قدرت‌های اروپایی خواستار ‘تشکیل فوری’ کمیسیون مشترک برجام شدند

BBC فارسی/سه کشور اروپایی عضو توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام همراه با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواستار بازگشت جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود در برجام و برگزاری فوری کمیسیون مشترک شده اند.

بریتانیا، فرانسه و آلمان شرکای اروپایی توافق هسته ای برجام هستند که مورد حمایت اتحادیه اروپا قرار دارد.ایران طی روزهای اخیر اعلام کرده ذخایر اورانیوم این کشور و غلظت غنی سازی اورانیوم تولیدی آن از میزان تعیین شده در توافق برجام فراتر رفته و آژانس بین المللی انرژی اتمی هم این موضوع را تایید کرده است. رسانه های ایران هم امروز هجدهم تیرماه (نهم ژوئیه) گزارش داده بودند که محمدجواد ظریف در نامه ای به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را جزئیات تصمیم ایران در کاهش تعهدات اتمی اش، به طور رسمی مطلع کرده است.

دو روز پیش از این اتحادیه اروپا در بیانیه ای از جمهوری اسلامی ایران خواسته بود که اجرای مفاد توافق هسته‌ای را بیشتر از این کاهش ندهد و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هم از اقدام ایران انتقاد کرد اما این اولین بار است که طرف های اروپایی برجام، خواستار تشکیل “کمیسیون مشترک” شده اند.

کمیسیون مشترک که می تواند در سطح وزرای خارجه کشورهای عضو توافق هسته ای تشکیل شود، به اختلاف طرفین درباره اجرای برجام می پردازد. این کمیسیون اختیار دارد تا اجرا نشدن مفاد توافق هسته ای را به شورای امنیت ارجاع کند تا این شورا درباره ادامه لغو تحریم های اتمی علیه ایران تصمیم گیری کند.

بیانیه امروز قدرت های اروپایی عضو توافق هسته ای، می گوید درخواست تشکیل کمیسیون مشترک ضرورتا به معنی به اجرا گذاشتن بازگشت تحریم های بین المللی علیه ایران نیست.

با اجرای برجام، در برابر عقب نشینی ایران از برخی از جنبه های برنامه اتمی، تمامی تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی لغو و تحریم های یکجانبه اتحادیه اروپا و ایالات متحده هم رفع شد اما آمریکا سال گذشته از این توافق خارج شد.

با خروج ایالات متحده آمریکا از توافق برجام، همه تحریم های این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران از سر گرفته شد. دولت دونالد ترامپ همزمان با خروج از برجام اعلام کرد “فشار حداکثری” را با تصویب تحریم های بیشتر علیه حکومت ایران دنبال خواهد کرد تا رفتار جمهوری اسلامی به حالت “عادی” در بیاید.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به اجرای کامل تعهدات هسته ای خود در این توافق ادامه داد اما در سالگرد خروج آمریکا اعلام کرد که شصت روز به طرف های باقی مانده در برجام فرصت می دهد بحران فروش نفت تحریم شده و مبادلات مالی محدود شده مرتبط با آن را حل کند.

ایران طی این مدت ذخایر اورانیوم خود را به بیشتر ۳۰۰ کیلو سقف تعیین شده در برجام رساند. با پایان مهلت شصت روزه، ایران اعلام کرد که هنوز از منافع اجرای توافق هسته ای برخوردار نشده و با ادامه مشکل فروش نفت و مبادلات مالی آن، گام دوم خود در کاهش تعهدات اتمی اجرایی می کند. در این گام، غلظت غنی سازی اورانیوم ایران از ۳.۶۷ که برجام مجاز دانسته بود تا سقف ۵ درصد افزایش یافت.

جمهوری اسلامی ایران با تعیین مهلت شصت روزه دیگری اعلام کرده در صورتی که مشکل فروش نفت و دریافت پول آن همچنان باقی باشد، در گام سوم، غنی سازی ۲۰ درصدی را از سرخواهد گرفت.

با افزایش اختلافات، نماینده دیپلماتیک رئیس جمهور فرانسه عازم تهران شده و قرار است روز چهارشنبه (نوزدهم تیرماه، دهم ژوئیه) با دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران برای یافتن راه حل کاهش اختلافات مذاکره کند.