ترانه علیدوستی

که کامل با رویکرد کنونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی در تناقض است، همچنان حاشیهساز است و در نشست خبری «فروشنده» نیز با پاسخهای مستقیم و غیرمستقیم اصغر فرهادی، شهاب حسینی و ترانه علیدوستی همراه شد؛ اما این نخستین اتفاق اینچنینی نیست. هنگامی که علی جنتی، حسین نوشآبادی، معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به عنوان سخنگوی این وزارتخانه منصوب کرد، تصور میشد تنشهایی پیش آید؛ اما انتظار نمیرفت، چنین اتفاقی با این وسعت رخ دهد. نخستین اتفاق مهم پس از این انتصاب غیرمنتظره، استعفای بابک دربیکی رئیس مرکز روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که محمدجعفر محمدزاده، معاونت مطبوعاتی دولت احمدی نژاد جانشینش شد. با توجه به فشار مجلس پیشین به علی جنتی، تصور میشد انتصاب معاون پارلمانی به عنوان نخستین سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد با هدف مدیریت فضا بوده؛ اما نوش آبادی در دوران سخنگویی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بارها موضعگیریهایی داشته که هیچ ارتباطی به جو مجلس نداشته و در عین حال، کاملاً بر خلاف مشی کلی دولت و معاونتهای تخصصی این وزارتخانه بوده و با چنان واکنشهای شدیدی مواجه شده که یا پاسخ معاونت های تخصصی بر خلاف اظهارات سخنگو در پی داشته و یا خود سخنگو، کلامش را اصلاح کرده است. در این زمینه، میتوان به دو نمونه برجسته اشاره کرد که نخستین نمونه، ماجرای صدور مجوز برای فعالیت مجدد محمدرضا شجریان است. زمینهسازی فعالیت مجدد استاد شجریان در ایران جزو شعارهای حسن روحانی بود که حتی در فیلم تبلیغاتی حسن روحانی نیز به شجریان اشاره شده بود. در واپسین روزهای مرداد 1393 نیز، علی جنتی به همراه معاون هنریاش، علی مرادخانی در کنار محمدرضا شجریان وارد تالار وحدت شد و در مراسم دهمین سالگرد تأسیس صندوق اعتبار هنرمندان، نویسندگان و روزنامه نگاران شرکت کرد. پس از این اتفاق تصور می‎شد به زودی زمینه فعالیت شجریان در ایران فراهم شود و در آن دوران گمانه زنیهایی در این باره مطرح شد؛ اما حسین نوش آبادی در مقام سخنگوی وزیر فرهنگ و ارشاد در نهم دی 1393 آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت: «... شجریان دهه اول انقلاب حضور و برنامههای خوبی داشت، اما نوع رفتارهایش در دهه دوم انقلاب باعث شد کمی از مردم و نظام فاصله بگیرد و خودش مسئول این کار است. با این حال راه بازگشت برای ورود ایشان باز است، به شرطی که به چارچوبهای نظام متعهد باشد. نمیشود فردی هم معترض و منتقد شدید باشد، ضوابط و معیارهای حاکم بر نظام را نپذیرد و هم بخواهد کار کند. شجریان باید رفتارهای گذشته خود را جبران کند و به موسیقی ایرانی و اسلامی برگردد». این اظهارات، واکنشهای شدیدی را در پی داشت که مهمترین نمودش در سخنان داریوش پیرنیاکان، دبیر و سخنگوی خانه موسیقی بود که اظهارات سخنگوی وزارت ارشاد درباره محمدرضا شجریان را عجیب و جفا به حق موسیقی خواند و از مسئولان خواسته بود که با احتیاط بیشتری درباره او سخن بگویند و این گونه بود که آقای سخنگو مجبور به تغییر موضع شد و دو روز بعد، یعنی یازدهم دی ماه 1393 عنوان کرد: «محمدرضا شجریان به عنوان چهره هنری هیچ مشکلی ندارد و اگر سایر نهادهای ذیربط منعی برای ایشان قائل نشوند، وزارت ارشاد نیازی به عذرخواهی ندارد».