تهدید

سازمان گزارشگران بدون مرز از فشار جمهوری اسلامی ایران بر خبرنگاران ایرانی رسانههای خارج از کشور سخن گفته است. به گفته این سازمان، تا کنون "۱۶ خبرنگار به مرگ تهدید شدهاند." سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارشی از فشار بر روزنامهنگاران و خبرنگاران ایرانی رسانههای خارج از ایران سخن گفته است. این سازمان دهها مورد تهدید روزنامهنگاران بخش فارسی رسانههای خارجی را مستند و محکوم کرده است. سازمان گزارشگران بدون مرز به تهدید بیش از ۵۰ خبرنگار ایرانی رسانههای خارجی در اشکال مختلف اشاره کرده و میگوید، ۱۶ تن از آنها به مرگ تهدید شدهاند. بر اساس گزارش این سازمان، خبرنگاران بخش فارسی دویچهوله، رادیو فردا، بیبیسی فارسی، صدای آمریکا، رادیو بینالملل فرانسه و برخی شبکههای خصوصی مانند "من و تو" و پارهای سایتهای اطلاعرسانی از قبیل "آمد نیوز" از جمله کسانیاند که توسط دستگاه اطلاعاتی و قضایی ایران تهدید شدهاند. فرانچسکا آنسورث، رئيس بخش جهانی بیبیسی، در ماه اوت (مردادماه) با انتشار بیانیهای از "ممنوع المعامله" شدن ۱۵۲ نفر از کارکنان و همکاران فعلی و پیشین بخش فارسی بیبیسی توسط ایران سخن گفته و از مقامهای ایرانی خواسته بود، این دستور را لغو کنند. ۱۵۲ تن از کارکنان بیبیسی در ایران ممنوع المعامله شدند سازمان گزارشگران بدون مرز مینویسد، این یکی از راهکارهایی است که جمهوری اسلامی ایران از آغاز پیدایش در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) از آن استفاده کرده است. این سازمان به گفتههای آرمان مستوفی، مدیر بخش فارسی رادیو فردا اشاره کرده که میگوید: «امسال تنها ۱۱ مورد تهدید به مرگ علیه چهار روزنامهنگار رادیو فردا دریافت شده است.» به گفته او، در همه این موارد تهدیدها از سوی افرادی بینام و نشان اعمال شده است. او میافزاید: «البته تهدیدها امضا ندارند. گاهی پیامی است و گاهی هم نظری در پای خبر و گزارشی انتشاریافته در سایت رادیو، اما بعد از طریق دیگر پیامدهنده بهروشنی به همان پیام تهدید ارجاع میدهد. گاهی هم به اطلاعاتی اشاره میکنند که تنها مأموران امنیتی به آنها دسترسی دارند.» به گفته مستوفی، در ۲۶ فوریه "خوانندهای" در بخش دیدگاه شما متعلق به برنامه تابو در سایت رادیو فردا نوشته است: «خانم خضر حیدری روز دوشنبه روز دردناکی برای یکی از اعضای خانوادهات خواهد بود. هشدار قبلی رو جدی نگرفتی. مرسی خواهر گمراه فاسد. یا حق » فهمیه خضر حیدری، مجری این برنامه پیش از این نیز تهدید شده بود. آرمان مستوفی میگوید: «فلسفه وجودی رادیو فردا این است که تن به خودسانسوری ندهیم. در مورد تهدید، من دو پرنسیپ دارم، نخست حتماً خبرنگار را از تهدید مطلع میکنم و سپس میگویم میتواند برنامه را متوقف کند و کسی دیگر جای وی را بگیرد. در ۹۹ درصد موارد روزنامهنگاران به کار خود ادامه میدهند.» سازمان گزارشگران بدون مرز میگوید، در سال گذشته از ده مورد احضار خانواده خبرنگاران ایرانی خارج از کشور توسط مأموران اطلاعاتی ایران مطلع شده است. به گفته این سازمان، این تهدیدها در اغلب موارد "روشن"اند. محمدرضا نیکفر، سردبیر رادیو زمانه در باره تهدیدها به سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است: «تقریبا همه همکاران با نام و نشان قربانی حمله سایبری به ویژه از طریق ایمیل فیشینگ بودهاند.» نیکفر میافزاید: «وزارت