ارتش پاکستان

پس از آنکه عربستان سعودی، یکی از ژنرالهای پاکستانی و فرمانده سابق ارتش این کشور را به عنوان فرمانده ارشد ائتلاف نظامی شکل گرفته منصوب کرد، بسیاری از تحلیلگران این موضوع را موفقیتی بزرگ برای عربستان سعودی در همراه کردن پاکستان با منویات سیاست خارجی و دیپلماتیک عربستان علیه ایران تلقی کردند؛ مسألهای که هرچند تحلیلگران ایرانی اهمیت چندانی به آن ندادند، نشانه هایی از یک تغییر و تحول بزرگ در پیرامون ایران داشت. اکنون سخنان فرمانده ارتش پاکستان در گفت وگو با سفیر ایران در این کشور، اهمیت این مسأله را بار دیگر پررنگ می کند. به گزارش «تابناک»؛ ژنرال «قمر جاوید بجوا» فرمانده ارتش پاکستان به تازگی در گفت وگویی تإکید کرد، تعاملات قوی دفاعی بین ایران و پاکستان در خدمت صلح و ثبات منطقه است. وی که با مهدی هنردوست، سفیر ایران در پاکستان ملاقات نموده، بیان کرده است: همکاریهای نظامی بین ایران و پاکستان، تأثیرات مثبتی بر ثبات و صلح در منطقه خواهد داشت. این گفت وگو و دیدار با محور مسائل و چالشهای منطقهای و منافع دوجانبه دو کشور ایران و پاکستان صورت گرفت. ژنرال جاوید طی این دیدار بیان کرد: ارتش پاکستان اهمیت و ارزش زیادی برای روابط دوجانبه تاریخی میان دو کشور برادر قائل است که به هیچ وجه این روابط نمی تواند مورد مصالحه قرار بگیرد. سخنان فرمانده ارتش پاکستان، آن هم در حالی که عربستان تلاشهای خود را برای وارد کردن این کشور به اتحاد و ائتلاف نظامی خود ـ که رسما برای مهار و مقابله با ایران در منطقه است ـ اهمیت بسیاری دارد. حدود دو ماه پیش، ژنرال راحیل شریف، فرمانده سابق ارتش پاکستان که به تازگی از این سمت بازنشسته شده است، در سفر به عربستان، فرماندهی ائتلاف ریاض را ـ که حضور ۳۴ کشور تشکیل داده بود ـ به عهده گرفت. این در حالی بود که چندی قبل از آن، راحیل شریف و «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان به عربستان سعودی سفر و در رزمایش «رعد شمال» شرکت کرده بودند و سران آل سعود در این سفر از راحیل شریف خواسته بودند تا فرماندهی ائتلاف ضد تروریسم کشورهای اسلامی را به عهده بگیرد. تا پیش از این، از ژنرال راحیل شریف شصت ساله ـ که به تازگی از سمت فرمانده نیروی زمینی ارتش بازنشسته شده بود ـ به عنوان یکی از محدود فرماندهان ارتش پاکستان نام برده میشد که در امور سیاسی پاکستان چندان ورود پیدا نکرد. رئیس ستاد نیروی زمینی ارتش پاکستان عملا پرقدرتترین فرد نظامی در کشور به شمار می رود و از همین روی، ژنرال شریف را که در زمان مسئولیتش به عنوان فرمانده کل ستاد نیروی زمینی ارتش فعالیت میکرد، عموما به عنوان فرمانده ارتش نام میبردند. این مسائل منجر به آن شده بود که نگرانی هایی در مورد شکل گیری یک اتفاق نظر میان عربستان و پاکستان - با توجه به نزدیکیهای اساسی میان نواز شریف و خاندان آل سعود - بر سر ایران صورت بگیرد که می تواند مسائل امنیتی - سیاسی جدی برای ایران رقم زند؛ اما اکنون سخنان ژنرال جاوید در بر دارنده نکاتی اساسی از این جهت است که درک آنها می تواند در آینده پویاییهای امنیتی میان ایران و پاکستان تأثیرگذار باشد. «حامد