صیغه سراها

سایتهای فعال در زمینه همسریابی و دوستیابی در بسیاری از کشورهای جهان مرسوم هستند و به فعالیت مشغولند. در ایران سابقهی این فعالیت به پیش از انقلاب باز میگردد که سازمانی به نام «یون ایران» امکان آشنایی افراد را با یکدیگر فراهم میکرد. در جمهوری اسلامی، چند سالی است سایتهایی با عنوان همسریابی به فعالیت مشغول هستند. در ابتدا مقامات انتظامی و قضایی این سایتها را نادیده گرفتند اما با افزایش آنها و استقبالی که از این سایتها صورت گرفت، تلاش کردند از فعالیت آنها جلوگیری کنند و در نهایت مجبور شدند به ساماندهی قانونی برای این وبسایتها بپردازند. در همین رابطه، مقامات نیروی انتظامی در رسانههای ایران به صحبت در این باره پرداختند و خطراتی را در رابطه با تبهکاری و کلاهبرداریهای احتمالی از سوی افراد به ظاهر متقاضی ازدواج به مردم گوشزد کردند. در همین حال یکی از این سایتها با عنوان «سامانه ملی همسانگزینی» مجوز قانونی فعالیت دریافت کرد و به کار همسریابی مشغول شد. این سامانه که توسط سازمان تبلیغات اسلامی با همکاری معاونت ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و موسسه فرهنگی و اطلاعرسانی تبیان آغاز به کار کرده است در سال ۹۴ و با حضور چند مقام دولتی رونمایی شد. اکنون حتی مقامات نیروی انتظامی از مردم ایران میخواهند از طریق عضویت در این سامانه به همسریابی بپردازند. سرهنگ نیک نفس، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا ناجا، در مورد فعالیتهای این سایت گفته است: «این سایت در راستای تسهیل ازدواج راهاندازی شده است و عملکرد سایت «همسانگزینی» بسیار متفاوتتر از سایتهای همسریابی فاقد مجوز موجود است به گونهای که بر مبنای مدل اسلامی- ایرانی و با توجه به فرهنگ و سنتهای کشورمان طراحی شده و واسطههای ازدواج که افراد مورد اعتماد مردم و خانوادهها هستند در این سایت فعالیت میکنند.» بازار داغ همسریابی اینترنتی به آنجا رسیده که دیگر نه تنها افراد متقاضی میتوانند از این طریق فرد مناسبی برای خود جستجو کنند بلکه میتوانند برای فرزند، اقوام، پدر، مادر و حتی پدربزرگ و مادربزرگ خود به جستجوی همسر بپردازند. با رواج استفاده از شبکههای اجتماعی در ایران، همسریابی به کانالهای تلگرامی هم رسید. آگهیها در کانالهای همسریابی تلگرامی منتشر میشود و افراد بدون اینکه لازم باشد در سامانهای ثبت نام کرده و مشخصات خود را وارد کنند میتوانند شرایط متقاضیان زن و مرد را مشاهده کنند. در حالی که برخی این شکل از ازدواج را نوعی معامله تصور میکنند و معتقدند عشقی در این ازدواج وجود ندارد اما برخی دیگر این ازدواجها را ماندگارتر میدانند چون معتقدند عشق به اصطلاح کورشان نکرده است. این وبسایتها که بدون شک با اهداف عامالمنفعه و خیرخواهانه راهاندازی نشدهاند، درآمد خوبی از طریق بازاریابی ازدواج دارند. آنها با ایجاد هر آشنایی میان متقاضیان ازدواج، مبلغی را از طرفین دریافت میکنند. گفتنی است در سالهای گذشته که هنوز اینترنت وجود نداشت این شیوه بازاریابی برای یافتن همسر ایدهآل در برخی شهرستانها وجود داشت. برای نمونه در شهرستان اصفهان به این افراد که معمولا زنانی میانسال هستند «راوی» گفته میشود. راویان یک آلبوم از عکس و