X

کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواهان ‘تمدید تحریم تسلیحاتی ایران’ شدند/

شش عضو شورای همکاری خلیج فارس از شورای امنیت سازمان ملل درخواست تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را کرده‌اند.شورای امنیت در قطعنامه ۲۲۳۱ پیش بینی کرده است که تحریم تسلیحاتی ایران حداکثر ۲۷ مهرماه ۱۳۹۹ پایان بگیرد

بحرین، کویت، عمان، قطر، امارات و عربستان در بیانیه‌ای که امروز منتشر شده به ادامه دخالت‌های ایران در کشورهای همسایه اشاره کرده و بر ضرورت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران تاکید کردند.براساس گزارش رویترز این درخواست در نامه‌ای از سوی این کشورها به سازمان ملل متحد ارائه شده است. به گفته این خبرگزاری ارسال این نامه از سوی همه شش عضو این شورا نشانگر “وحدت” بین اعضا است.سه سال پیش عربستان سعودی، امارات و بحرین روابط تجاری، سیاسی و لجستیکی خود را با قطر قطع کردند و این کشور را متهم به حمایت از تروریسم و همچنین نزدیکی با ایران کردند. اتهامی که قطر آن را رد کرده است. مصر نیز در آن زمان روابط خود را با قطر قطع کرد.

ادامه تلاشهای آمریکا

این اقدام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در ادامه تلاش‌های آمریکا در سطح بین‌المللی و با هدف فشار بیشتر بر ایران تعبیر می‌شود.

چهار روز پیش مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در اظهاراتی تاکید کرد که دولت آمریکا همچنان به تلاش هایش برای تمدید تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران ادامه خواهد داد. آقای پومپئو گفت که آمریکا بزودی خواستار به رای گذاشتن پیش‌نویس مورد نظر خود برای تمدید این تحریم ها خواهد شد.

این درحالی است که انتظار می رود این پیش نویس حداقل به دلیل مخالفت چین و روسیه شکست بخورد.

آقای پومپئو به خبرنگاران گفت: “ماموریت شورای امنیت حفظ صلح و امنیت بین المللی است. اگر شورا اجازه علنی خرید و فروش سلاح به بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان را بدهد کاملا این ماموریت را به سخره گرفته.”

او تلویحا اشاره کرد که اگر این رای شکست بخورد آمریکا به مکانیسم “بازگشت خود به خود تحریم ها” (موسوم به ماشه) که کلیه تحریم های سازمان ملل علیه ایران را زنده خواهد کرد متوسل خواهد شد.

این بخشی از توافق اتمی ۲۰۱۵، برجام، بود تا در صورتی که ثابت شود ایران توافق را نقض کرده از آن استفاده شود.

وزیر خارجه آمریکا گفت: “به هر طریقی که باشد از تمدید تحریم تسلیحاتی مطمئن خواهیم شد. اجازه نخواهیم داد که تحریم تسلیحاتی روز ۱۸ اکتبر منقضی شود. ما کاملا آگاهیم که بازگشت خود به خود تحریم ها جزو گزینه هایی است که آمریکا در اختیار دارد.”

باقی کشورهای باقی مانده در برجام گفته اند که آمریکا در پی خروج از برجام دیگر در موقعیتی نیست که بتواند از این مکانیسم استفاده کند. اما مقام های دولت ترامپ استدلال می کنند که آمریکا به عنوان عضو دایم شورای امنیت همچنان از مجریان قطعنامه دیگری در سازمان ملل است که بر برجام مهر تایید می زد.

اگر چه پیشتر نیز شبکه خبری آمریکایی بلومبرگ به نقل از کلی کرافت، نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد، گزارش داد که کشورش امید چندانی ندارد که روسیه و چین از قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده که ماه گذشته میان اعضای شورای امنیت توزیع شد، حمایت کنند.

کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل گفته به جز چین و روسیه، سیاست کشورش در همکاری با اعضای سازمان ملل متحد برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موثر واقع شده اما حالا که به گفته او این دو کشور در صدد وتوی پیش نویس تمدید تحریم ایران هستند باید “منزوی و انگشت نما” شوند.

