خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
دفاع قاطع ظریف در قلب اروپا، در‌های بسته حسینیه ارشاد، سخنان روحانی درباره عدم تحمل تروریسم، صدور کیفرخواست فریدون، احضار سفیر پاکستان به وزارت خارجه، الحاق زیردریایی «فاتح» به ناوگان دریایی ارتش، چرا آیت الله جزایری به انگلیس رفت؟، دموکراسی از صندوق رأی بیرون می‌آید؟، کورس قیمت‌ها در بازار خودرو، جوابیه‌های متقابل کیهان و علی مطهری، مجادله شورای شهر و قالیباف درباره بدهی‌های شهرداری و نقد‌هایی بر بودجه ۹۸ از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز دوشنبه ۲۹ بهمن ماه در حالی چاپ و منتشر شدند که پیوستن زیردریایی فاتح به ناوگان نیروی دریایی ارتش و سخنان روحانی درباره عدم تحمل تروریسم از جانب ایران از یک سو و دفاع ظریف در مونیخ از توان دفاعی کشور از محور‌های اصلی روزنامه‌های امروز شده است. حواشی پیش آمده در مراسم تشییع دکتر پوران شریعت رضوی، همسر دکتر شریعتی مقابل حسینیه ارشاد نیز دیگر موضوعی که که در صفحات نخست بیشتر روزنامه‌های نزدیک به اصلاحات برجسته شده است. روزنامه‌های منتقد دولت نیز تیتر‌هایی مرتبط با مسائل اقتصادی از جمله دلایل گرانی و بودجه ۹۸ را در صفحات نخست خود برجسته‌تر از سایر موضوعات منعکس کرده اند.
روزنامه کیهان تیتر یک امروز خود گرانی راه‌حل دارد/قدم اول، نظارت و برخورد جدی است را از گزارش تحلیلی امروز خود با این عنوان انتخاب کرده و طی آن نوشته است: عاملان وضع موجود به جای پاسخگویی، بر کرسی طلبکار نشسته و همچنان بر طبل توخالی رابطه با آمریکا، تصویب FATF و پالرمو و… می‌کوبند، این در حالی است که این گرانی‌ها راه‌حل درونی دارد نه بیرونی.
روزنامه ایران با چاپ تصویر محمدجواد ظریف در اجلاس مونیخ، کشورم را بی‌دفاع نمی‌کنم به نقل از او تیتر کرده و همچنین روزنامه همچنین در گزارشی، از تصویب طرحی توسط نمایندگان مجلس برای ارائه نفت خام توسط دولت به طلبکاران خبر داده است.
روزنامه شرق تیتر یک خود را از مجادله‌های جنجالی اخیر قالیباف و شورای شهر تهران بر سر بدهی‌های شهرداری در دوران قالیباف انتخاب کرده و عنوان مجادله بر سر دروغ بزرگ را با تیتر درشت در مرکز صفحه نخست قرار داده است. این روزنامه همچنین گزارشی از میزگردی سیاسی با حضور تاجزاده، حجاریان و علوی تبار را با عنوان دموکراسی از صندوق رأی بیرون می‌آید؟ تهیه کرده است.
روزنامه اعتماد که همچون چند روزنامه دیگر اصلاح طلب تصاویر تشییع همسر دکتر شریعتی را در صفحه نخست خود با عناوین انتقادی نسبت به حواشی پیش آمده در این مراسم برجسته کرده، عنوان در ارشاد ببستند خدایا مپسند را تیتر کرده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
راز معیوب بودن بودجه در چیست؟
محمدکاظم انبارلویی در سرمقاله امروز روزنامه رسالت با تیتر بودجه معیوب و نامتوازن در نقد لایحه بودجه کشور نوشت: بر اساس گزارش تفریغ ماده واحده بودجه سال ۹۶ تنها ۳۸ درصد احکام قانونی آن اجرا شده. ۴۶ درصد احکام به طور کامل یا بخشی از آن رعایت نشده و از همه مهم‌تر ۱۶ درصد احکام بودجه فاقد عملکرد است وضع اجرای بودجه در سال ۹۵ هم بدتر از این است. باز گزارش تفریغ بودجه سال ۹۵ حاکی است؛ فقط ۲۰ درصد احکام تبصره‌های ماده واحده به طور کامل اجرا شده. ۶۵ درصد آن کامل اجرا نشده یا بخشی از آن اجرا شده و ۸ درصد هم فاقد عملکرد است.
