سید روح‌الله خمینی

آیت الله علامه سیدحسن خمینی مشهور به "خمینی جوان" فرزند ارشد سید احمد خمینی مسئول تولیت آستان آیت الله خمینی به شمار میآید. نزدیکی وی به آیت الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی به پاشنه آشیل وی تبدیل شده است. حسن خمینی که در حال حاضر در قم سکونت دارد و به تدریس در حوزه مشغول است در ۲۷ آذر ۱۳۹۴، با حضور در وزارت کشور رسماً برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری ثبتنام کرد، اما به دلیل عدم حضور وی در امتحان اجتهاد، صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نشد. امری که به نظر میرسد هنوز هم خمینی جوان دلش را با این مساله صاف نکرده و غیبت او در مراسم افتتاحیه مجلس خبرگان پنجم به رغم دعوت، و عدم حضورش در مراسم اولین ادای احترام اعضای خبرگان پنجم به ریاست آیت الله جنتی به بنیانگذار جمهوری اسلامی گواه این دلخوری باشد. مصطفی، احمد، صدیقه، فریده و زهرا نام پنج فرزند آیت الله خمینی است که به توصیه پدر هیچ گاه از آنچه بنیانگذار جمهوری اسلامی در عرصه سیاسی برای همه ایرانیان به ارث گذاشت سهمی نبردند. به گزارش خبرآنلاین، مصطفی پسر ارشد آیت الله خمینی در زمان تبعید ایشان در نجف اشرف به طرز مشکوکی به شهادت رسید، احمد نیز که در دوران حیات پدر به عنوان امین ببنیانگذار جمهوری اسلامی مسئولیت کارهای دفتر و انتقال پیامهای حساس امام (ره) به مقامات کشوری و لشکری را بر عهده داشت، به فاصله کوتاهی از رحلت ایشان دارفانی را وداع گفت. دختران آیت الله خمینی نیز به جز زهرا که کم و بیش برخی فعالیتهای بانوان ایرانی را در عرصه سیاسی سامان میدهد و اظهارنظرهایی در این حوزه دارد، هیچکدام تحرکی در این عرصه نداشتند. از نسل دوم فرزندان آیت الله خمینی، برخی از آنها تحت تاثیر اقبالی که مردم به دوران امام خمینی نشان میدادند، وارد عرصه سیاسی شدند؛ اما با توجه به نتیجه حاصل شده به نظر میرسد شاید بهتر بود توجه به توصیه آیت الله خمینی مبنی بر پرهیز از ورود فرزندانشان به عرصه سیاسی در نسل دوم فرزندان ایشان نیز تداوم می یافت. تصدق بانو قدس ايران خدیجه ثقفی همسر آیت الله خمینی بانویی که همواره بنیانگذار جمهوری اسلامی با کرنش و احترام با او برخورد میکرد و نسبت به این امر توصیه اکید به فرزندان و تمام اعضای خانواده داشت؛ دختر یکی از متمولین دوران خود بود که به گفته خودش، هیچگاه تصور نمی کرد با یک روحانی ازدواج کرده و از ملک پدری خود در شمال تهران آن زمان راهی قم شود. اما او در خواست ازدواج با آیت الله خمینی را پذیرفت و به همراه جهیزیه و کنیزی که به رسم معمول آن دوران از سوی خانواده عروس تهیه میشد، راهی قم و خانه به اصطلاح نقلی آیت الله در آن شهر شد و بعد از آن در تمام مراحل مبارزه و تبعید آیت الله خمینی، حتی زمان شهادت فرزند جوانش مصطفی در غربت، که به توصیه آیت الله خمینی جهت فرق قائل نشدن او با دیگر شهدای انقلاب هیچگاه مراسم باشکوهی برای وی برگزار نشد در کنار بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران باقی ماند و شکایتی نکرد. نامه عاشقانه امام به همسرش در سال 1312 که در راه سفر حج نوشته شد و با عبارت «تصدقت شوم؛ الهى قربانت بروم...» آغاز شده بود، گوياي رابطه صميمانه آن دو بود. بانو «قدس ایران» در 12 بهمن 57 بعد از سالها دوری اجباری از وطن همراه با آیت الله خمینی به ایران بازگشت و تا زمان حیات آیت الله خمنی در کنار ایشان بود و بعد از آنکه حدود 20 سال بعد از در گذشت آیت الله خمینی چراغ خانه محقر ایشان در جماران را روشن نگاه داشت، در ۱ فروردین ۱۳۸۸ در سن ۹۶ سالگی در بیمارستان خاتمالانبیا تهران در گذشت. نور بصر آيت الله مصطفی خمینی فرزند ارشد آیت الله خمینی از همان روزهای نخستین فعالیتهای سیاسی پدرش بر ضد حکومت پهلوی، در کنار او به فعالیت سیاسی پرداخت؛ اما هیچگاه فرصت این را نیافت تا در جشن به ثمر نشستن این تلاشها در کنار پدر و دیگر انقلابیون باشد. چراکه سید مصطفی خمینی در ۱ آبان ۱۳۵۶ در سن ۴۷ سالگی