل سقوط این هواپیما نه تنها نزدیک تهران است، بلکه فاصله اندکی هم با یکی از پایگاههای سپاه پاسداران دارد.
با این حال باید با استفاده از تمهیدات احتیاطی مناسب مانع هدفگیری اشتباه یک هواپیمای مسافری میشدند.
سامانه راداری مورد استفاده متصدیان این موشکها به گونهای طراحی شده است که سیگنال شناسایی هواپیماهای مسافری را تشخیص دهد.
جاستین برونک، محقق موسسه رویال یونایتد سرویسز، میگوید “پرواز پیاس۷۵۲ در حال انتقال کد شناسایی غیرنظامی خود به همراه اطلاعات مربوط به مختصات و ارتفاع بود و متصدی رادار این موشک قاعدتا به این اطلاعات دسترسی داشته است.”