اطلاعات، خانواده یکی از همکاران را احضار کرده است و تذکر دادهاند که به فرزندتان بگویید از همکاری با زمانه دست بردارد. آنها به طور مشخص به مطالبی که این همکار نوشته بود، اشاره کردهاند. با یکی از همکاران که پیشتر زندانی بوده است، تماس تلفنی گرفتهاند که به ایران برگرد وگرنه خانوادهات زیر فشار قرار خواهند گرفت.» سازمان گزارشگران بدون مرز مینویسد، از سال ۲۰۱۳ پنج تن از روزنامهنگاران ایرانی که با رسانههای فارسیزبان خارج از کشور همکاری کردهاند در بازگشت به ایران بازداشت شدهاند، از جمله بهمن دارالشفایی، سراجالدین میردامادی و سعید رضوی فقیه. "تهدیدهایی مؤدبانه در دوران روحانی" این سازمان خاطرنشان میسازد که از شروع ریاست جمهوری حسن روحانی و تغییر در سیاست خارجی ایران از تهدیدهای مستقیم علیه خبرنگاران ایرانی خارج از کشور کاسته شده است. خانوادههای خبرنگاران خارج از کشور حالا "مؤدبانه" برای گفتوگو با مأموران اطلاعاتی احضار میشوند. با این حال پیام روشن است، خبرنگاران "باید بلافاصله به همکاری با رسانههای دشمن خاتمه دهند." بیشتر بخوانید: گزارشگران بدون مرز: روحانی از آزادی بیان دفاع کند سازمان گزارشگران بدون مرز به محمد میلاد زم، برادر روحالله زم، بانی وبسایت "آمد نیوز" اشاره کرده که از ۲۶ اوت در بازداشت به سر میبرد. پیش از این نیز دو خواهر و همسر یکی از خواهران روحالله زم بازداشت شده و مدتی در زندان به سر برده بودند. به علاوه به بازداشت مهدی خزعلی، فعال سیاسی اشاره شده که عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران او را به ارسال "اخبار کذب برای صدای آمریکا و سایتهای ضد انقلاب" متهم کرده است. در ماههای اخیر مهدی خزعلی، ناشر و مدیر سایت باران در مصاحبه با "در تیوی" و صدای آمریکا از صادق آملی لاریجانی، رئيس دستگاه قضایی ایران به شدت انتقاد کرد. خانواده او میگوید، او از روز اول بازداشت خود به اعتصاب غذا دست زده است. او آخرین بار در ۱۶ بهمن ۱۳۹۰ به ۱۴ سال زندان محکوم شد. خزعلی در ۲۱ مردادماه بازداشت شد. ساسان آقایی، معاون سردبیر روزنامه اعتماد نیز در ۲۱ مردادماه و یغما فشخامی، روزنامهنگار در ۳۰ مردادماه بازداشت شدند. دستگیری معاون سردبیر "اعتماد" و مهدی خزعلی صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران هم بعد از گفتوگویی با دویچهوله در ۲۶ تیرماه، با اعلام جرم دادستانی و احضار مواجه شد. او در کانال تلگرام نوشت: «در بخشی از مصاحبه بنده در خصوص موضوع "استقلال قوه قضائیه در ایران" اظهارنظری کردهام که موجبات تألم خاطر امنای عظیمالشان آن قوه فخیمه جم جاه را معالأسف سبب شده و اسباب شکایت دادستانی محترم انقلاب را رقم زده.» احضار زیباکلام به دادستانی به خاطر مصاحبه با دویچهوله فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران در کنگره اخیر خود در شهر انژه فرانسه (۸ تا ۱۰ ژوئن) به درخواست انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران، خواستار آزادی هر چه سریعتر همه روزنامهنگاران بازداشتی در ایران شد. در ۱۳ مه سال جاری نیز ۳۹ عضو پارلمان اروپا در نامهای به مقامهای جمهوری اسلامی ایران خواستار آزادی خبرنگاران بازداشتی شده بودند. سازمان گزارشگران بدون مرز ایران را یکی از بزرگترین زندانهای خبرنگاران در جهان خوانده است.

تهدید

گزارشگران بدون مرز: تهدید خبرنگاران ایرانی خارج از کشور