آشنایی با ساختار و مکانیزم رفتار سازمان اطلاعات سپاه، یکی از علاقهمندیهای همیشگی نهادهای اطلاعاتی خارج از کشور بوده است.
با تصمیم و راهبرد جدید فرمانده کل سپاه، معاونت اطلاعات راهبردی در سازمان اطلاعات سپاه ادغام شد.
به گزارش سایتهای اطلاعات سپاه پاسداران از جمله تسنیم، جهان و مشرق، سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه، حسین طائب را به عنوان مسئول اطلاعات کل سپاه و سردار حسن محقق را به عنوان جانشین اطلاعات سپاه معرفی کرد. پیش از این سردار حسین محقق مسئول معاونت اطلاعات راهبردی و حسین طائب ریاست سازمان اطلاعات سپاه را برعهده داشتند.
واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همزمان با شکل گیری این نهاد انقلاب با عنوان معاونت اطلاعات و تحقیقات سپاه کار خود را آغاز کرد و ظیفه برخورد با گروهکهای ضد انقلاب را بر عهده گرفت. در سال ۱۳۶۳ و با تشکیل وزارت اطلاعات؛ نیروهای واحد اطلاعات سپاه نیز به این وزاتخانه میروند و معاونت اطلاعات سپاه کار جمع آروی اطلاعات نظامی را برعهده میگیرد و عملاً تبدیل به واحد اطلاعات عملیات میشود.
معاونت اطلاعات سپاه؟!! پس سازمان اطلاعات سپاه چکاره است، یا نیست؟!!
در اواسط دهه هفتاد معاونت اطلاعات سپاه علاوه بر ماموریتهای نطامی، ماموریتهای امنیتی را نیز برعهده میگیرد و تحت عنوان معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه کار خود را از سر میگیرد.در سال ۱۳۸۶ و با انتصاب سرلشکر جعفری به فرماندهی کل سپاه، تغییراتی در ساختار و سازمان سپاه ایجاد میشود که در نتیجه آن ستاد مشترک سپاه تبدیل به معاونت هماهنگ کننده سپاه میشود و در نتیجه آن معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه تبدیل به معاونت اطلاعات فرماندهی کل سپاه میشود.
پس از این تغییرات، در سال ۱۳۸۸ معاونت اطلاعات سپاه به سازمان اطلاعات سپاه ارتقا مییابد و از آن زمان به بعد ریاست آن را حجتالاسلام حسین طائب بر عهده داشت. همزمان با تشکیل سازمان اطلاعات تشکیلات اطلاعاتی دیگری در سپاه با نام معاونت اطلاعات راهبردی نیز تشکیل میشود که مسئولیت آن را سردار حسن محقق برعهده میگیرد.
این دو نهاد اطلاعاتی با وظایف تعریف شده، در کنار یکدیگر مسائل مرتبط با حوزه اطلاعات در سپاه پاسداران را دنبال می کردند اما با راهبرد فرمانده جدید سپاه، وظایف این دو نهاد اطلاعاتی در معاونت اطلاعات سپاه ادغام شده است.
به گزارش مشرق، برای کسانی که در داخل و خارج از کشور، اخبار جامعه اطلاعاتی ایران را دنبال میکنند، تغییرات اطلاعاتی در سپاه در سال ۸۸ یک نقطه عطف محسوب میشود. از سویی سال ۸۸ را میتوان دوران جدیدی از تقویت مجموعه جامعه اطلاعاتی کشور نامید. سازمان اطلاعات سپاه در دل یکی از بزرگترین کارزارهای اطلاعاتی معاصر خاورمیانه – فتنه ۸۸- وارد دوران جدید ساختاری خود شد. نکته جالب اینکه این نهاد خیلی زود اثر امنیتی خود را نشان داد.در سال ۸۸ توسط سازمان اطلاعات سپاه یک شبکه بیست ساله سازماندهی شده توسط سرویس های اطلاعاتی خارجی در محیط داخلی ایران متلاشی شد. برای بسیاری از سازمان های اطلاعاتی رقیب، هنوز نحوه نفوذ و ادامه مدیریت سازمان اطلاعات سپاه در شبکه داخلی فتنه ارزش اطلاعاتی دارد.
ضمن اینکه در موفقیت این نهاد اطلاعاتی همین بس که حجم قابل توجهی از طراحیهای جنگ روانی علیه دستگاه های اطلاعاتی کشور، معطوف به این نهاد مهم شده است و شاید بتوان گفت که اکنون در میان دستگاه های اطلاعاتی کشور، هیچ نهادی به اندازه سازمان اطلاعات سپاه مورد هجمه عملیات روانی طرف خارجی قرار ندارد.
در هر صورت، بعد از فتنه ۸۸ سرویس های اطلاعاتی متخاصم به یک گزاره قطعی دست پیدا کردند و آن اینکه هر نوع طراحی عملیات پیچیده امنیتی با لایه سیاسی و نفوذ در محیط داخلی ایران با هوشیاری و صراحت یک نهاد امنیتی به نام سازمان اطلاعات سپاه روبه رو خواهد شد.