عسگری» محقق و پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک و متخصص مسائل جنوب آسیا در همین باره و در گفت وگو با «تابناک» بیان کرد: اظهار نظر فرمانده ارتش پاکستان از این حیث با اهمیت است که ارتش در پاکستان نه تنها قدرت و ابزارهای زیادی دارد و حتی در سیاست خارجی این کشور ایفای نقش مینماید، بلکه این توان را دارد که نقش و اهداف خود را مستقل از دولت این کشور دنبال کند؛ به عبارت دیگر، اگر کشوری با دولت پاکستان روابط خوبی داشته باشد، این به آن معنا نیست که با ارتش این کشور هم روابط خوبی خواهد داشت و بنابراین از جانب این نهاد مهم کشور پاکستان، مسألهای متوجه این کشور نخواهد شد. وی ادامه داد: به قدرت رسیدن حزب مسلم لیگ و نواز شریف در ۲۰۱۳ برای ایران نگرانی هایی به همراه داشت، چون نواز شریف روابط شخصی، سیاسی و اقتصادی بسیار بسیار نزدیکی با ریاض داشت و حتی به نوعی جان خود را بعد از کودتای پرویز مشرف، مدیون تلاشهای دولت عربستان بوده است. این قرابت میتوانست برای ایران دردسرهایی به وجود بیاورد، به ویژه آنکه تقریبا همزمان با به قدرت رسیدن او، تنش و رقابت میان ایران و عربستان به شدت بالا گرفت و دو کشور درگیر جنگهای نیابتی متعددی در منطقه شدند. پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک در مورد تلاشهای عربستان برای وارد کردن پاکستان به بلوک خود گفت: عربستان به چند دلیل تمایل زیادی به وارد کردن پاکستان در بلوک خود داشت و برای رسیدن به این هدف، از هیچ کاری فروگذار نکرد. در انتخابات ۲۰۱۳ برای به قدرت رسیدن نوازشریف هزینه کرد، حمایت سیاسی خود از پاکستان را بارها اعلام نمود و کمکهای مالی پرشمار و کلانی به این کشور عرضه داشت؛ تنها برای یک نمونه، ۱. ۵ میلیارد دلار برای حفظ ارزش روپیه در اوج بحرانهای اقتصادی پاکستان در ۲۰۱۴ به این کشور کمک مالی کرد. عسگری گفت: در چنین زمینه ای، خبر اعلام شده از گفت وگوی میان ژنرال جاوید و آقای هنردوست به چند لحاظ اهمیت دارد؛ نخست اینکه نشانگر ارادۀ فرمانده جدید ارتش پاکستان برای تداوم همکاری با ایران است و این پیام را به عربستان مخابره خواهد کرد که تغییر در فرماندهی ارتش، تغییری در رویکرد مثبت این نهاد به ایران به وجود نیاورده است؛ عبارتی که از گفت وگوی او با سفیر ایران نقل شده که «پاکستان به هیچ وجه بر سر روابط خود با ایران سازش نخواهد کرد» دلالت روشنی به این مسأله و به ویژه، رو سوی عربستان دارد. دوم؛ در دورهای که عادل الجبیر و عربستان با تحرک بالایی در منطقه در حال بسیج کشورهای منطقه علیه ایران هستند، این اطمینان را به وجود خواهد آورد که مرزهای شرقی ایران مشکل چندانی برای این کشور پدید نخواهد آورد و در نهایت، با عنایت به برخی خبرهای دیگر، از جمله عملیات بزرگ ضدتروریستی رد الفساد در پاکستان ـ که نام گروه ضدایرانی جندالله هم در میان اهداف آن به میان آمده است ـ تا حد زیادی از عدم قطعیت شناور در مرزهای شرقی ایران کاسته و فضایی حیاتی برای مواجهه با تهدیدها و مسائل موجود در مرزهای غربی و جنوبی در اختیار آن قرار خواهد داد.

ارتش پاکستان

دست پاچگی نظام ایران از نزدیکی میان عربستان – پاکستان