ماده واحده بودجه چیست و تبصره‌های آن کدام است؟
ماده واحده بودجه از دو عدد پیش‌بینی درآمد‌ها و برآورد هزینه‌ها تشکیل شده که اصل بودجه وفق ماده یک قانون محاسبات عمومی همین دو عدد است. تبصره‌هایی که به آن اضافه می‌شود یا ماهیت برنامه‌ای دارد یا بودجه‌ای، اگر ماهیت برنامه‌ای دارد برنامه آن قبلاً به تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان رسیده و اگر برنامه‌ای جدید است که دولت حق ندارد هنگام ارائه لایحه بودجه، برنامه بیاورد یا برنامه اصلی را دور بزند. اگر بخشی از تبصره‌ها ماهیت بودجه‌ای دارد، ارقام و اعداد آن در جداول آمده و نیازی نیست در قالب تبصره آورده شود.
در حقیقت بررسی بودجه باید به جداول و صحت و سقم اعداد و ارقام پیش‌بینی درآمد‌ها و برآورد هزینه‌ها اختصاص یابد. که این کار در مجلس یا صورت نمی‌گیرد یا تأمل و دقتی به آن مبذول نمی‌گردد.
سرّ معیوب بودن بودجه در همین واقعیتی است که هر سال تکرار می‌شود و به دلیل اینکه بالاخره مملکت باید بودجه‌ای داشته باشد نمایندگان و شورای نگهبان در یک وضعیت اضطراری مجبور می‌شوند آن را تصویب و تایید کنند.
نتیجه تصویب غیر شفاف چنین بودجه‌ای مجهول ماندن درآمد‌های واقعی و هزینه‌های واقعی کشور است. وقتی درآمد و هزینه واقعی کشور مجهول ماند به طور طبیعی کسر بودجه هم غیر واقعی است. برای تأمین این کسری یا اوراق قرضه منتشر می‌کنند یا پول بدون پشتوانه چاپ می‌کنند یا قیمت ارز و طلا را بالا و پایین می‌برند.
خروجی چنین بودجه‌های معیوبی، تورم، گرانی، بیکاری، فقر درآمدی دهک‌های پایین جامعه، کاهش ارزش پول ملی و … است. به این دور باطل باید روزی پایان داد. راه‌حل آن در قوانین بالادستی و پایین‌دستی «برنامه» و «بودجه» آمده است. اگر به آن‌ها دقیق عمل شود. بودجه‌ای شفاف خواهیم داشت که ساختار آن با بودجه‌های سال‌های اخیر کاملاً متفاوت است. آیا دولت و مجلس حاضرند، نه در بودجه ۹۸ که وقت آن گذشته است بلکه، از سال ۹۹ دست به اصلاح ساختار بودجه بزنند. اگر عزم آن را دارند باید از اول سال ۹۸ این کار را شروع کنند.
استیضاح رئیس جمهور بصیرت انقلابی یا همسویی با دشمن؟
قاسم میرزایی نیکو عضو فراکسیون امید طی یادداشتی در روزنامه ایران که در نقد مطرح شدن استیضاح رئیس جمهور در رسانه‌ها مطرح شده نوشت: مجموعه اقدامات مخالفان دولت تاکنون بار‌ها با محور‌های سیاست‌های دشمنان خارجی کشور‌های مقایسه شده و همیشه هم وجود شباهت‌های روشنی بین آن‌ها آشکار شده است. این طیف هم همواره از این مقایسه اظهار ناراحتی کرده‌اند و به این موضوع معترضن شده‌اند که چرا تلاش‌های سیاسی آن‌ها در مواردی با اقدامات دشمنان خارجی متناظرسازی می‌شود. واقعیت، اما این است که برای این تناظرآفرینی تلاش چندانی صورت نمی‌گیرد چرا که عملاً و به شکل آشکار و روشنی چنین تناظری وجود دارد و آنچه صورت می‌گیرد تنها روایتی از این تناظر است. نمونه اخیر این وضعیت طرح عدم کفایت رئیس جمهوری است. این طرح در چه شرایطی مطرح شده؟ در این شرایط فشار دشمنان خارجی و تأثیرات عملی آن چه مختصاتی دارد؟ مهم‌ترین تحولات روز‌های اخیر درخصوص کشورمان را باید در سه مسأله دید؛ اولین آن مسائل جشن باشکوه و نمایش تمام قد وحدت توسط ملت ایران در روز ورود به دهه پنجم انقلاب بود که چشم دشمنان خارجی ما را کور کرد.