طی حادثهای که جزئیات آن همچنان مورد بحث است به شهادت رسید. امام خمینی که گفته میشود در مراسم تشییع پیکر فرزند ارشد خود به رسم معمول شرکتشان در مراسم های تشیع پیکر افراد تنها 5دقیقه در این مراسم حاضر شد، در سوگ پسر پیامی صادر کرد و او را «نور بصرم و مهجه قلبم» خطاب کرد. مصطفی خمینی که هیچگاه به رسم احترام پدر به تمامی شهدای انقلاب در فرق قایل نشدن بین آنها در دوران حیات آیت الله خمینی، مراسمی برای بزرگداشت او برگزار نشد، دو فرزند داشت که حاصل ازدواجش با دختر مرتضی حائری یزدی فرزند عبدالکریم حائری یزدی موسس حوزه علمیه قم بود. «سیده مریم» پزشک شد و چندی در امارات متحده عربی (دوبی) و اکنون در سوئیس زندگی میکند. «سید حسین خمینی» نيز روحانی شد و اکنون در قم سکنی دارد. امين امام سید احمد خمینی که به لحاظ جایگاهش در دفتر بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امین آیت الله خمینی لقب گرفت را شاید بتوان تنها فرزند روح الله خواند که تا اندازهای و البته در سایه حضور پدر، مناسبات سیاسی را در دوران حیات ایشان تجربه کرد. سید احمد خمینی که پس از مرگ پدر کانون توجه بسیاری از دوستداران امام راحل بود، بعد از درگذشت آیت الله خمینی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی انقلاب فرهنگی شد. عضویتش در نهادهای مذکور تا زمان مرگش ادامه داشت. او همچنین عضو هیئت امنای مرکزی کمیته امداد امام خمینی بود و در همین زمان متنی بلند به نام رنجنامه در مورد عزل حسینعلی منتظری از قائم مقامی رهبری منتشر کرد. فرزند دوم آیت الله خمینی در دو سال آخر عمرش خلوت و تنهایی را ترجیح میداد. سید احمد خمینی که به طور ناگهانی در 21 اسفند سال 73 در بیمارستان بستری شد، در 25 اسفند ماه درگذشت. او در سال 1348 با فاطمه طباطبایی دختر آیتالله طباطبایی که در حال حاضر از اساتید به نام در علم فلسفه است ازدواج کرد و نتیجه این ازدواج سه فرزند پسر به نامهای: سید حسن خمینی، سید یاسر خمینی و سید علی خمینی است. احمد، سه پسر داشت سیدحسن خمینی فرزند ارشد سید احمد خمینی که مسئولیت تولیت آستان آیت الله خمینی او را در کانون توجهات قرار داده از فعالترین نوادگان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران از نظر ورود به عرصههای سیاسی و حشر و نشر با بزرگان این عرصه به شمار میآید. شاید همین مساله خصوصا نزدیکی وی به آیت الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی به پاشنه آشیل وی تبدیل شد. سید حسن خمینی که در حال حاضر در قم سکونت دارد و به تدریس در حوزه مشغول است در ۲۷ آذر ۱۳۹۴، با حضور در وزارت کشور رسماً برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری ثبتنام کرد، اما به دلیل عدم حضور وی در امتحان اجتهاد، صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نشد. امری که به نظر میرسد هنوز هم خمینی جوان دلش را با این مساله صاف نکرده و غیبت او در مراسم افتتاحیه مجلس خبرگان پنجم به رغم دعوت، و عدم حضورش در مراسم اولین ادای احترام اعضای خبرگان پنجم به ریاست آیت الله جنتی به بنیانگذار جمهوری اسلامی گواه این دلخوری باشد. سيدحسن خمینی از ازدواج با دختر آیت الله موسوی بجنوردی صاحب چهار فرزند به نامهای احمد، فرشته، نرگس و محمد هادی است که از میان آنها احمد خمینی با فعالیت در عرصه فضای مجازی به اعتقاد بسیاری انتشار دیدگاههای سیاسی پدر را در این عرصه هدایت میکند . یاسر خمینی فرزند دوم سید احمد خمینی که تقریبا هیچگونه اظهار نظر سیاسی و سخنرانی از وی به چشم نمیخورد نیز با سیده حورا صدر دختر دکتر محمد صدر از دیپلماتهای وزارت امور خارجه ازدواج کرده و با همسر و دو فرزند خود به نام روح الله و فاطمه همانند برادر بزرگ خود در قم ساکن است و فعالیتهای وی به فعالیت در امور حوزی بدون چاشنی سیاسی خلاصه شده است. فرزند آخر مرحوم سید احمد خمینی با نام علی که عکس منتشر شده از او در دوران طفولیت در آغوش بنیانگذار جمهوری اسلامی برای خیلیها آشناست نیز این روزها گه گاهی