جزئیات این پیش‌نویس تاکنون به طور رسمی منتشر نشده اما برخی از گزارش های غیررسمی حاکی از آن است که آمریکا در این پیش‌نویس تاکید کرده است که اعضای سازمان ملل از خرید و فروش سلاح با ایران خودداری کنند.

تحریم تسلیحاتی شورای امنیت قرار است ۲۷ مهرماه امسال تمام شود.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیش بینی کرده که این تحریم باید حداکثر پنج سال پس از پذیرش توافق هسته ای برجام با قدرت های جهانی، پایان بگیرد. آمریکا بیش از یک سال است که می‌گوید به دلیل سابقه ای که ایران از خود نشان داده نباید این تحریم ها برداشته شود.

ایران به شدت از طرح آمریکا انتقاد کرده و حسن روحانی رئیس جمهور گفته کشورش از “دوستان خود” که اشاره به چین و روسیه است، “انتظار حمایت” دارد. روسیه در نامه ای به شورای امنیت گفته است که مخالف تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است و چین هم اعلام کرده دلیلی برای این اقدام علیه ایران وجود ندارد.

به تازگی کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو از علاقمندی کشورش برای خریدهای نظامی از روسیه گفته و خبر داده که برخی از شرکت های سازنده سلاح پیشنهادهایی به ایران داده اند اما این اقدام تا زمان رفع تحریم تسیلحاتی عملی نیست.

بر اساس مکانسیم ماشه که در قطعنامه ۲۲۳۱ و متن توافق هسته ای آمده است، در صورتی که هر یک از طرف های توافق طرف مقابل را به نقض گسترده آن متهم کند می تواند موضوع را پس از یک فرایند سیاسی چند هفته ای به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد. در صورتی که شورا تصمیمی برای ادامه لغو تحریم نگیرد، تمامی تحریم های سازمان ملل علیه ایران به طور یکجا دوباره احیا خواهد شد.

آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت که مکانیسم ماشه به دلیل عبارت بندی خاص قطعنامه سازمان ملل در معرض وتو نخواهد بود “اما سایر اعضای شورای امنیت می توانند اجرای بند ماشه از سوی آمریکا را نادیده بگیرند که باعث بحرانی در اعتبار قدرتمندترین نهاد سازمان ملل خواهد شد.”

تحریم تسلیحاتی ایران چیست و چه زمان آغاز شد؟

شورای امنیت ۱۳ سال پیش در اوج بحران اتمی ایران طی قطعنامه ای خرید و فروش هرگونه سلاح متعارف را که در شمار فعالیت های عادی کشورهاست، در ارتباط با ایران ممنوع کرد. دلیل این ممنوعیت نگرانی از ماهیت برنامه اتمی ایران و در اصطلاح شورای امنیت کاهش خطر احتمالی تسلیحات اتمی ایران بود.

خرید و فروش چه نوع سلاح هایی تحریم شد؟

جز ممنوعیت خرید و فروش سلاح اتمی که یک ممنوعیت عام برای کشورهاست، شورای امنیت خرید و فروش سلاح های متعارف را هم در ارتباط با ایران ممنوع کرد. تانک جنگی، خودروهای رزمی و زرهی، توپخانه‌ های سنگین، هواپیماهای نظامی و جت های جنگنده، هلی کوپترهای تهاجمی، ناوهای جنگی، انواع موشک های کروز و بالستیک‌، سامانه‌های موشکی و دفاع موشکی، سکوهای پرتاب موشک، زیردریایی و قطعات یدکی مورد نیاز تسلیحات، آموزش استفاده و بکارگیری و البته تعمیر ادوات نظامی، تامین مالی و خدمات مالی برای خرید و فروش موارد یاد شده، همگی در تحریم شورای امنیت قرار دارد. ایران نه مجاز است که این موارد را بخرد و نه اجازه دارد که این ادوات را در صورت تولید داخلی به فروش برساند.