شاید به همین دلیل آشنایی با ساختار و مکانیزم رفتار سازمان اطلاعات سپاه، یکی از علاقهمندیهای همیشگی نهادهای اطلاعاتی خارج از کشور بوده است. به خصوص که به نظر میرسد که این نهاد اطلاعاتی، شبیه بسیاری از سازمانهای سنتی اطلاعاتی نیست و قاعدتاً حدس نوع رفتار و ساختار اجرایی آن بسیار سخت و پیچیده میباشد.
به دلایل گفته شده، مشاهده میشود که کمی درز اخبار رسمی درباره برخی تغییرات در این نهاد اطلاعاتی، از همان ابتدا، مساله اصلی رسانه های همچون بیبیسی فارسی میشود!
البته اشتیاق بیبیسی فارسی برای ابهام آفرینی درباره ساختار جدید سازمان اطلاعات سپاه با هدف تحریک برای درز اخبار بیشتر و دستیابی به جزییات ساختار جدید سازمان اطلاعات سپاه قابل درک است؛ زیرا این رسانه خود یکی از مهمترین سرحلقه های شبکه درونی فتنه ۸۸ محسوب میشده و و بعد از آن تاکنون نیز ضربات جالبی در اینباره دریافت کرده است.
با این وجود اگر کمی به اظهارات سردار سلامی- که عمق ادبیات راهبردی او چندین سال است که مراکز تحلیلی و اطلاعاتی غرب را نیز به خود مشغول کرده- در آیین تکریم و معارفه مسئولان اطلاعات سپاه، دقت بیشتری داشته باشیم، می توانیم آرایش جدید اطلاعاتی سپاه را بیشتر تجزیه و تحلیل کنیم. فرمانده کل سپاه در این مراسم، مقیاس عمل اطلاعات سپاه را کل نظام و انقلاب و جغرافیای تهدید علیه ایران دانست.
وی در ادامه نبرد اطلاعاتی بین ایران و آمریکا را یک واقعیت جدی دانست و افزود: ما امروز در فضای جنگ تمام عیار اطلاعاتی با آمریکا و جبهه دشمنان انقلاب و نظام اسلامی هستیم و این فضا ترکیبی از عملیات روانی و عملیات سایبری، تحرکات نظامی، دیپلماسی عمومی و القای رعب و وحشت است و در این نبرد لحظهای از اندیشیدن به آمریکا و تمرکز بر دشمن، تشخیص راهبردها و الگوی رفتاری آن نباید غافل شویم.
از این سخنان سه نکته راهبردی مهم را میتوان برداشت کرد:
الف: پس از درخشش سازمان اطلاعات سپاه در شناسایی، انهدام و مدیریت شبکه داخلی همکار با نهادهای اطلاعاتی متخاصم، باید دوران جدیدی از ضربات سهمگین به نهادهای اطلاعاتی متخاصم و شبکه های امنیتی منطقهای و فرامنطقهای آنهم در هر نقطه ای که انقلاب را تهدید می کنند، شاهد باشیم. بی شک جغرافیای این نقاط تهدید صرفاً و لزوماً در داخل ایران محدود نخواهد بود و شاهد دورانی از عزم بیشتر برای گسترش دایره اقدام اطلاعاتی توسط سپاه در ابعاد منطقهای و فرامنطقهای خواهیم بود.
ب: اما ترکیب بخش معاونت اطلاعات راهبردی با سازمان اطلاعات سپاه به معنای دورانی خواهد بود که سپاه در جنگ تمام عیار اطلاعاتی همزمان با درک و بکارگیری اطلاعات راهبردی، با ترکیبی از گزینه ها – عملیات روانی، سایبری، تحرکات نظامی، دیپلماسی عمومی و… – عمل خواهد کرد. راز تغییر ساختار اطلاعات سپاه را نیز در ترکیب و بکارگیری همزمان گزینههای گفته شده باید جستجو کرد. بدین ترتیب گرچه با این تغییر ساختار در واقع با یک نهاد جدید اطلاعاتی روبه رو نیستیم، اما دوران جدیدی از حرفه ای بودن در نهاد اطلاعاتی سپاه شکل گرفته است.
ج: ساختار جدید اطلاعاتی سپاه دورانی از تمرکز ویژه بر آمریکا نیز خواهد بود. دورانی که سردار سلامی اصرار دارد که از تجزیه و تحلیل راهبردها و الگوی رفتار آمریکا لحظه ای نباید غافل شد و تقابل هوشمند با این دشمن همیشگی را باید تقویت کرد. این دوران جدید یکی ویژگی جدید هم خواهد داشت و آن اینکه نهادی همانند سپاه، براساس برآوردهای روزانه از الگوی رفتاری آمریکا اقدام خواهد کرد…