سخنرانیهایی در باب آراء پدربزرگ خود و وضعیت آن در جامعه ایراد میکند ، اما او نیز اغلب در حوزه مشغول است و دروس برادر (سید حسن) را تقریر میکند و به همراه همسر خود که نوه آیت الله سیستانی از مراجع عالیقدر شیعه سالکن عراق است در قم سکونت دارد، علی، فرزندی به نام محمد علی دارد. اشراقيها سید صدیقه خمینی فرزند سوم آیت الله خمینی با آیت الله شهاب الدین اشراقی که در اولین روزهای انقلاب از همراهان صدیق آیت الله خمینی محسوب میشد ازدواج کرد، مردی که در همان سالهای اولیه پیروزی انقلاب به لحاظ فشارهای روحی ناشی از ماموریتهای محول شده و شرایطی که ضد انقلاب ایجاد میکردند سکته کرد و درگذشت و صدیقه خمینی مسئولیت پرورش فرزندان مشترک با آیت الله اشراقی با نامهای نفیسه، زهرا، نعیمه، عاطفه، علی، محمد تقی و مرتضی را برعهده گرفت، شاید از این جهت باشد که هیچگاه نامی از فرزند سوم آیت الله خمینی در عرصه سیاسی و اجتماعی به چشم نمیخورد. از میان فرزندان صدیقه خمینی، علی اشراقی در انتخابات مجلس هشتم کاندیدا شد که ماجرای احراز صلاحیت نشدنش به عنوان اولین نوه آیت الله خمینی که صلاحیتش تایید نشد، باعث تعجب و اعتراض هایی در همان مقطع زمانی شد. در بررسی مجدد صلاحیت وی، خبر از تایید صلاحیت علی اشراقی دادند، اما این بار او حاضر نشد کاندیدای انتخابات شود و عرصه را ترک کرد و هیچگاه نیز بخت خود را در این زمینه نیازمود. البته برادر کوچک او مرتضی که روحانی جوانی است در انتخابات مجلس دهم برای کاندیداتوری ثبت نام کرد که صلاحت او تایید نشد و شاید این امر به دلیل همزمانی با رد صلاحیت سید حسن خمینی خیلی حساسیت افکار عمومی را جلب نکرد. زهرا اشراقی در میان نوههای دختری آیت الله خمینی شاید یکی از پر سر و صدا ترین آنها باشد چه در حوزه ظاهری و چه به جهت اظهارنظرها، اشراقی از ازدواج با محمدرضا خاتمی برادر کوچک سید محمد خاتمی دو فرزند دارد؛ به نامهای فاطمه و علی رضا. نعیمه دیگر فرزند صدیقه خمینی با پسر آیت الله طاهری اصفهانی ازدواج کرده و اکنون در تهران ساکن است، اما خواهر او عاطفه که با تبعهای از پاکستان ازدواج کرده، هم اکنون در خارج از کشور زندگی میکند. نفیسه دیگر فرزند صدیقه خمینی و آیت الله اشراقی نیز به واسطه ازدوا ج فرزندش با نوه آیت الله هاشمی در سالهای اخیر بین دو خاندان خمینی و هاشمی ارتباط خویشاوندی برقرار کرده است. دو دختر گمنام و نام آشناي امام فریده خمینی فرزند چهارم آیت الله خمینی است که وی و تنها فرزندش فرشته، بی سر و صداترین فرزندان آیت الله خمینی محسوب میشوند. فریده خمینی همسرمرحوم اعرابی هم اینک در قم ساکن است و دختر وی نیز با مرتضی اعرابی برادر صادق و فاطمه طباطبایی وصلت کرده است. زهرا مصطفوی نام آشناترین دختر آیت الله خمینی در عرصه سیاست و اجتماع است که شاید اگر منع پدر نبود، در همان دوران حیات ایشان به صورت جدی وارد عرصه سیاست میشد. وی دبیر کل تشکل جمعیت زنان جمهوری اسلامی و دکترای الهیات و عضو هیات علمی دانشکده الهیات (گروه کلام و فلسفه اسلامی) دانشگاه تهران است. زهرامصطفوی که با مرحوم دکتر بروجردی ازدواج کرده دو فرزند به نامهای لیلی و مسیح دارد. لیلی با یکی ازفرزندان آیت الله طباطبایی ازدواج کرده و دو دختر دارد که یکی از آنها با پسر محسن رضایی ازدواج کرده است. مسیح بروجردی دیگر فرزند زهرا مصطفوی و مرحوم دکتر بروجردی نیز هم اکنون درقم ساکن و از مدرسان خوشنام حوزه به شمار میرود. آنچه از این نوشتار حاصل می شود این است که بر خلاف تفکر رایج در افکار عمومی، فرزندان آیت الله خمینی خصوصا بعد از درگذشت ایشان تمایلی به حضور در عرصه سیاست ندارند و به جای تکیه بر مواهب میراث پدر بزرگ در عرصه سیاست، تمایل دارند در قم ساکن بوده و میراث دار آیت الله خمینی در حوزه علمیه باشند.

سید روح‌الله خمینی

مصطفی، احمد، صدیقه، فریده و زهرا نام پنج فرزند آیت الله خمینی

به عوض تحذیف و کنارگذاشتن آقای خمینی، مکتبش را تحریف میکنند

گذری بر قیام ۱۵ خرداد/ آوایی که در گوش تاریخ ماندگار شد