برجام دوم

مذاکرات صلح سوریه در پایتخت قزاقستان، در حالی آغاز میشود که رومان واسیلنکو، معاون وزیر خارجه قزاقستان بیان کرده که 15 گروه معارض و مخالف دولت در این مذاکرات شرکت می کنند و همچنین ایالات متحده آمریکا نیز در سطح سفیر به این مذاکرات آمده است. در عین حال، سخنگوی معارضان گفته که گروههای معارض در این مذاکرات، تنها در مورد آتش بس گفت وگو خواهند کرد، نه چیزی بیشتر از آن. اظهارات رومن واسیلنکو معاون وزیرحارجه قزاقستان خبرگزاری اسپوتنیک از قول "واسیلنکو" گزارش داده که 15 گروه از معارضان سوری در مذاکرات امروز حاضر هستند، ولی این گروهها با یک هیأت رسمی در این مذاکرات حضور ندارند، بلکه بنا به اظهارِ واسیلنکو: "شرکت ایالات متحده در این مذاکرات در سطح سفیر و نه نماینده ویژه برای مذاکرات چندان نا امید کننده نیست. وی گفته که نباید به این موضوع در حد یک جنبه منفی نگاه شود. پیش از این، وزیر سابق امور خارجه آمریکا گفته بود، از هر گونه گفت وگو و مذاکره میان طرفهای درگیر در سوریه استقبال می کند. امروز 15 گروه از معارضان سوری در آستانه حضور دارند. اینها گروههایی هستند که با آتش بس تعیین شده سراسری در ماه دسامبر توسط روسیه و ترکیه موافقت کرده و به آن پایبند ماندند. تا جایی که من می دانم، گروههای مسلح و معارض، هیچ رهبری رسمی برای مذاکرات ندارند و هیچ شخص یا فردی از سوی سایر گروهها اختیارات لازم برای نمایندگی را ندارد. آنها هر یک جداگانه در این مذاکرات حضور دارند و مواضع خود را با هم هماهنگ می کنند. قرار است طرفهای حاضر در مذاکرات، امروز روی یک پیش نویس نهایی از توافق برای آینده سوریه گفت وگو کنند. این مذاکرات به نظر تا پایان روز سه شنبه ادامه خواهد داشت یا شاید زودتر از آن نیز به پایان برسد. همه چیز بستگی به آن دارد که مذاکرات چه شکل پیش برود". موضعگیری اپوزیسیون سوریه در همین حال، در حالی که مذاکرات در حال شروع است، سخنگوی معارضان در این مذاکرات بیان کرده که هدف آنها در این روز، تنها نجات آتش بس تعیین شده از سوی ترکیه و روسیه است. یحیی العریدی با متهم کردن ایران و دولت سوریه به نقض آتش بس بیان کرده است: ما وارد هیچ مذاکره سیاسی نخواهیم شد و امروز همه چیز حول پایدار کردن آتش بس و تسهیل کمکهای بشر دوستانه به مناطق تحت محاصره خواهد چرخید. اگر دولت سوریه فکر می کند که حضور ما در آستانه به معنی تسلیم است، دچار توهم شده است. تحلیلگران نظام چه میگویند؟ مذاکرات بین المللی صلح سوریه، در حالی امروز در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار می شود که طی روزهای اخیر، تعاملات گسترده ای میان طرف های دخیل در این موضوع در جریان بوده است. در شرایطی که روسیه از نزدیک تر شدن مواضع مسکو، آنکارا و تهران در این زمینه سخن گفته، طرف ایرانی، گفت و گوی مستقیم میان طرف های سوری در این مذاکرات را بعید دانسته است. به گزارش «تابناک»، پس از چند هفته تلاش برای فراهم سازی مقدمات، آستانه، پایتخت قزاقستان، امروز میزبان هیأت هایی از دولت سوریه، معارضین سوری و همچنین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای ذینفع در حل و فصل بحران این کشور است. دیروز هیأت های مذاکره کننده، که از یکی دو روز پیش در آستانه حضور داشتند، گفت و گوهایی مقدماتی را در این زمینه برگزار کردند. در همین راستا، شب گذشته، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور سوریه گفت، در پی رایزنی های سه جانبه هیأت های روسیه، ایران و ترکیه (سه کشور اصلی پایه گذار این دور از مذاکرات)، مواضع این سه به یکدیگر نزدیک شده است. همزمان، حسین جابری