بسیاری از ناظران و رسانه ها، سوریه و موضوع حضور ایران در این کشور را محور اصلی نشست سه جانبه مشاوران امنیت ملی آمرسکا، روسیه و اسرائیل می دانند. در همین رابطه، روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» در مطلبی با اشاره به برگزاری این نشست سه جانبه، عنوان کرده است که آمریکا و اسرائیل احتمالا در پی اعطای مشوق هایی به روسیه در قبال وادار کردن ایران برای خروج از سوریه است.
به گزارش تابناک، با این حال، بسیاری از ناظران و رسانه ها، سوریه و موضوع حضور ایران در این کشور را محور اصلی نشست سه جانبه مشاوران امنیت ملی آمرسکا، روسیه و اسرائیل می دانند.
در همین رابطه، روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» در مطلبی با اشاره به برگزاری این نشست سه جانبه، عنوان کرده است که آمریکا و اسرائیل احتمالا در پی اعطای مشوق هایی به روسیه در قبال وادار کردن ایران برای خروج از سوریه است.
در ادامه این مطلب آمده است: روسیه تاکنون در برابر حملات اسرائیل به مواضع نیروهای ایران و حزب الله در سوریه سکوت کرده یا با آن موافقت کرده است. با این حال، نتانیاهو با سفرهای متعدد به روسیه، در پی مجاب کردن پوتین برای از بین بردن تهدید ایران و خروج نیروهای این کشور از سوریه بوده است. تلاشی که تاکنون نتیجه ای در پی نداشته است.
تاکنون، روسیه برای محدود کردن نفوذ ایران در سوریه تلاش زیادی به خرج نداده است. این تقاضای اصلی اسرائیل و ایالات متحده در جلسه مشترک مشاوران امنیت ملی خواهد بود. آنها اصرار دارند که روسیه، با موقعیت غالب خود در سوریه و نفوذ گسترده بر دولت اسد، که از نابودی نجات پیدا کرده، ایران را وادار به خروج از سوریه کند.
مشکل این است که در مورد انگیزه و قابلیت روسیه برای خارج کردن ایران از سوریه شک وجود دارد. در برخی موارد، روس ها ادعا کرده اند که این قدرت را ندارند و تنها اسد می تواند نیروهای خارجی را از خاک سوریه بیرون کند. در موارد دیگر، روسیه نیروهای تحت امر ایران را وادار به عقب نشینی از مرزهای اسرائیل کرده است.
اسرائیل و ایالات متحده باید از فرصت این جلسه مشترک برای ایجاد مشوق ها و انگیزه هایی استفاده کنند که روسیه را متقاعد کند تا سرانجام حضور ایران در سوریه را کاهش دهد.
یکی از این مشوق ها می تواند از سوی آمریکا به روس ها داده شود که براساس آن واشنگتن نقشی به روسیه در میانجی گری با ایران و مذاکرات آتی به آن بدهد. از سوی دیگر، ممکن است در قبال خروج ایران از سوریه، رفع تحریم ها علیه روسیه بر سر اوکراین مطرح شود.
در همین رابطه، در گزارش روز یکشنبه تلویزیون دولتی کان گفته شد اسرائیل و ایالات متحده، با نیت ممانعت از نفوذ ایران در سوریه، در این نشست به روسیه مشوقهایی پیشنهاد خواهند کرد که احتمال دارد شامل مشروعیت تداوم رهبری بشار اسد رهبر سوریه باشد. در این گزارش، با اشاره به الشرق الأوسط، روزنامه عربی زبان مستقر در لندن، روشن نکرد که دیگر مشوقهای چه خواهند بود.
همچنین، بنا به گزارش رویترز، یک مقام رسمی آمریکایی گفته است «امیدواریم با همراهی اسرائیلیها این نکته را مطرح کنیم که ما هیچ نقش مثبتی برای ایرانیها مشاهده نمیکنیم – و این تنها به سوریه محدود نمیشود، بلکه شامل لبنان، عراق، و یمن – و دیگر جاهایی که آنها فعالیت دارند، نیز میشود».
این در حالی است که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه ماه گذشته در جریان سفر محمدجواد ظریف به مسکو گفته بود که سیاست آمریکا درباره حذف نفوذ ایران در سوریه و دیگر نقاط خاورمیانه غیرواقعی است.
از سوی دیگر، در کمیته تخصصی امور بین الملل دومای دولتی روسیه نیز نسبت به چنین پیشنهادی که مسکو بتواند باعث «کاهش نفوذ ایران» چه در سوریه یا در هر جای دیگری شود، با دیده تردید نگاه میکند.
«الکسی چیپا» عضو این کمیته توضیح داد: «ایران کشوری مستقل و قدرتمند است. ما تنها با کمک احترام و اعتماد متقابل میتوانیم بر این کشور تاثیر بگذاریم. روسیه نمی تواند تاثیری بر سیاست خارجی تهران یا بر نفوذ آن در سوریه یا هر جای دیگری داشته باشد.»