اگر چه تنها نشانه‌های افتراق و سر پیچی از مطالبه رهبر معظم انقلاب درباره لزوم حفظ اتحاد در این مراسم در شهر قم بروز کرد. دومین مسأله در این روز‌ها شکست مفتضحانه امریکا و متحدان منطقه‌ای او در ایجاد فشار به کشورمان و تشکیل ائتلاف علیه جمهوری اسلامی در نشست ورشو بود. شکستی که ناشی از اقتدار نظام و همین طور تدابیر قبلی دولت در هدایت منطقی و عقلانی سیاست خارجی خصوصاً در ارتباط با اروپایی‌ها بود. مسأله سوم هم در این زمینه نشست موفق سوچی با حضور جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه بود که شکست تلاش‌های امریکا در ورشو را به صورت دوچندان برجسته کرد. در چنین شرایطی پاسخ این سؤال کاملاً آشکار است که پیش کشیدن بحث عدم کفایت رئیس جمهوری همسو و در راستای کدام یک از این تحولات است و در نهایت منجر به حاشیه رفتن چه چیز‌هایی در کشور می‌شود. مخالفان دولت حق دارند که رأی و نظر خود را اعلام کرده و بر سیاست مورد تمایل و اعتقاد خود تأکید کنند. اما وقتی برخی از اقدامات آن‌ها تا این اندازه به اهداف دشمنان خارجی کشور شباهت دارد، نباید از بیان این مشابهت‌ها گلایه‌مند باشند. آیا نیاز به بازگویی این مسأله وجود دارد که بعد از شکست نشست ورشو و برگزاری موفق راهپیمایی ۲۲ بهمن و همین طور نشست سوچی، پیش کشیدن طرح عدم کفایت رئیس جمهوری در داخل به نفع چه کسانی خواهد بود؟ کاملاً واضح است که این طرح به هیچ کجا نخواهد رسید، اما لازم است گفته شود که طرح چنین مسائلی در این مقاطع و شرایط بخوبی می‌تواند نشان دهنده سطح بصیرت برخی طیف‌ها و افراد باشد.
پشت پرده حواشی تشییع همسر دکتر شریعتی چیست؟
علیرضا صدقی در سرمقاله امروز ابتکار حواشی پیش آمده در مراسم تشییع مرحوم پوران شریعت رضوی همسر دکتر علی شریعتی را موضوع قرار داد و در مطلبی با عنوان به بهانه یک تشییع نوشت: روز گذشته پیکر شادروان پوران شریعت‌رضوی از مقابل حسینیه ارشاد واقع در خیابان شریعتی تهران تشییع شد. مراسمی که می‌توانست بدون هیچ حاشیه و با تکریم خانواده و همسر مردی که روزگاری معلم انقلاب لقب گرفته بود، برگزار شود. حال آنکه یک کج‌سلیقگی، بی‌حرمتی و بی‌توجهی به شان و جایگاه یک فعال سیاسی ـ اجتماعی معاصر، به محمل و محلی برای بروز برخی گلایه‌ها و ناراحتی‌ها تبدیل شد.
ماجرا از آنجا آغاز شد که به دلیل بعضی ناهماهنگی‌ها، در‌های حسینیه ارشاد بر روی پیکر پوران شریعت‌رضوی باز نشد و مشایعت‌کنندگان آن به‌ناچار و با تصمیم احسان شریعتی نماز را در پیاده‌روی خیابان شریعتی ـ. که به نام همسر شریعت‌رضوی شناخته می‌شود‌ـ اقامه کنند. این در حالی است که در میان بدرقه‌کنندگان پوران شریعت‌رضوی، چهره‌هایی نام‌آشنا و شناخته‌شده هم حضور یافته بودند.
