صادق سارق لاری جانی که این روزها به صادق دزده در میان مردم ایران شهرت یافته است، با صدور یک بخشنامه و دستورالعمل اجرایی به تمام مراجع قضایی کشور دستور داد که در اسرع وقت اجرای حکم اعدام محکومان مواد مخدر را متوقف کنند، و پرونده آنها را مورد بررسی قرار دهند.
بر اساس این الحاقیه که به همه دادگاهها ابلاغ شده و دارای بندها و تبصرههای مختلف است، فقط افرادی که بهخاطر تولید یا توزیع بیش از ۵۰کیلوگرم مواد مخدر سنتی (مانند تریاک) یا بیش از ۲کیلوگرم هروئین یا ۳کیلوگرم مواد مخدر صنعتی محکوم شوند، به اعدام محکوم خواهند شد. در حالی که این مقدار در قانون قبلی، ۵کیلوگرم مواد مخدر سنتی و ۳۰گرم مواد مخدر صنعتی بود.
قانون جدید عطف به ما سبق هم میشود و بسیاری از کسانی که با قانون قدیم محکوم به اعدام شدهاند، با این اصلاحیه از اعدام معاف شده و به حبس و جریمه نقدی محکوم میشوند.
مجلس در تاریخ ۱۲مهر ماه امسال یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب سال ۱۳۶۷ اضافه کرد که بر اساس آن تخفیف مجازات محکومان مواد مخدر و کاهش اعدامها در نظر گرفته شده است.
به گزارش منابع خبری نظام و بر اساس قانون قبلی بیش از ۵هزار نفر در نوبت اعدام قرار داشتند.
روزنامه آرمان در سرمقاله ۲۰دی خود با اعتراف به فشارهای بینالمللی علیه اعدامها مینویسد:
«ایران از نظر حقوقبشر در نتیجه افزایش موارد اعدامی در حوزه بینالملل همیشه زیر سؤال بود، با کاهش موارد اعدام در کشور از لحاظ حقوقبشر هم اعتراضها کمتر خواهد شد».
همین مقاله به فشارهای اجتماعی بهخصوص خانوادههای قربانیان که طی ماههای اخیر چند بار اقدام به تجمع در برابر زندانها، قوه قضاییه و مجلس کردهاند، نیز اشاره کرده و میافزاید: «از سوی دیگر نتیجه اعدام محکومان مواد مخدر پرتشدگی و انزوای اجتماعی خانوادههای این افراد است. مشاهدات نشان داده فرزندان چنین خانوادههایی که بیشترین استرس و اضطراب در آن حاکم بود به نوعی معاند نظام هم شدهاند».
ملاحظه میشود که قوه قضاییه و رئیس فاسد آن زیرفشارهای سنگین اجتماعی و بهخصوص امواج خشم قیامکنندگان شهادت طلب و همچنین زیر فشار جامعه بینالمللی، ناچار شد به یک عقبنشینی بارز تن بدهد و در قوانین اعدام محکومین مواد مخدر تجدید نظر بکند و آن را کاهش بدهد.
البته دستگاه تبلیغاتی نظام بهخصوص صدا و سیمای میلی ننگین این موضوع را مطرح نمیکنند، چون نمیخواهند این عقبنشینی خیلی برجسته شود. اما روزنامه ایران که به نوعی ارگان دولت روحانی محسوب میشود، در سرمقاله روز ۲۰دی ماه تحت عنوان «کاهش بار اجتماعی اعدام» به این موضوع و دلایل آن اشاره کرده است: «ایران از نظر حقوقبشر در نتیجه افزایش موارد اعدامی در حوزه بینالملل همیشه زیر سؤال بود، با کاهش موارد اعدام در کشور از لحاظ حقوقبشر هم اعتراضها کمتر خواهد شد».
روزنامهایران در ادامه مقاله مینویسد: «این مصوبه بار اجتماعی اعدام را کاهش میدهد و جلوی زیانهای اجتماعی متأثر از آن را میگیرد».
بهخاطر منفوریت شدید این اعدامها در افکار عمومی داخلی و خارجی، بحث کاهش اعدامها و تعیین مجازاتهای جایگزین، از دو سال و نیم پیش در نظام مطرح بوده، اما سران نظام که استمرار اعدامها را مایه حیات خود میدانند، حاضر نبودند از آنها دست بردارند، ولی اکنون در وحشت از قیام و شرایط انفجاری جامعه و نیز افزایش فشارهای جامعه بینالمللی ناگزیر شدند به آن گردن بگذارند.