ایالات متحده آمریکا ضمن متهم کردن ایران به عدم پایبندی به توافق هستهای، رسما شورای امنیت سازمان ملل را از خواست خود برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» آگاه کرد. پس از آن، فرانسه، آلمان و بریتانیا عدم حمایت خود از این تصمیم را اعلام و بر پایبندی خود بر توافق هستهای تاکید کردند.
بین الملل تابناک: ایالات متحده آمریکا ضمن متهم کردن ایران به عدم پایبندی به توافق هستهای، رسما شورای امنیت سازمان ملل را از خواست خود برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» آگاه کرد. پس از آن، فرانسه، آلمان و بریتانیا عدم حمایت خود از این تصمیم را اعلام و بر پایبندی خود بر توافق هستهای تاکید کردند.
رویترز گزارش داد که آمریکا نامهای را به ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرده که طی آن جمهوری اسلامی ایران به عدم پایبندی به برجام متهم شده است.
در همین حال، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه شب با حضور در مقر سازمان ملل در نیویورک، درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه را به رئیس دورهای شورای امنیت این سازمان ارائه کرده است. او پس از این دیدار، در توئیتر، این خبر را رسما تأیید کرد و گفت که نامهای را به رئیس شورای امنیت سازمان ملل تقدیم و تلاش کرده این او را از عدم پایبندی ایران به برجام آگاه کند.
در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه، شورای امنیت یک ماه فرصت دارد قطعنامهای را برای تمدید تحریمهای هستهای علیه ایران تصویب کند؛ در غیر این صورت، تحریمها خود به خود بازخواهد گشت.
کلی کرافت، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد گفته است با ارائه این سند به شورای امنیت، روند فعال شدن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن همه تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای سازمان ملل علیه ایران رسما فعال شده است.
مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا هم در توئیتر نوشت: «روند اعمال مجدد تحریمها علیه ایران آغاز شد. امروز من نامهای را حضوراً تحویل رئیس شورای امنیت، دیان ترایانسیا دیجانی دادم تا رسماً این شورا را از چیزی که همه ما خوب میدانیم مطلع کنم: عدم پایبندی ایران به تعهداتش ذیل توافق وحشتناک هستهای.»
وی در یک کنفرانس خبری در نیویورک گفت: «هر کاری لازم باشد برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران انجام میدهیم. آمریکا هرگز به ایران اجازه نخواهد داد آزادانه اقدام به خرید و فروش تسلیحات متعارف کند.»
پامپئو اضافه کرد: «عدم تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران اشتباهی فاحش است. ترامپ و دولت او به این خیالپردازیها که رژیم ایران صرفاً به دنبال برنامه صلحآمیز هستهای است خاتمه دادهاند. ما هرگز به جمهوری اسلامی ایران اجازه نخواهیم داد سلاح هستهای داشته باشد.»
بعضی از نمایندههای کنگره آمریکا هم به اقدام دولت دونالد ترامپ در تلاش برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران واکنش نشان دادهاند.
«مایکل مککاول»، عضو ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از تصمیم دولت ترامپ استقبال کرد و در بیانیه گفت: «این اقدام برای جلوگیری از خرابکاریهای بیشتر ایران و نائبانش در خاورمیانه و سراسر دنیا لازم است.»
واکنش روسیه
دقایقی بعد از درخواست رسمی آمریکا برای فعالسازی مکانیسم ماشه، روسیه خواستار نشست شورای امنیت سازمان ملل در خصوص ایران در روز جمعه شده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت روسیه خواستار برگزاری نشست مجازی شورای امنیت، «با توجه به تحولات امروز» شده است.
«واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد نیز ساعتی قبل از صدور بیانیه آمریکا موضع کشورش درباره تلاش آمریکا را بیان کرد.
او گفت: «مکانیسم بازگشت خودکار را کشوری میتواند فعال کند که جزو طرفهای برجام است. ایالات متحده طرف برجام نیست چون از این توافق خارج شد. از نظر ما مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها وجود ندارد.»
بیانیه تروئیکای اروپا
سه کشور اروپایی که طرف ایران در توافق هستهای برجام هستند هم بلافاصله با صدور بیانیه مشترکی با اقدام آمریکا مخالفت کردند.
متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
روز ۲۰ آگوست، آمریکا با ارسال نامهای به شورای امنیت خواستار آغاز روند بازگشت خودکار [تحریمها] شده که به طرفهای برجام اجازه میدهد خواستار بازاعمال تحریمهای چندجانبهای علیه ایران شوند که ذیل مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران رفع شده است.
فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده یادآور میشوند که آمریکا بعد از خروج خود از توافق هستهای در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸، به مشارکت خود در برجام خاتمه داده است.
موضع ما درباره کارآمدی اطلاعیه آمریکا ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ به صراحت به رئیس شورا و تمامی اعضای شورای امنیت ابراز شده است.
بنابراین، ما نمیتوانیم از این اقدام که با تلاشهای فعلی ما برای حمایت از برجام سازگاری ندارد حمایت کنیم.
فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده به حراست از فرایندها و نهادهایی که شالودههای چندجانبهگرایی را تشکیل میدهند متعهدند. ما کماکان بر اساس هدف حفظ مرجعیت و تمامیت شورای امنیت سازمان ملل عمل میکنیم. ما از تمامی اعضای شورای امنیت میخواهیم از انجام اقداماتی که تنها اختلافات در شورای امنیت را تعمیق میکنند یا بر کار آن اثرات مضر دارند خودداری کنند.
ما علیرغم چالشهای قابلتوجه ایجادشده در اثر خروج آمریکا از برجام به این توافق پایبند میمانیم. معتقدیم مسئله فعلی عدم پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را باید از طریق گفتوگو میان طرفهای برجام به روشهای مختلف از جمله از طریق کمیسیون مشترک برجام و استفاده از ساز و کار حل و فصل اختلافات حل و فصل کرد. ما از ایران میخواهیم به منظور حفظ توافق تمامی اقدامات ناسازگار با تعهدات هستهای خودش را به عقب برگردانده و بدون تأخیر به پایبندی کامل توافق برگردد.
همانطور که تا به حال در مقاطع مختلف از جمله در بیانیه مورخه ۱۹ ژوئن اعلام کردهایم ما به ویژه با توجه به اقدامات ثباتزدای ایران که بیوقفه ادامه دارند از تبعات انقضای تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران نگرانیهای جدی داریم. تروئیکای اروپا مصمم به یافتن پاسخهای مناسب برای این چالشها است و به همکاری با تمامی اعضای شورای امنیت و طرفهای ذینفع برای حرکت در مسیر رو به جلو در جهت حفظ فضای دیپلماسی بیشتر ادامه میدهد. تلاشهای ما در جهت حفظ مرجعیت و تمامیت شورای امنیت سازمان ملل و پیشبرد امنیت و ثبات منطقه خواهد بود.
چین: این اقدام یک «نمایش سیاسی» است
نمایندگی چین در سازمان ملل نیز اقدام آمریکا را محکوم کرد و گفت که این اقدام یک «نمایش سیاسی» است که ایالات متحده به راه انداخته است.
وی گفت: «درخواست آمریکا هیچ مبنای قانونی و عقلانی ندارد. چیزی جز یک نمایشی سیاسی که ایالات متحده آن را راه انداخته نیست. [اقدام آمریکا] از هیچ حمایتی در میان اعضای شورای امنیت برخوردار نیست و مقبولیتی در جامعه بینالمللی ندارد.»
اسرائیل: از تصمیم آمریکا حمایت می کنیم!
رژیم صهیونیستی از اقدام آمریکا حمایت کرد. «گیلاد عردان»، نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل گفت: «ما کاملاً از تصمیم آمریکا برای ارائه درخواست خود به سازمان ملل برای احیا تحریمها علیه ایران از طریق مکانیسم ماشه حمایت میکنند. اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران گامی اساسی برای مهار تجاوزگری ایران است.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی با انتشار یک ویدئو گفت: «من از ایالات متحده آمریکا بابت تصمیم خود جهت فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران تقدیر میکنم. این تصمیم درستی است.»
او در ادامه گفت: «اسرائیل همانند دولتهایی در سراسر خاورمیانه که به صورت بیسر و صدا با برجام مخالفت کردند و حالا علناً از بازگشت تحریمها حمایت میکنند، سربلندانه و قاطعانه در کنار ایالات متحده آمریکا ایستاده است.