مشخصات دختران و پسران جوانی را داشتند که جویای همسر بودند و آنهایی را که خواستهها و عیارهای همسانی داشتند به هم معرفی میکردند. در دهه هفتاد خورشیدی، دستمزد راوی برای معرفی خانوادهها و در صورتی که این معرفی به ازدواج ختم میشد سکهای طلا از سوی هر کدام از طرفین بود. نکتهای که اکنون در مورد سایتهای همسریابی در ایران قابل توجه است شکل و شمایل اسلامی است که به آن داده شده است. با اینکه چنین وبسایتهایی سالهای سال است در اروپا و آمریکا به فعالیت مشغولند، مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند فعالیت این وبسایتها را با فرهنگ اسلامی و توصیههای دینی برای ازدواج پیوند بزنند. بازار داغ صیغه و روابط جنسی در ازای پول با یک خطبه محرمیت به جای آنچه در دیگر کشورها زیر عنوان روسپیگری طبقهبندی میشود، برخی از سایتها و حتی موسسههایی که دفتر و محلی برای مراجعه حضوری دارند، در ایران به بازاریابی برای صیغه یا ازدواج موقت میپردازند. ازدواج موقت، ارتباط جنسی و رابطهای بدون هرگونه تعهدات قانونی یک ازدواج رسمی است برای مدت زمانی از یک ساعت تا چند سال که با خواندن یک خطبهی کوتاه تحقق مییابد. در سالهای گذشته گزارشهای متعددی درباره مراکز صیغه در ایران به ویژه در شهرهای مذهبی و در کنار امامزادهها منتشر شده است. این مراکزی فایلی از زنانی که تمایل دارند در ازای دریافت مبلغی صیغه شوند دارند و مردان متقاضی به این مراکز مراجعه کرده و زن صیغهای مورد نظر خود را انتخاب و پس از توافق طرفین و خوانده شدن صیغه محرمیت، مبلغی به عنوان پورسانت به مرکز ازدواج موقت پرداخت میشود. روشن است ساز و کاری که زیر عنوان «اسلامی» و خوانده شدن یک صیغه عربی، به آن مشروعیت داده میشود، شبیه همان فعالیت مبتنی بر عرضه و تقاضاست که سایتها و مراکز پورن در سایر کشورها انجام میدهند. با این تفاوت که زن صیغهای در ایران ممکن است بیش از یک یا چند ساعت و تا چند ماه و حتی چند سال در صیغهی مردی بماند. جالب اینجاست که در این سایتها امکان صیغههای ساعتی و روزانه نیز وجود دارد و هر چند مشخص نیست این رابطه در ماهیت خود چه تفاوتی با رابطه یک کارگر جنسی با مشتریاش دارد، اما این سایتها در ایران به فعالیت مشغولند و نیروهای امنیتی و به ویژه پلیس فتا یکی از افتخارات خود را مبارزه با وبسایتها و کانالهای تلگرامی پورن که کارگران جنسی معرفی میکنند میداند و خبر «انهدام» آنها و بازداشت عواملشان را منتشر میکند. یکی از تفاوتهای فعالیت به صورت صیغه این است که وجه دریافتی توسط زن صیغهای نه «دستمزد» بلکه «مهریه» و «نفقه» خوانده میشود. به این ترتیب، وبسایتهای صیغه با هزاران کاربر آنلاین محلی است برای آشنایی افرادی که میخواهند مدتی در یک رابطه باشند، و بدون آنکه عشق و تعهدی نسبت به هم داشته باشند، نیازهای جنسی خود را ارضا کنند. اما فعالیت این سایتها از دید کارشناسان نیز دور نمانده است. برخی ارزیابیها نشان میدهد بیشتر مردان متاهل مشتری سایتهای صیغه هستند. حامد بخشی، جامعهشناس در گفتگو با فرارو در اینباره میگوید بیشتر از مجردها این متاهلها هستند که مخاطبان پر و پاقرص سایتهای همسریابیاند. نتایج پژوهش دیگری که دو جامعهشناس دیگر، سوسن باستانی و زهره