ژنرال ماتیس

نفرت سی و سه ساله ژنرال ماتیس وزیردفاع دونالد ترامپ از نظام حاکم بر ایران و قوت گرفتن امکان برخورد نظامی با نظام ایران ژنرال ماتیس در زمره تفنگداران دریایی متعصبی است که همواره خشم و نفرت ادامه دار تفنگداران دریایی از ایران را تحسین کرده و خود پرچمدار آن بوده است؛ خشم و نفرتی 33 ساله که ریشه آن به سال 1983 و در بیروت می رسد. «هر روز صبح که از خواب بیدار می شدم، نخستین پرسشی که به ذهن من می آمد، این بود که باید با ایران چه کرد، با ایران و ایران. این کشور تنها کشور شورشی است که در خاورمیانه باقی مانده است.» این جملات بخشی از سخنرانی ماه آوریل سال 2016 ژنرال جیمز ماتیس در پژوهشکده مطالعات بین المللی و استراتژیک واشنگتن است. کسی که از سوی دونالد ترامپ به عنوان نامزد اصلی تصدی پست وزارت دفاع در ایالات متحده و در کابینه آینده دولت این کشور معرفی شده است. فردی که یک نفرت 33 ساله از ایران در ذهن و روح خود دارد و مسئولیت وی در این مقام، می تواند آغازگر یک رویارویی جدی میان ارتش آمریکا و رژیم ایران در خاورمیانه باشد؛ احتمال تقابل نظامی اکنون جدی است. به گزارش «تابناک» از نظر بسیاری تحلیلگران در ایالات متحده، انتخاب ژنرال بازنشسته تفنگداران دریایی آمریکا، جیمز ماتیس برای تصدی پست وزارت دفاع در دولت آینده این کشور، یک نور درخشان در تاریکی است؛ یک واحه در دل یک صحرای بزرگ. در نظر این عده ژنرال ماتیس نه تنها یک مبارز بزرگ است، بلکه یک روشنفکر و شخصیت هشیار نیز هست. یکی از جملات معروف وی اکنون در بسیاری از مقالات و نوشته های مربوط به ماتیس در وب سایت ها و نشریات آمریکایی نقل زبان هاست: «مودب باش، حرفه ای رفتار کن، اما با هر که ملاقات میکنی، نقشه ای برای کشتن وی داشته باش.» شخصیتی که سابقه بلند بالای وی در مدیریت جنگ در افغانستان و عراق برای وی لقب و کنیه «سگ دیوانه» را به همراه داشته است. اما صرف نظر از همه داستان ها و ماجراهایی که پیرامون شخصیت ماتیس گفته می شود، از جمله زیرپا گذارنده تعارفات، فرمانده جنگی با استعداد، استراتژیستی با ذهن پیچیده، عاشق و دیوانه کتاب و خواننده ادبیات کلاسیک رومی، یک چیز در مورد وی بیش از همه اهمیت دارد: ژنرال ماتیس عضوی از تفنگداران دریایی آمریکاست. تفنگداران دریایی آمریکا در واقع مانند سایر نیروهای نظامی این کشور از جمله نیروی دریایی و هوایی یا زمینی نیستند. آنها یک طایفه نظامی منسجم، با عقاید و باورهای خاص خود، اسطوره ها و فلسفه خاص خود هستند. آنها خود را نخبه نگاه می دانند و از سایر نیروهای نظامی آمریکا متمایز می دانند. آنها فرهنگ خاص خود را دارند و به این فرهنگ و فلسفه پایبندی خاصی دارند. به بخشی از نامه ماتیس به گردان اول تفنگداران دریایی یک روز قبل از شروع حمله به عراق در سال 2003 توجه کنید، این بخش از نامه به خوبی نوع نگاه تفنگداران دریایی آمریکا را نسبت به یکدیگر نشان می دهد؛ «شما بخشی از نیروی نظامی هستید که دنیا بیش از همه از آن وحشت دارد و همچنین به آن اطمینان دارد. ذهن و فکر خود را قبل از اسلحه خود به کار بگیرید. شجاعت خود را با یکدیگر در حالی که پا به سرزمینی ناشناخته و نا مطمئن می گذارید، به اشتراک بگذارید. به رفقای خود در سمت چپ و راست خود و به تفنگداران