ایران و نگاهی به تحولات منطقه
ایران – منطقه
* دولت آمریکا به ایران توصیه کرده از حمایت از گروه‌هایی مانند حزبالله لبنان خوداری کند تا بتواند از همکاری مالی جهانی برخوردار شود.
در پی سخنان حسن نصرالله، رهبر حزبالله لبنان که گفته بود تمامی منابع مالی و تجهیزات نظامی خود را از ایران دریافت می‌کند، اریک شولتز (Eric Schultz) ، سخنگوی کاخ سفید گفت که دولت آن کشور از این موضوع اطلاع داشته .
آقای شولتز انتقاد مقامات جمهوری اسلامی از کُندی روند بازگشت ایران به صحنه اقتصاد جهانی در پی دستیابی به توافق هسته‌ای – برجام – را یادآور شد و آن را با اقداماتی مانند حمایت از حزبالله لبنان مرتبط دانست.
به گزارش خبرگزاری رویترز، برت مک‌گرک، (Brett McGurk) نماینده ویژه رییس جمهوری آمریکا در امور مبارزه با گروه خلافت اسلامی، هم روز سه‌شنبه، در نشست مجلس سنای آمریکا گفت که در رفتار ایران در سوریه و عراق پس از حصول توافق هسته‌ای تغییر «قابل توجهی» مشاهده نشده است.
* اظهارات سخنگوی کاخ سفید و نماینده ویژه رییس جمهوری آمریکا در مورد دخالتهای جمهوری اسلامی در منطقه ، در حالی بیان می شود که جان کری، وزیر خارجه آمریکا، هشتم تیر ماه در یک سخنرانی و در رویکردی کاملا متفاوت ، حضور ایران در عراق را برای از بین بردن تهدید گروه موسوم به حکومت اسلامی، “سودمند” توصیف کرد.
به گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان، جان کری این اظهارات را در «جشنواره عقاید و نظرات» در ایالت کُلُرادو بیان کرده .
در همین حال ، جان برنان، (John Brennan) رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، روز چهارشنبه در مصاحبه با خبرنگار شبکه «پی بی‌اس» از تهران خواسته به رغم اقداماتی که تاکنون برای مقابله با گروه حکومت اسلامی داعش، انجام داده ،” می‌بایست اقدامات بیشتری در این زمینه انجام دهد. “
وزارت امور خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود درباره وضعیت «تروریسم جهانی»، جمهوری اسلامی ایران را«بزرگ‌ترین دولت حامی تروریسم در جهان» در سال ۲۰۱۵ میلادی معرفی کرد.
* سعد حریری رئیس جریان المستقبل و نخست وزیر پیشین لبنان در سخنرانی خود که در مراسم افطار این حزب در طرابلس ایراد شد، حزب الله لبنان را حزبی کاملا ایرانی خواند و گفت که این حزب منویات جمهوری اسلامی را در منطقه بویژه در لبنان اجرا می کند.
وی در واکنش به گفته اخیر نصر الله مبنی بر اینکه اموال، حقوق ماهانه و موشک های آنها از ایران است گفت:« او از سپاه پاسداران است و اعتراف می کند که حزبی کاملا ایرانی است و اعتراف می کند که دستورات یک کشور خارجی را اجرا می کند.»
* به گزارش تلویزیون العربیه، تنها اندکی پس از اظهارات حسن نصرالله و واکنشها به آن بود که در کمتر از 24 ساعت منطقه القاع واقع در شرق لبنان شاهد 8 انفجار انتحاری بود.
منابع امنیتی لبنان بامداد روز سه شنبه هشتم تیرماه اعلام کردند که این انفجار ناشی از یک حمله انتحاری بوده و عامل انتحاری سوار بر یک موتور سیکلت بسته انفجاری را به میان جمعیت مقابل کلیسای شهرک پرتاب کرده و سپس خود را منفجر کرد.
هلال احمر لبنان در بیانیه ای گفته است که حدود 8 نفر در این انفجارها زخمی شدند که حال یکی از آنها بسیار وخیم گزارش شده است.
در همین حال ارتش لبنان اعلام کرده منطقه القاع هم اکنون تحت محاصره کامل نیروهای امنیتی است.
* اظهارات اخیر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی سپاه قدس شاخه برونمرزی سپاه پاسداران در مورد سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم از شیعیان وابسته به جمهوری اسلامی در بحرین ، تنش در روابط دو کشور را دامن زده است.
بحرین سال‌هاست که جمهوری اسلامی ایران را به تلاش برای برهم زدن امنیت این کشور از طریق حمایت مسلحانه و مالی از شیعیان بحرینی متهم می‌کند.
جمهوری اسلامی این اتهامات را همواره رد می‌کرد، اما پس از سلب تابعیت عیسی قاسم، هم قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس و هم علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در موضع‌گیری‌های جداگانه ای حکومت مرکزی بحرین تهدید به براندازی کردند.
خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه، ۹ تیر، گزارش داد ، دادگاهی در بحرین تابعیت هشت شهروند شیعه این کشور را به جرم «جاسوسی برای ایران» سلب کرد. شش تن از این افراد به حبس ابد نیز محکوم شدند.