آخوندیان، درباره متقاضیان سایتهای صیغه انجام دادهاند نشان میدهد سن کاربران سایتها بین ۱۸ تا ۷۰ سال و ۶۵ درصد کاربران سن خود را بین ۲۳ تا ۳۲ اعلام کردهاند. این پژوهش همچنین میگوید، اکثر کاربران تحصیلات دانشگاهی دارند و ۷۰ درصد آنها حداقل لیسانس دارند. حتی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز به این موضوع پرداخته و پژوهشی را با عنوان «ازدواج موقت و تاثیر آن بر تعدیل روابط نامشروع جنسی» منتشر کرده است که در آن با ذکر توصیههایی، به چگونگی و چرایی رواج ازدواج موقت در جامعه میپردازد و پیشنهاد میکند که «کانونهای ازدواج موقت» در ایران تشکیل شود و «این نهاد شرعی بهعنوان یک هنجار فرهنگی عملا گسترش یابد.» بر اساس این گزارش، «۸۲ درصد از شش هزار و صد جوان مجرد ۲۹-۱۵ ساله کل کشور با ازدواج موقت به عنوان یک راهحل موافقت نشان ندادهاند و تنها ۱۰ درصد موافق بودهاند.» در پایان گزارش، کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس با کنار هم گذاشتن این آمار و اطلاعات، ضمن توصیه به آسانگیری ادارات مربوطه برای ثبت ازدواج موقت در جایی غیر از شناسنامه، تاکید کردهاند که بخشی به لایحه حمایت از خانواده تحت عنوان ازدواج موقت اضافه شود یا در لایحهای جداگانه نظامنامه قانونی آن با نظر فقها و جامعهشناسان و روانشناسان تهیه شود و به تصویب مجلس برسد. دختران جوانی که صیغه میشوند در سالهای گذشته و با کوه مشکلات اقتصادی در ایران، دختران نوجوان نیز برای تامین هزینههای زندگی خود تن به صیغه شدن میدهند. هر چند احکام اسلامی میگوید دختر برای ازدواج موقت یا دائم نیاز به اذن و اجازه پدر دارد اما «کلاههای شرعی» در غالب فتواها مسیر صیغه شدن دختران را نیز هموار کرده است. از سوی دیگر قوانین مدنی ایران مساله صیغه را به رسمیت شناخته است و در واقع در کنار همه شعارهای انقلابی و اسلامی، روابط کوتاهمدت میان زن و مرد را با یک خطبه آزاد اعلام کرده در حالی که همین شکل روابط در دیگر کشورها را که بدون خواندن خطبه محرمیت صورت میگیرد از ریشههای فساد اجتماعی ارزیابی میکند. معلوم نیست خواندن یک جمله چگونه میتواند یک اقدام را از فساد به «مستحب» تبدیل کند! در ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی، ازدواج موقت به رسمیت شناخته شدهاست. قانون بر وجود و مشخص بودن مهریه زن در ازدواج موقت تاکید فراوان کرده و مطابق مواد ۱۰۹۵ تا ۱۰۹۸ قانون مدنی، ترتیباتی داده شده که مهریه زن در ازدواج موقت به هر ترتیب به وی تسلیم شود. زن پس از خطبهی صیغه، مالک مهریه میشود و اتفاقاتی چون فوت زن در زمان تعیین شده و یا عدم نزدیکی شوهر با وی تا پایان مهلت و یا بخشیدن مدت صیغه از طرف شوهر، مهریهی زن صیغهای را ساقط نمیکند. از آنجا که ازدواج دائم تعهدات زیادی را به ویژه از نظر مالی برای مرد به همراه دارد، مردان متاهل به انجام صیغه تمایل نشان میدهند به ویژه آنکه بر اساس پژوهشی که در ایران صورت گرفته ۴۸ درصد دختران جوان با اینکه همسر دوم شوند مشکلی ندارند. همین موضوع، ازدواج موقت دخترانی با سن کم با مردان متمول با سن بالا را در ایران رواج داده است. کیهان لندن

صیغه سراها

ترویج روابط جنسی موقت با کلاه شرعی صیغه و صیغه سراها در ایران