پس از این نیز مواضع غیرمنتظرهای از سوی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم اتخاذ شد اما هیچ یک به اندازه ماجرای شجریان برجسته نشد؛ تا اینکه ماجرای حضور فیلم «فروشنده» در جشنواره کن 2016 پیش آمد و در حالی که کلیت سازمان سینمایی در حمایت از فرهادی عمل میکرد، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «باید مکانیزمی را تعریف کنیم تا کسانی که این قابلیت را در خود میبینند که آثارشان در عرصههای جهانی قابل عرضه است مجرایی برایشان فراهم باشد و یا اگر قرار است به عنوان نماینده ایران در جایی حضور داشته باشیم باید برنامهریزی صورت گیرد چرا که برای جمهوری اسلامی ایران زیبنده نیست که فیلمهایش از طریق کشور یا شرکت غیرایرانی عرضه شود تا موجب تحقیر ما در سطح بینالملل نشود و در این بین شرایطی را نبینیم که یک شرکت عربی واسطه و میزبان ما باشند». نوش آبادی همچنین از احتمال اصلاحات بر فیلم «فروشنده» فرهادی گفت و این در حالی بود که اساساً فیلم به سازمان سینمایی نرسیده بود و طبیعتاً این احتمال یک بحث کلی بوده که ارتباط به فیلم نداشته است! این اظهارات با واکنش سریع حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی همراه شد و او برخلاف ایوبی تأکید کرد فیلم بدون هیچ اصلاحیهای پروانه نمایش خواهد گرفت و از فیلم فرهادی نیز تمجید کرد تا موضع نوش آبادی تا حدودی جبران شده باشد. پس از این نوش آبادی در گفت و گو با یک نشریه بر موضعش تأکید و حتی اضافه کرده بود: «...اگر قرار باشد با ایشان صحبت كنم، میگویم یك فیلمساز موفق مثل آقای فرهادی باید بتواند فیلمهایی بسازد كه حاوی پیامهای عالیتر و نكات مثبت و دربرگیرنده فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی باشد... من حتماً این مسأله را به ایشان خواهم گفت؛ شما كه الحمدلله موفق هستی و كارگردان مطرحی شدهای و توانایی بالایی داری، میتوانی در كنار این فیلمهایی كه تولید میكنی، فیلمهای مناسبتری هم تولید كنی و از ظرفیت تجربی خودت و ظرفیت هنرمندانی كه امروز میدرخشند، استفاده بیشتری كنی». اظهارات نوش آبادی با واکنشهای جدی همراه شد و حتی شب گذشته اصغر فرهادی در واکنش به اظهارات نوش آبادی گفت: «کلمه ملاحظات بی حد و مرز است و من نمی دانم چگونه می دانند فیلمی که هنوز دیده نشده، نیازمند برخی ملاحظات است» که مجدداً واکنشهایی را از جمله برگزاری مراسم تقدیر از سوی خانه سینما برای فرهادی و شهاب حسینی و ترانه علیدوستی را در پی داشت. هرچند گفته میشود، چندصدایی جزو نشانههای برقراری دموکراسی است، این تعریف هیچ ارتباطی به وزارت فرهنگ و ارشاد ندارد و به هر صورت موضع این مجموعه در ماجراهایی نظیر «شجریان» و «فرهادی»، یا حمایت و همراهی از اینهاست (موضعی که معاونین هنری و سینمایی وزیر داشتهاند) و یا نقد اینهاست (موضوعی که آقای سخنگو داشته) و نمیتوان هر دو این موضعگیریها را از یک نهاد پذیرفت؛ بنابراین، انتظار میرود شرایطی فراهم شود که صدایی واحد از متولی حوزه فرهنگ این مملکت شنیده شود

ترانه علیدوستی

اظهارات سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اصغر فرهادی

تیتر و خلاصه‌ای از مهم‌ترین اخباری که اطلاع از آن‌ها ممکن است برای مخاطبان مهم و قابل توجه باشد