* در راستای اقدامات مداخله جویانه جمهوری اسلامی در منطقه ، 54 روحانی شیعه بحرینی طی بیانیه‌ای حمایت خود از اقدامات دولت این کشور در قبال “تفرقه افکنان” و “تحریک کنندگان به دو دستگی در جامعه” را ابراز داشته و مردم این کشور را به بردباری و شکیبایی دعوت کرده اند.
این روحانیون همچنین نسبت به تهدیداتی که در کمین این کشور و بویژه منطقه است هشدار داده و بر ضرورت اتخاذ تدابیر مثبت و سودبخش از سوی سردمداران تأکیده کرده و دفاع از میهن و شرافتشان را واجب شرعی ، ملی و انسانی برشمرده اند.
این در حالی است که شیخ «عبدالله دقاق» نماینده شیخ «عیسی قاسم» که در ایران بسر می برد اعلام کرد که در صورتی که رژیم آل خلیفه مرتکب بگفته وی « حماقتی » شود، گزینه مسالمت آمیز مردم بحرین کنار می رود.
وی این اظهارات را روز دوشنبه گذشته در گفتگو با خبرگزاری مهر بیان کرده است.
ترکیه
* ترکیه و اسرائیل دوشنبه هشتم تیر در بیانیه مشترکی از سرگیری روابط کامل دیپلماتیک و عادی‌سازی مناسبات خود را اعلام کردند.
این بیانیه در رم، پایتخت ایتالیا، صادر شد تا به شش سال تنش و بحران در روابط دو کشور پایان دهد.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، اسرائیل دو شرط ترکیه پوزش‌خواهی و پرداخت غرامت را عملی می‌کند؛ در برابر، ترکیه از شرط سوم خود که رفع حصر دریایی غزه بود، عدول کرده است.
در اقدامی دیگر ، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه شامگاه یکشنبه طی تماسی تلفنی با محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین در باره توافق اخیر میان آنکارا و تل‌آویو در باره اوضاع انسانی غزه گفتگو کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از برخی مقامات بلندپایه ترک، این تماس پس از آن صورت گرفت که ترکیه از عادی سازی روابط خود با اسرائیل و همچنین توافق آنکارا با تل آویو بر تلاش دو کشور به منظور بهبود اوضاع انسانی غزه، خبر داده بود.
* ترکیه بابت ساقط کردن هواپیمای روسیه ‘عذرخواهی کرد‘ : سخنگوی دفتر رئیس جمهور روسیه گفته است که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با ارسال پیامی به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، بابت ساقط کردن هواپیمای جنگی روسیه در مرز میان ترکیه و سوریه عذرخواهی کرده است.
. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه گفته است که این کشور و روسیه برای بهبود روابط خود به توافق دست یافته اند.
این در حالی است که خودداری ترکیه از عذرخواهی بابت ساقط کردن هواپیمای نظامی روسی در ماه نوامبر گذشته ، خشم روسیه را بر انگیخت.
* اندکی پس از انتشار خبرهایی مبنی بر تلاش ترکیه برای بهبود و عادی سازی روابط با کشورهای منطقه بود که ، در پی درگیری مسلحانه و دو انفجار انتحاری پیاپی در فرودگاه بین المللی آتاتورک استانبول بیش از 200 نفر کشته و زخمی شدند.
منابع رسانه ای ترکیه از کشته و زخمی شدن عده زیادی از کسانی که به فرودگاه آتاتورک در استانبول درحال تردد بودند خبر دادند.
بنابر این گزارش، وزیر دادگستری ترکیه در گفتگوی تلفنی با رسانه های این کشور گفت که یکی از انتحاری ها پیش از انفجار جلیقه مواد منفجره همراه خود، مسافران حاضر در سالن اصلی فرودگاه را با اسلحه “کلاشنیکف” به رگبار بسته است.
مقامات دولت ترکیه شمار کشته‌ها را 36 نفر اعلام کرده و گفته‌اند که 147 تن نیز مجروح شده‌اند که حال 13 نفر آنها وخیم گزارش شده است.
* به گزارش خبرگزاری فرانسه ، دی پی خروج احتمالی بریتانیا از اتحادیه اروپا ، منابع اتحادیه اروپا اعلام کردند که مقامات این اتحادیه روز پنج‌شنبه تصمیم گرفتند که فصل تازه‌ای از مذاکرات را برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بگشایند.
ترکیه در سال ۲۰۰۵ میلادی به شکل رسمی درخواست خود را برای عضویت در اتحادیه اروپا ارائه کرد.
عربستان
* شیخ‌الاسلام مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی در گفتگو با مشرق نیوز خطاب به دولت عربستان گفته : هر کاری که کرده‌اند باید بقایا و نشانه‌ای از پیکر 4 دیپلمات ایرانی را به ما بدهند.
اشاره وی به حادثه منا است که روز دوم مهرماه سال 94 خورشیدی رخ داد، در پی این حادثه ۴۶۵ ایرانی کشته شدند.