این نماینده دوما تاکید کرد: «بطور کلی صحبت بر سر معاملهای بر سر سرنوشت کشور مستقل سوریه، غیرقابل قبول است. ما هرگز حاضر به چنین معاملهای نخواهیم شد. تنها امکان دست یابی به توافقات خاصی درباره اقدامات در سوریه ممکن است که آنهم باید بر اساس منافع همه طرفین، نه فقط طرف آمریکایی و اسرائیلی و مطابق با حقوق بین المللی باشد.
«کنستانتین کاساچوف» رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه نیز بعید دانسته که مسکو به سازشی درباره کاهش نفوذ ایران در سوریه دست بزند. به عقیده وی، تنها ممکن است توافقاتی بین آمریکا و روسیه درباره اقدامات لازم برای بهبود اوضاع در سوریه صورت بگیرد.
به عقیده این سناتور روس، اگر آمریکا واقعاً خواستار کاهش نفوذ ایران در سوریه است، باید تمام تلاش خود را بکار ببندد تا تروریسم در این کشور ریشهکن شود و صلح و ثبات در سوریه برقرار شود. در آن صورت دیگر نیازی به حضور نظامی هیچ کشوری در خاک سوریه نخواهد بود.
«نیکیتا اسماگین» کارشناس شورای امور بین الملل روسیه نیز در گفتوگو با این روزنامه یادآور شد که روسیه، آمریکا و اسرائیل نمی توانند با توافق سهجانبه بین خود در باره سرنوشت سوریه، مشکلات در این کشور را حل و فصل کنند. وی گفت: «در تاریخ سوریه و بطور کلی در سیاست مربوط به خاورمیانه، عوامل بسیاری موثر هستند که یکی از آنها مردم این سرزمین است. مسائل مربوط به این کشور را با دست یابی به توافقی بدون حضور مقامات دمشق نمیتوان حل و فصل کرد.»
این کارشناس تاکید کرد: «ضمن اینکه در چنین مذاکراتی درباره سرنوشت سوریه، طرف ایرانی نیز حضور ندارد که امروزه، بانفوذترین کشور در سوریه محسوب میشود و نمی توان نقش آن را در روند اوضاع این کشور نادیه گرفت و بدون ایران، مشکلات در سوریه قابل حل شدن نیستند.»
یک مقام مسئول بلندپایی آمریکایی گفت اواخر ماه ژوئن جاری جلسهای سه جانبه با حضور ایالات متحده آمریکا، روسیه و اسرائیل برای بحث درباره اوضاع سوریه و تهدیدهای ایران در خاورمیانه، برگزار خواهد شد.
این مقام مسئول آمریکایی به خبرنگار دو شبکه «العربیه» و «الحدث» در واشینگتن گفت با وجود همکاری روسیه و ایران در پشتیبانی از نظام بشار اسد در سوریه، اما مشارکت مسکو در این جلسه نشان دهنده روی باز روسیه برای بحث درباره حضور ایران در سوریه است.
این مقام مسئول ادامه داد که در این جلسه، چالشها در منطقه، هماهنگی برای جلوگیری از درگیری نظامی سه طرف و پایان دادن به حضور ایران در منطقه به بحث گذاشته خواهد شد.
از سوی دیگر این مقام مسئول تاکید کرد که باز سازی سوریه، در جلسه مطرح نخواهد شد زیرا «دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا، آمادگی ندارد پول مالیات دهندگان را همزمان با ادامه حضور بشار اسد در قدرت خرج کند.
او افزود که دولت آمریکا، از اوضاع در ادلب نگران است.
اما درباره ادامه حضور اسد در قدرت گفت ایالات متحده «از خواستههای مردم سوریه که بهای سنگینی برای آزادی خود پرداختند، حمایت میکند».
شایان ذکر است که جلسه مشترک ایالات متحده، روسیه و اسرائیل، در سطح مشاوران امنیت ملی خواهد بود.
ایالات متحده هفته گذشته اعلام کرد که جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید ماه ژوئن با همتایان اسرائیلی و روس خود در بیتالمقدس دیدار خواهد کرد. آمریکا اما درباره جزئیات این دیدار که در سایه تشدید تنش میان واشینگتن و تهران برگزار میشود، سخنی به میان نیاورد.
دولت ترامپ هفته گذشته روند استقرار جنگنده بمبافکنهای خود را در منطقه سرعت بخشید و دستور استقرار شمار بیشتری از موشکهای پدافند هوایی پاتریوت و نیرو را در خاورمیانه صادر کند. واشینگتن دلیل این اقدام را وجود گزارشهای اطلاعاتی درباره آماده باش ایران برای حمله احتمالی به نیروها و منافع آمریکا عنوان کرد.