دریایی بالای سر خود ایمان داشته باشید. با قلبی شادمان و روحیه ای قوی بجنگید.» فرماندهان نظامی ارشد آمریکایی در مورد ماتیس می گویند، وی یک تفنگدار دریایی متعصب است. وی هر آنچه انجام می دهد و باور دارد، برای خود معنی می کند، از چگونگی برخورد با سربازان خود و فرماندهی آنها تا نوع نگاهش به دنیای پیرامون. اما باز هم از همه اینها مهمتر هم برای ایالات متحده و هم برای ایران، ژنرال ماتیس در زمره تفنگداران دریایی متعصبی است که همواره خشم و نفرت ادامه دار تفنگداران دریایی از ایران را تحسین کرده و خود پرچمدار آن بوده است. خشم و نفرتی 33 ساله که ریشه آن به سال 1983 و در بیروت می رسد. 33 سال قبل در بیروت در 23 اکتبر سال 1983 در میانه جنگ داخلی لبنان دو کامیون حامل هزار کیلوگرم مواد منفجره وارد مقر تفنگداران دریایی در بیروت شدند. انفجار مهیب ناشی از این واقعه منجر به کشته شدن 241 تفنگدار دریایی آمریکایی به همراه 58 نظامی فرانسوی شد. این نیروها بخشی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان بودند. هرچند گروه جهاد اسلامی فلسطین مسئولیت بمب گذاری را بر عهده گرفت، بلافاصله آمریکا و کشورهای غربی، انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه رفتند و سناریو را این گونه تدوین کردند: زنجیره دستور از تهران به سفیر ایران در سوریه، به فرمانده وقت سپاه پاسداران در بیروت. هرچند ایران بارها دست داشتن در این حمله را تکذیب و انکار کرد، این مسأله هیچ گاه باعث نشد که انگشت اتهام آمریکا از روی ایران برداشته شود. تا آنکه نهایتا در سال میلادی جاری دادگاهی در آمریکا حکم به توقیف اموال مصادره ایران در این کشور برای پرداخت خسارت به خانواده قربانیان داد؛ موضوعی که باعث چالشی جدی میان ایران و آمریکا بعد از توافق هسته ای شد. این موضوع در خاطره تفنگداران دریایی آمریکا به عنوان یک روز سیاه نقش بسته است و فرماندهان این نیرو از جمله ماتیس، بخش اعظمی از نفرت و کینه خود از ایران را بر سر این موضوع توجیه می کنند، به ویژه در مورد شخص ماتیس که همواره ایران را به عنوان اولین دشمن جدی آمریکا در خاورمیانه و قاتل تفنگداران دریایی آمریکا یاد می کند. در واقع کینه و نفرت ماتیس از ایران به قدری شدید و اساسی است که منجر به آن شد تا در نهایت باراک اوباما وی را از ریاست ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا برکنار کند. این اقدام منجر به آن شد که بسیاری ژنرال ماتیس را تحسین و باراک اوباما را به عنوان رئیس جمهوری خطاب کنند که ژنرال های مستقل را ـ که خالصانه در راه اعتقادات خود صحبت می کنند ـ برنمی تابد. اما این نفرت از رژیم ایران از سوی ماتیس، نگرانی بسیاری از ژنرال های دیگر در پنتاگون را نیز به همراه داشته و این پرسش را همواره در مورد وی مطرح کرده است که آیا این نوع نگاه وی به نظام ایران ناشی از قضاوت ها و ارزیابی های عاقلانه است یا آنکه به سادگی بازتابی از نفرتی است که از 33 سال پیش شکل گرفته است. این نگرانی است که طی چهار سال آینده با حضور وی در رأس پنتاگون همچنان وجود دارد و سایه یک جنگ با رژیم ایران را بر ساختمان پنتاگون مسلط می کند. درسی از جرج بوش برای ارزیابی ترامپ اما چرا سایه جنگ با ایران در صورت حضور ماتیس در وزارت دفاع آمریکا جدی است؟ هفته قبل دونالد ترامپ در سیسیناتی در میان هواداران خود گفت که می خواهد، تغییرات جدی در سیاست خارجی آمریکا صورت دهد. وی گفت: ما یک سیاست خارجی جدید را دنبال می کنیم که در نهایت از تجربیات و شکست های گذشته عبرت بگیرد. ما به رهیافت مبنی بر سرنگون کردن دولت ها و تغییر نظام ها پایان خواهیم داد. در روابط خود با سایر کشورها ما در هر کجا که امکان پذیر باشد، بر روی منافع مشترک متمرکز خواهیم بود. این جملات از دونالد ترامپ این ادعا که سایه جنگ با ایران در دولت وی گسترده خواهد شد را زیر سؤال میبرد. در واقع اگر این به راستی سیاست خارجی دونالد ترامپ باشد، یک تغییر بسیار جدی و خوشایند نسبت به رهیافت دولتی مانند دولت بوش و اوباما در دوره وزارت هیلاری کلینتون است. اما آنچه در مورد سابقه سیاستمداران آمریکایی دیده شده این است که یک شکاف بزرگ میان سخنان آنها قبل از ورود به کاخ سفید و بعد از آن وجود دارد. برای مثال نگاهی به سخنان جورج بوش به عنوان کاندیدا در مورد سیاست خارجی در 16 سال قبل این موضوع را به خوبی عیان می کند. جرج بوش به صراحت بیان کرده بود: من اعتقاد ندارم که نقش آمریکا این است که در سرتاسر دنیا بچرخد و بگوید "اوضاع باید این گونه باشد". اگر ما ملتی متکبر و خودپسند باشیم کشورهای دیگر در برابر ما مقاومت خواهند کرد. اما اگر ملتی فروتن اما قوی باشیم، آنها به ما خوش آمد خواهند گفت. اما متأسفانه جورج بوش به محض آنکه قدرت را در دست گرفت یک رهیافت کاملا متضاد با سخنان خود را در پیش گرفت و تحت تأثیر فشار ژنرال ها و نومحافظه کارانی که خود در کابینه راه داده بود به عراق حمله کرد. از این روی است که تحلیلگران هوشمند مسائل آمریکا می دانند که در این کشور سیاست را "پرسنل" تعیین می کنند و وقتی که به "پرسنل" دونالد ترامپ تا کنون نگاه می کنیم، به خوبی می بینیم که این اعضا تفاوت چندانی در نگاه خود با کابینه نو محافظه کار بوش – حداقل در قابل مسائل ایران – ندارند. مایکل فلین، مشاور ارشد امنیت ملی ترامپ: من معتقدم که ایران تهدیدی جدی و شفاف برای منطقه خاورمیانه و در نهایت کل جهان است و تغییر رژیم در ایران بهترین راه کار برای پایان دادن به برنامه تولید سلاح اتمی ایران است. مایک پومپئو رئیس CIA: رژیم ایران به دنبال نابودی کشور ماست. نمیفهمم که چرا رئیس جمهور (باراک اوباما) این موضوع را درک نمی کند. و جیمز ماتیس: رژیم ایران در نظر من تنها تهدید ادامه دار برای صلح و ثبات در خاورمیانه است. ایران دشمن داعش نیست. ایران از آشوب و بلوایی که داعش در خاورمیانه ایجاد کرده است نهایت استفاده را می برد. آنچه مشخص است، اینکه سخنان دونالد ترامپ در سینسیناتی حداقل در مورد ایران با هیچ یک از این دیدگاه ها جور درنمی آید. «در سال 2008 من سخنران افتخاری مراسم شام انجمن یادبود تفنگداران دریایی در سانفرانسیسکو بودم. چیز زیادی از جلسه سخنرانی به یاد ندارم؛ اما جلسه خودمانی بعد از مراسم شام برای من به یاد ماندنی بود. در این جلسه تعدادی از اسطوره های تفنگداران دریایی حضور داشتند، از جمله رئیس سابق ستاد مرکزی فرماندهی آمریکا یعنی ژنرال جوزف هوار و ژنرال بازنشسته تیموتی گرایتی، کسانی که شاهد مرگ 241 تفنگ دار دریایی در حمله