سردار علائی

شب گذشته در نشستی که به همت انجمن اندیشه و قلم برگزار شد، ابعاد حوادث تروریستی مجلس شورای اسلامی و مرقد آیت الله خمینی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این نشست، دکتر محمود صادقی، نماینده مردم تهران با اشاره به حضور خود در مجلس شورای اسلامی هنگام حادثه گفت: «من در متن جریان که در اصل حاشیه بود، حضور داشتم. ازهمان دقایق اول متوجه وقوع حادثه شدیم ولی تلاش بر این بود که صحن مجلس حالت عادی خود را حفظ کند. در یک سال گذشته تقریبا برای اولین یا دومین بار بود که صبح اول وقت آقای لاریجانی نبودند و جلسه با نظارت نایب رئیس شروع به کار کرد. اما آقای لاریجانی در ادامه حضور پیدا کردند و حضورشان آرامش خاصی را حکمفرما کرد. کار ایشان واقعا جای تقدیر دارد. جلسه به طور عادی ادامه پیدا کرد و در انتها آقای لاریجانی اشاره ای به این جریان کردند و بعد از جلسه دوستان برای اقامه نمازایستادند و افراد دیگر نیز به آنها پیوستند و نماز جماعتی در خود صحن داخلی مجلس برگزار شد. در مجموع نمایندگان به طور دقیق متوجه اتفاق ها نشدند و زمان خروج ما تیراندازی ها نیز تمام شده بود.خبرنگاران نیز تا آخرین لحظه در صحن محبوس بودند و بعد با نردبانی از صحن خارج شدند.تروریست ها قصد داشتند از ورودی مردمی که ضعیف ترین ورودی مجلس وارد شوند. اما آنها بسته ای همراه داشته اند و ماموری که به شهادت رسیده است می خواست آن را بازرسی کند که در آن نقطه درگیری شکل می گیرد. اگر در همان ابتدا درگیری شکل نمی گرفت، شکی نیست که بیش از این به داخل نفوذ می کردند. زمان ورود نیز آنها مسیر را اشتباه رفتند و وارد ساختمان اداری شدند؛ در صورتی که می خواستند وارد جایگاه خبرنگاران و تماشاچیان شوند. بعد از ورود آنها به قسمت اداری نیز درهای محکم پارلمان بسته شد و تروریست ها در ساختمان اداری گیر افتادند. تحلیل این موضوع احتیاج به اطلاعات بیشتری دارد ودر آینده ابعاد این مسئله بهتر مشخص خواهد شد. اما به نظرمی آید اهداف تروریست ها تبلیغاتی بوده است. زیرا زمان و مکانی که انتخاب کرده بودند جلسه علنی مجلس بود که به صورت مستقیم از رادیو پخش می شود. این موضوع ممکن است ارتباطی به شروع کار دولت بعد از انتخابات هم داشته باشد. ما باید در این شرایط اختلافات داخلی را کنار بگذاریم و خوشبختانه سیستم امنیتی کشور پیوستگی و هماهنگی لازم را دارد و از اختلافات به دور است.» * عملیات تروریستی تهران برنامه ریزی گسترده داشته است دکتر حسین علایی، بنیانگذار نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز در این نشست با ارائه یک تحلیل چهار وجهی از حوادث تروریستی روز گذشته تهران، گفت: « با توجه به هر یک از این 4 وجه می توان تلاش کرد تا به شناخت هدف اصلی انجام این حوادث نزدیک شد. نکته اول به برنامهریزی این اقدامات مربوط می شود. معمولا برای اقدامات تروریستی شبیه آنچه که در تهران رخ داد، به یک برنامهریزی گسترده نیاز است.این برنامهریزی معمولا خارج از دسته افرادی انجام میشود که اقدام تروریستی را به اجرا درمیآورند. این برنامهریزی معمولا در اختیار دولتهاست، یعنی قدرتهای سیاسی و قدرتهایی که از سوی دولتها تعیین میشود. اینکه این قدرت برنامهریزی از کجا میآید و چه انگیزههایی در پس آن وجود دارد، نیاز به تحلیل جداگانهای دارد.» نکته دوم در بررسی اقدامات تروریستی تهران به سازماندهی انجام این اقدامات برمیگردد. همانند برنامهریزی، اقدامات تروریستی نیازمند یک سازماندهی گسترده است تا بتواند دو اقدام تروریستی همزمان را در دو نقطه مختلف از شهر تهران به اجرا درآورد. این موضوع در دیگر حوادث تروریستی که در شهرهای مختلف دنیا و از جمله اخیرا در لندن رخ داد، نیز صادق است. همچنین نباید فراموش کرد که از نظر زمانی این اقدامات تروریستی تقریبا در چند کشور مثل عراق، سوریه، انگلیس، فرانسه و... به اجرا درمیآید. این نشاندهنده گستردگی این سازماندهی است. بنابراین میتوان گفت که سازماندهی یک کار منسجم و علمی است.» نکته سوم در باب حمله روز چهارشنبه به ساختمان مجلس و حرم مطهر حضرت امام(ره) است که ناشی از انگیزه مجریان این اقدامات میباشد.