نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اعلام کرد که واشنگتن از تصمیم اروپا برای فعال کردن سازوکار حل و فصل اختلاف در توافق هسته ای ایران حمایت می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، «برایان هوک» روز سه شنبه در گفتگویی با رویترز حمایت مقامات آمریکا از اقدام کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه در فعال سازی سازوکار حل و فصل اختلاف در توافق هستهای ایران را اعلام کرد و نسبت به پیوستن کشورهای اروپایی به اقدامات واشنگتن در راستای منزوی سازی دیپلماتیک ایران ابراز تمایل کرد.
هوک همچنین گفت: «واشنگتن از موافقت بوریس جانسون با ارزیابی آمریکا درباره ایران و اظهارات وی درباره تمایل به جایگزینی توافق هستهای سال ۲۰۱۵ ایران بسیار خرسند است».
لازم به ذکر است که نخست وزیر انگلیس روز سه شنبه در مصاحبه با شبکه «بیبیسی» از «جایگزینی توافق هستهای فروپاشیده» با یک توافق جدید حمایت کرد و گفت جایگزینی این توافق با «توافق ترامپ» میتواند یک پیشرفت رو به جلو باشد!
گفتنی است که تروئیکای اروپایی (متشکل از سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس) روز سه شنبه سازوکار حل و فصل اختلاف در توافق هستهای ایران (برجام) را بطور رسمی فعال کردند؛ گامی که در نهایت ممکن است به وضع مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران بیانجامد.
این سه قدرت اروپایی ادعا کردند که هدف از این اقدام، احتراز از بروز بحران اشاعه هستهای است که میتواند باعث تشدید رویاروییها در خاورمیانه شود.
روسیه که دیگر امضاکننده برجام است، اعلام کرد که هیچ دلیلی برای فعال کردن سازوکار حل و فصل اختلاف وجود ندارد و ایران نیز این اقدام تروئیکای اروپایی را یک «اشتباه استراتژیک» خواند.
این سه کشور اروپایی با این وجود مدعی شدند که همچنان خواهان نتیجه بخش بودن توافق هستهای با تهران بوده و به پویش «فشار حداکثری» آمریکا نمیپیوندند.
«محمد جواد ظریف» با انتقاد از عدم اقدام اروپاییها در قبال تعهداتشان در برجام، اقدام آنها برای استفاده از سازوکار حل و فصل اختلاف را فاقد مبنای حقوقی و از نقطه نظر سیاسی یک اشتباه راهبردی خواند.
به گزارش خبرگزاری مهر، «بنیامین نتانیاهو»، با انتشار تصویری ویدئویی در توئیتر در خصوص فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: ما میدانیم دقیقاً در برنامه هستهای ایران چه اتفاق میافتد. ایران فکر میکند به سلاح هستهای دست خواهد یافت، من دوباره تاکید میکنم: اسرائیل به ایران اجازه توسعه سلاح هستهای را نخواهد داد. از همه کشورهای غربی نیز میخواهم مکانیسم ماشه، را در سازمان ملل فعال کنند، فوراً.
روز گذشته کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل فعال شدن مکانیسم ماشه را تأیید کردند.
در مکانیسم ماشه به لحاظ حقوقی، ابتدا درخواست جلسات حل اختلاف خواهد شد و با قانع نشدن احتمالی اروپاییها، نهایتاً با ارجاع موضوع به شورای امنیت، تحریمهای سازمان ملل بازخواهد گشت.
در مکانیسم ماشه برجام، شورای امنیت در مورد قطعنامه ادامه لغو تحریمهای ایران رأیگیری میکند. فقط کافی است یکی از سه کشور آمریکا، فرانسه یا انگلیس این قطعنامه را وتو و طی ۳۰ روز به تصویب نرسد، آنگاه به شکل خودکار، تمامی تحریمها علیه ایران به کار میافتد.
این روند ذیل بند ۳۶ و ۳۷ برجام اینگونه تعریف شده که هر یک از طرفهای برجام میتوانند در صورتی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد، موضوع را در کمیته حل اختلاف مطرح کنند.
این کمیته ۱۵ روز فرصت حل اختلاف را دارد و اگر به نتیجه نرسد با ورود وزیران امور خارجه ۱۵ روز دیگر زمان وجود خواهد داشت. البته در این جا امکان افزایش زمان رسیدگی نیز پیشبینی شده است.
به طور همزمان امکان طرح شکایت در شورای مشاوران وجود دارد و آنها باید تا ۱۵ روز بعد نظر غیر الزام آور خود را ارائه کنند.
چنانچه اختلافات در ۳۰ روز حل نشود؛ گام سوم، فرصت پنج روزه برای کمیته مشترک است که با کمک شورای مشاوران راهحلی بیابد.
اما اگر همچنان اختلافات پابرجا باشد، طرفین میتوانند تعهدات خود را به طور کامل یا گام به گام متوقف کنند و موضوع را با ۱۵ عضو شورای امنیت در میان بگذارند.
در مرحله پنجم، پس از ارجاع موضوع به شورای امنیت، اعضای آن ۳۰ روز فرصت رأیگیری دارند. تا بدون رأی وتوی اعضای دائم این شورا- آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین- قطعنامه به تصویب برسد.
پس از این پنج مرحله، اگر شورای امنیت در مدت یک ماه قطعنامهای صادر نکند، مکانیسم ماشه به کار میافتد و تحریمها به طور خودکار بازمیگردند.