تروریستی به مقر تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال 1983 بودند. این جلسه آنچه پیش از این درمورد تفنگداران دریایی فکر می کردم را ثابت کرد: آنها به خوبی می دانند که چطور یک نفرت را در دل خود نگاه دارند. نفرت آنها از ایران ریشه در اتفاقات بیروت دارد اما همچنین شامل حمله ایرانی ها به نفت کش های زیر پرچم آمریکا در جریان جنگ ایران و عراق نیز می شود و همینطور مربوط با حمایت ایران از نیروهای نظامی شیعه ای که در جنگ عراق سربازان آمریکایی را کشته اند.» به گزارش «تابناک»؛ ژنرال ماتیس وزیر دفاع آینده آمریکا جزو ژنرال های ارشد نظامی آمریکایی است که به همراه بسیاری دیگر از ژنرال های نظامی این کشور ایران را همواره در ذهن خود نگاه داشته است. در سال 2012 زمانی که هنوز وی یونیفورم نظامی را به تن داشت، با صراحت بیان کرد که سه تهدید بزرگی که آمریکا با آن مواجه است عبارتند از: ایران، ایران و ایران. بخش اول این گزارش را از لینک زیر بخوانید؛ نفرت 33 ساله: ژنرال ماتیس و احتمال رویارویی نظامی بین ایران و آمریکا (بخش نخست) ایران، ایران و ایران طی سال های قبل از بازنشستگی در 2013 در مورد ایران سخنان بسیاری گفته و در آوریل سال جاری نیز استعاره «ایران، ایران و ایران» را مجددا طی سخنرانی خود در مرکز تحقیقات بین الملل و استراتژیک واشنگتن تکرار کرده است. وی گفت: ایران تنها تهدید جاری علیه صلح و ثبات خاورمیانه در منطقه است و اساسا یک دولت ـ ملت نیست، بلکه یک نهضت انقلابی علاقه مند به هرج و مرج و آشوب است. این در حالی است که ژنرال ماتیس ارتباطی نیز میان ایران و داعش می بیند. وی در همین سخنرانی بیان کرد: به نظر من، داعش چیزی بیشتر از یک توجیه برای ایران در راستای ادامه به شیطینت هایش نیست. ایران دشمن داعش نیست. ایرانی ها منفعت بسیاری از آشوبی که داعش برپا کرده است به دست می آورند. آنچه ماتیس در ادامه سخنرانی خود گفت، به خوبی یادآور سخنانی است که بوش در ارتباط بین عراق و القاعده می گفت و چون القاعده به صدام حسین حمله نکرده بود، بین این دو یک ارتباط اساسی می دید. ماتیس نیز در این سخنرانی بیان کرد: من فقط یک پرسش برای شما مطرح می کنم که به آن فکر کنید: تنها کشوری در خاورمیانه که از سوی داعش مورد حمله قرار نگرفته، کدام کشور است؟ تنها یکی: ایران. من اطمینان دارم که این موضوع چیزی بیش از یک اتفاق است. این دعاوی ژنرال ماتیس در حالی است که بر هیچ سیاستمدار و تحلیلگری پوشیده نیست که ایران به شدت از گروه سنی افراطی داعش متنفر بوده و به روش های متفاوت در حال مبارزه با این گروه در خاورمیانه است. اما ارتباط دادن ایران با داعش از سوی وزیر دفاع آینده آمریکا از یک جهت بسیار مهم نگران کننده است: این ارتباط می تواند ایران را در مرکز اهداف نظامی آمریکا در آینده قرار دهد. دقیقا مشابه شبکه «محور شرارت» بوش که کشورهای مختلف را به رغم اختلافات فاحش آنها در خط مقدم مقابله با آمریکا قرار می داد. زباله های بی مصرف با این همه طرفداران ژنرال ماتیس بر این باور هستند، نباید وی را به عنوان یک شوالیه اخلاقی و بدون عقلانیت نگاه کرد، بلکه وی یک ژنرال از نسل قدیمی است که اولویت آمریکا در ذهن وی نقش بسته است و این باور را با قدرت نظامی درآمیخته؛ اما حساسیتی خاص و معتدل برای استفاده از این قدرت نظامی در اولویت بخشی به آمریکا نیز دارد. اما دیگرانی نیز هستند که این نگرانی را دارند که ژنرال ماتیس بسیار مشتاق به یک درگیری باشد. یکی از مقامات نظامی کاخ سفید چندی پیش در مورد وی گفت: زمانی که ماتیس رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا بود، بیشترین تمرکزش بر روی ایران بود، و به خوبی دریافته بود که کوچکترین درگیری نظامی با ایران به سرعت می تواند از کنترل خارج شود. وی زمانی را نیز صرف مطالعه بر روی این موضوع کرده بود و همواره با دیگر مقامات نظامی که می گفتند نیروی نظامی ایران قابل مقایسه با نیروی نظامی آمریکا نیست، مخالفت می کرد؛ اما با این همه خطر هنوز پابرجاست. موضوع به عراق و بیروت بازمی گردد. در واقع همین مسائل و موضوعات مربوط به ایران بود که منجر به آن شد تا اوباما در سال 2013 ماتیس را بازنشسته کند. چند هفته قبل از آن که به وی گفته شود که از مقام خود به عنوان رئیس ستاد مرکزی برکنار شده، ماتیس در خواست کرده بود که یک ناو هواپیمابر دیگر به دو ناو قبلی مستقر در خلیج فارس اضافه شود. درخواست ماتیس رد و به وی گفته شد به این ناو در اقیانوس آرام نیاز است. اما ماتیس از تلاش دست برنداشت و نه تنها مجددا این موضوع را با تام دانیلون مشاور امنیت ملی کاخ سفید مطرح کرد، بلکه راسا اقدام به اعمالی در خلیج فارس کرد که از دید کاخ سفید تحریک آمیز تلقی می شد. وقتی بعدا و در پی شکست تلاش هایش با دانیلون در کریدور کاخ سفید مواجه شد با خشونت به وی گفت: تو جایی در زنجیره فرامین نداری، من از تو دستور نمی گیرم. در پی همین موضوعات بود که چند هفته بعد و یکباره ماتیس نامه ای را دریافت کرد که به وی میگفت که از مقام خود برکنار شده. باراک اوباما حتی شخصا با وی تماسی نگرفته بود و این امر نشان از یک خشم اساسی در کاخ سفید در رابطه با اقدامات و تحرکات ماتیس علیه ایران داشت. برکناری ماتیس انتقادات زیادی را به همراه داشت و بسیاری اوباما را محکوم به آن کردند که به سخنان یک ژنرال با تجربه و هشدارهای وی در مورد کشوری نظیر ایران گوش نمی دهد. همچنین حزب جمهوری خواه و سر افراطی دست راست سیاست در آمریکا برکناری ماتیس را در ادامه اقدامات اوباما در برکناری ژنرال پترائوس و مک کریستال قرار دادند و نام آن را پاک سازی و تصفیه سیاسی گذاشتند. در حالی که اتهامات پترائوس مربوط به افشای اطلاعات سری به دوست دختر خود ـ که نگارنده بیوگرافی وی نیز بود ـ می شود و مک کریستال نیز در پی اتهاماتی مرتبط با مصرف زیاد الکل در سازمان تحت نظارت خود برکنار شد، جرم ماتیس اما نافرمانی از دستورها به خاطر چیزی بود که به آن باور داشت: ایران تنها تهدید برای آمریکا در خاورمیانه است. شاید از همین روی است که دونالد ترامپ یک بار بیان کرد که دولت اوباما ژنرال ها را در حد زباله های بی مصرف تنزل داده است و واقعا شاید باراک اوباما این کار را با ماتیس کرد، زیرا ماتیس گویا در خیال خود به دنبال آن بود که ایران را در حد یک زباله بی مصرف در خاورمیانه تنزل دهد. ادامه دارد...

ژنرال ماتیس

کتاب «گفت وگو با تروریست ها»: در رابطه با کشته شدن بیش از دویست و چهل و یک نفر از تفنگداران دریایی آمریکا در بیروت در سال 1983