در میان کشته شدگان تعدادی از دیپلماتهای جمهوری اسلامی نیز حضور داشتند که با هویت جعلی در مناسک حج شرکت جستند.
برخی از مقامات جمهوری اسلامی، احتمال ربوده شدن غضنفر رکن‌آبادی را که در حادثه منا مفقود شده، مطرح کرده‌اند. از جمله حسین نوش‌آبادی، معاون پارلمانی وزیر ارشاد، روز چهارشنبه ششم آبان 94 گفته بود که «هرچقدر می‌گذرد فرضیه ربایش زائران مفقودِ ایرانی و انتقال آنها به خارج از عربستان تقویت می‌شود.»
جمهوری اسلامی ایران زیر دست و پارفتن و کشته شدن بیش از ۴۶۰ زائر ایرانی را در مراسم حج سال گذشته نتیجه سوءمدیریت عربستان توصیف کرد.
* از سوی دیگر به‌دنبال حمله معترضان و مهاجمان به اعدام شیخ نِمِر روحانی شیعه در عربستان به اماکن دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد، ریاض روابط خود را با ایران قطع کرد.
حسن روحانی در هفته گرامیداشت قوه قضاییه بدون نام بردن از عربستان سعودی خطاب به رؤسا و مسئولان دستگاه قضایی کشور گفت : «مردم می‌خواهند بدانند قوه قضاییه چگونه با کسانی که به گفته او خودسر و بر خلاف قانون و امنیت ملی کشور به سفارتی حمله کردند، برخورد می‌کند. »
اشاره رئیس جمهوری ایران به حمله دی ماه گذشته به سفارت عربستان در تهران است که به قطع روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض انجامید.
یک هفته پیش غلامحسین محسنی اژه‌ای٬ سخنگوی قوه قضائیه ایران، از محاکمه ۴۸نفر از افراد مرتبط با حمله به سفارت عربستان در تهران خبر داد اما جزئیات بیشتری در این باره ارائه نداد.
* اما در این میان اظهارات اخیر مهدی طائب رئیس قرارگاه «عمار» ، بیشتر به یک پیشگویی مغالطه آمیز شباهت دارد.
وی عموما در سخنرانی هایش بجای استفاده از واژه آل سعود از واژه آل سقوط استفاده می کند ، در یک مراسم سخنرانی که در شهرک جهانما در استان البرز برگزار شد ، گفته از دعوت ویژه برای شرکت در مراسم حج زمستان گذشته اکیدا خودداری کرده و در بیان دلیل آن مدعی شده : « امسال حج ویژه کشته می دهد و من مطمئن هستم که کشته می دهد. »
وی می گوید : « من حادثه منا را از چند ماه قبل پیش بینی کرده بودم.» وی در ادامه پیشگویی هایش گفته : «حج امسال را خواهید دید که چه می شود. پیش بینی من این است که امسال حج بدون آل شرور« آل سعود» و با حضور امام زمان «عج» برگزار خواهد شد و آل سعود سقوط خواهد کرد.»
شاخه و شانه کشیدن نیروها تندرو به عربستان سعودی به همین جا ختم نمیشوود ؛ مسعود جزایری٬ معاون ستاد کل نیروهای مسلح هم گفته «عربستان سعودی نسبت به تصمیمات ملت و دولت عراق یک کشور بیگانه محسوب می‌شوند و حق دخالت در عراق را ندارند.»
* عربستان سعودی در پی حمله به اماکن دیپلماتیکش در ایران ،روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد و تنش در روابط دو کشور در ماه‌های اخیر بالا گرفته است.
با این حال مقامات جمهوری اسلامی از تکاپو برای شرکت در مراسم حج از پای ننشسته و دردیداری در آنکارا میان رئیس سازمان دیانت ترکیه و معاون بعثه رهبری مقصود(کاروانهای حج) ، طرفین خواستار تقویت همکاری مشترک شده اند.
محمدرضا باقری معاون امور بین الملل بعثه رهبری – اوایل سال جاری خورشیدی در آنکارا با محمد گورمز ریاست سازمان دیانت در خصوص توسعه همکاری های فیمابین در امور حج گفت و گو کرده است.
به گزارش ایرنا، در این دیدار حسن صفرخانی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ترکیه نیز حضور داشت.
* شاهزاده محمد بن سلمان، ولی ولیعهد سعودی، صبح روز دوشنبه، با سفر به پاریس با فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه و مانوئل والس (manuel valls) نخست وزیر این کشور دیدار و گفتگو کرد.
این سفر یک هفته پس از سفر اخیر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به اروپا و دیدارش با مقامات کشور فرانسه صورت گرفت.
بر اساس گزارشها ، تاکنون بیانیه ای رسمی درباره گفتگو میان شاهزاده محمد بن سلمان و اولاند صادر نشده است اما به نظر میرسد که در این دیدار، درباره بحران های منطقه بویژه سوریه ، عراق و یمن و نیز مسائل مربوط به همکاری مشترک میان دو کشور تبادل نظر شده.