این انگیزه با فکر و عقیده پدید میآید. در واقع این فکر و عقیده است که این افراد را قانع میکند که افرادی را بکشید، آن هم در همان حالی که میدانید لحظاتی بعد کشته خواهید شد. این موضوع بسیار بزرگی است.ما در اسلام موضوع شهادت را داریم، اما این موضوع به کلی با آنچه که تفکر تروریستی به عنوان شهادت مطرح میکند، متفاوت است. در اسلام شهادت، جان دادن در راه آرمانی بزرگ است، اما از منظر تفکر تروریستی، شهادت از طریق گرفتن جان انسانهای بیگناه پدید میآید. پس میتوان به طور خلاصه گفت که فکر و انگیزه و مکانیسمهای پدیداری این فکر، مهمترین عامل انگیزاننده مجریان اقدامات تروریستی است.» چهارمین نکته در خصوص اقدامات تروریستی به اختلافات سیاسی میان دولتها برمیگردد. در واقع این اختلافات سیاسی است که موجب بقای تفکرات تروریستی است. این اختلافات علاوه بر آنکه منافع ملی دولتها را به فرسایش میبرد، شکافهایی نیز برای ایجاد تفکرات تروریستی پدید میآورد. اما در این بین مهمترین عامل را همچنان میتوان به نکته سوم اختصاص داد. مراکز دینی و پژوهشی و حوزه های علمیه میتوانند این موضوع را بررسی کنند که چه عواملی دخالت دارند تا فرد به این سطح از اقناع میرسد که دست به اقدامی بزند که میداند هم خودش کشته میشود و هم گروهی از انسانهای بیگناه.» * تفاوت نیروهای استشهادی حزب الله لبنان با تعداد زیاد انتحاری های داعش علی شکوهی، روزنامه نگار نیز در خصوص انگیزه تروریستهای انتحاری گفت: «یک بار سید حسن نصرالله در دیداری با مسئولان وزارت خارجه ایران بیان کرده بود برای انجام یک عملیات استشهادی علیه امریکا و اسرائیل در لبنان، یک سال طول می کشد که بر روی نیروها کار می کنیم تا در آخرین لحظه پشیمان نشوند. اما جریان داعش با اندیشه و تفکراتی خاص به گونه ای نیروهای خود را تربیت کرده که حتی در مناطق دورافتاده سوریه نیز عملیات استشهادی انجام می دهند.»وی در ادامه بیان کرد:«اینکه بگوییم داعش توسط آمریکا شکل گرفته است، ساده نگاه کردن به ظهور داعش است. بحث اندیشه خلافت در جهان اهل سنت بنا بر دلایل مختلف رشد کرده و از نقاط مختلف دنیا مسلمانانی با این تصور که دارند از خلافت اسلامی در یک جای دنیا دفاع می کنند، به این تفکر می پیوندند و برای این کار توجیهات نظری و فکری و اعتقادی قوی دارند. این رویکرد، نگاهی نیست که ما آن را صرفا به ساخت و دخالت بیگانه نسبت بدهیم و شکل و آرمانش با این تحلیل یک خطی قابل توجیه باشد و قطعا باید در این زمینه کار بیشتری شود.» * ریشه اقدامات داعش، نگاه خشک و مهندسی امثال سید قطب به اسلام است در ادامه این نشست، دکتر مجید مرادی، استاد دانشگاه و دانش آموخته دانشگاه بیروت، با اشاره به خاستگاه برخی ایدئولوگهای اخوان المسلمین گفت: «اگر متد خشک و مهندسی را در اسلام وارد کنیم، مشکل ایجاد می شود. چون نگاه فنی نگاهی مکانیکی است و دینامیک درون آن جایی ندارد. به همین دلیل پویایی و نسبیت درونش نیست. همین نگاه فنی به اسلام باعث شکل گیری خوارج و سازمان مجاهدین خلق شده است. نگاه فنی و مهندسی مطلق وسیاه و سفید است.»وی در ادامه بیان کرد:« اسلام بعد از ایجاد شدن این چالش، زبان مناسبی نیز نداشت.به همین دلیل سید قطب و دکتر شریعتی و... برای حل مسئله نظراتی دادند. البته دکتر شریعتی دچار مشکلاتی که سید قطب داشت نشد. زیرا دکتر شریعتی ریشه های ادبی و عرفان داشت و به همین دلیل پویایی در نظراتش دیده می شود؛ اما سید قطب دنیا را به دو دسته تقسیم می کند: دنیای جاهلیت و دنیای حاکمیت اسلام. یعنی در هر جامعه ای اگر اسلام حکومت نکند، حاکمیت جاهلیت است. متاسفانه تمام گروه هایی که بعد از دهه چهل تا داعش رشد پیدا کردند همه تغذیه کنندگان اندیشه ی سید قطب هستند و مشکل این اندیشه هم این است که در آن پویایی و نسبیت وجود ندارد.» مرادی بیان کرد: «در صدراسلام به دنبال معیار ایمان بودند. خوارج معتقد بودند کسی که مرتکب یک گناه شود، از ایمان و اسلام خارج شده است. در شیعه فرد با گناه از ایمان خارج شده ولی از اسلام خارج نمی شود؛ اما این تفکیک را در اندیشه خوارج جدید و داعش نمی بینیم.»

سردار علائی

در نشست دیشب در تهران با حضور سردار علائی و دکترمحمودصادقی عنوان شد:ریشه اقدامات داعش، نگاه خشک و مهندسی امثال “سید قطب به اسلام” است!