اما موضوع بر سر این است که چنین هزینه‌هایی چرا و به چه دلیلی بر جامعه ایران تحمیل می‌شود؟ این نخستین‌باری نبود که تصمیم‌های خلق‌الساعه و به دور از تدبیر و اندیشه موجب شد تا جمعی آرام که سال‌ها است از کنش‌های موثر سیاسی و اجتماعی دوری گزیده‌اند، گلایه‌هایی را متوجه دولت و دیگر نهاد‌های حاکمیتی داشته باشند.
نکته جالب ماجرا آنجا است که هیچ نهادی مسئولیت این بدسلیقگی و بی‌احترامی را برعهده نمی‌گیرد و همه سعی می‌کنند در پس برخی جملات تکراری و به دور از منطق قابل پذیرش، از زیر بار آن فرار کنند. از یک سو فرمانداری اعلام می‌کند که مجوز ورود تشییع‌کنندگان پوران شریعت‌رضوی به داخل حسینیه ارشاد صادر شده بود و بروز این وضعیت ناشی از عدم هماهنگی خانواده شریعتی با هیئت امناء حسینیه بوده است و از سوی دیگر، خانواده و دوستان شریعت‌رضوی اعلام می‌کنند تمام هماهنگی‌ها صورت گرفته و این اقدام بدون هیچ اطلاع قبلی مشایعت‌کنندگان به انجام رسیده است.
فارغ از تمام این بحث‌ها باید دانست که چرا بخشی از تصمیم‌گیران حتی نسبت به پیکر بی‌جان کسانی که با آن‌ها موافق نیستند، چنین برخورد‌هایی دارند؟ اینکه چرا اجازه نمی‌دهند پیکر مرحوم میناچی علی‌رغم وصیت او در حسینیه ارشاد دفن شود؟ یا چرا حضور چند دقیقه‌ای پیکر پوران شریعت‌رضوی را در حسینیه ارشاد برنمی‌تابند؟
تدفین مرحوم میناچی یا اقامه نماز بر پیکر شریعت‌رضوی در حسینیه ارشاد چه هزینه‌ای را برای نظام ایجاد می‌کند که بعضی حاضرند برای مخالفت با آن هر اقدامی را مرتکب شوند؟
به نظر می‌رسد چنین اقداماتی بیش از هر چیز ریشه در کینه‌ای تاریخی داشته باشد. چه اینکه مخالفان این حضور‌ها و تصمیم‌گیران چنین روند و فرآیند‌هایی با کدام روش محاسبه‌ای هزینه ـ. فایده این اقدامات را برعهده می‌گیرند؟ این موضوع فارغ از مباحث اخلاقی و احترام به متوفی و خانواده او است. اینکه چنین اقداماتی هرگز در دایره سجایای اخلاقی، سنتی و اجتماعی ایرانی‌ها جایی نداشته و ندارد، بحث دیگری است که باید در مجال و مقالی دیگر مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
موضوع بر سر آن است که نهادی بدون توجه به هزینه‌های گزاف چنین اقداماتی دست به انجام آن می‌زند و بخشی از نجیب‌ترین و شریف‌ترین انسان‌ها و فعالان سیاسی و اجتماعی را مکدر و ناراحت می‌کند. جالب آنکه همین مسئله موجب می‌شود تا فرصتی در اختیار مخالفان و معاندان قرار گیرد و به این بهانه تا می‌توانند حمله و هجومی همه‌جانبه بر تمام ساختار‌های سیاسی کشور داشته باشند.
باید دانست که این نهاد‌ها بر اساس کدام سازمان روشمندی اقداماتی از این دست را به انجام می‌رسانند و چرا به هیچ‌کجا پاسخ نمی‌دهند؟ تکلیف افکار عمومی و امنیت روانی جامعه در بروز اتفاق‌ها و رخداد‌هایی از این دست چه می‌شود؟ چرا هیچ نهاد نظارتی در پی پاسخگو کردن تصمیم‌گیران چنین روند‌هایی نیست؟ و این قبیل رفتار‌های نامناسب تا کی ادامه پیدا خواهد کرد؟