انصاری، معاون وزارت خارجه ایران که ریاست هیأت ایرانی را در آستانه بر عهده دارد، گفت: بعید است گفت و گوهای آستانه، به مذاکرات مستقیم دولت سوریه و معارضین منجر شود. روز گذشته، خبرگزاری «اسپوتینک» به نقل از بشار جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل و رئیس هیأت این کشور در مذاکرات آستانه نوشت: دستور کار این مذاکرات، شامل تقویت آتش بس و همچنین تفکیک گروه های تروریستی از گروه هایی است که به آتش بس پایبند مانده اند. وی همچنین یافتن زمینه ای مشترک برای مبارزه با تروریست ها را از دیگر محورهای مذاکرات آستانه دانست. روزنامه «نیویورک تایمز» نیز تقویت آتش بس سوریه را مهمترین دستور کار مذاکرات آستانه دانسته و به نقل از یحیی العریدی، سخنگوی هیأت معارضین در مذاکرات نوشته: «در صورتی که این امر (تقویت آتش بس) محقق شود، می تواند به پیشبرد فرایند سیاسی کمک کند». وی همچنین اشاره کرده که در این مذاکرات، برنامه ای برای صحبت درباره وضعیت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه وجود ندارد. نگاهی به مواضع مطرح از سوی نمایندگان هیأت های دولت سوریه و معارضین، نشان می دهد که دلیل اشاره جابری انصاری به بعید بودن احتمال مذاکرات مستقیم دو طرف در نشست آستانه چیست. در حقیقت، می توان گفت که مذاکرات آستانه تنها نقطه آغازی برای گفت و گوهای سیاسی میان طرفین است و تنها در صورت توافق همه طرف ها بر سر موضوعات اصلی مطرح در این مذاکرات، فرایند سیاسی قابلیت آغاز دارد. در همین راستا، روزنامه سعودی «الحیات» نیز روز گذشته مذاکرات آستانه را بیشتر نظامی دانست تا سیاسی و نوشت: «ظاهراً مذاکرات آستانه بیش از آنکه سیاسی باشد، رنگوبوی نظامی دارد و هدف از آن تثبیت آتش بس در این کشور در حضور یک هیأت سیاسی و نظامی است که به نمایندگی از دولت و معارضان سوری در آن حضور دارند و نقش معارضان سیاسی نیز فقط ارائه مشاوره است». این روزنامه همچنین نوشت، این مذاکرات در حالی برگزار می شود که ارتش سوریه پس از آزادسازی حلب در موضع قدرت قرار دارد. یک دیپلمات اروپایی در این زمینه تصریح کرده: «معارضان واقعاً نگران هستند که نمایندگان گروه های معارض که به این نوع مذاکرات بین المللی عادت ندارند، به راه حل سیاسی سوق داده شوند که به سود نظام سوریه است». در این چهارچوب، می توان گفت، نقش قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای حاضر در مذاکرات، یعنی ایران، روسیه و سوریه، همان گونه که از ابتدا و در چارچوب بیانیه سه کشور در مسکو نیز بیان شده، تضمین پایبندی طرفین به آتش بس است. به عبارت دیگر، ایران و روسیه در این چارچوب نقش هماهنگی با دولت سوریه برای استمرار آتش بس و فراهم سازی مقدمات فرایند سیاسی را بر عهده دارند و در مقابل، ترکیه نیز چنین نقشی را در رابطه با معارضین ایفا می کند. در همین راستا، روز گذشته اعلام شد، از قطر نیز برای شرکت در مذاکرات آستانه دعوت شده که این امر نیز می تواند به پایدارتر شدن هرگونه راه حل احتمالی مورد توافق در این مذاکرات منجر شود. این بدان سبب است که قطر نیز در کنار ترکیه، یکی از مهمترین کشورهای منطقه بوده که از آغاز بحران سوریه تاکنون مشغول حمایت از معارضین به اشکال گوناگون بوده است. مجموعه این عوامل حاکی از آن است که نباید انتظارها را از نشست امروز آستانه بیش از حد بالا برد و صرف توافق طرف های دخیل بر سر استمرار آتش بس و کلیات مربوط به آغاز فرایند سیاسی، می تواند به خودی خود دستاوردی مهم و قابل توجه به شمار رود.

برجام دوم

شوک سنگین “برجام دوم” این بار با کارگردانی پیجیدهء روسیه در نطعِ شطرنجِ سوریه