دو هفته پس از آغاز اعتراضات در ایران، مسئولان قضائی و پلیس همچنان از ابعاد “کمسابقه” اعتراضات و ادامه بازداشتها خبر میدهند. معاون سیاسی سپاه پاسداران گفته ابعاد اعتراضات اخیر از وقایع سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ گستردهتر بوده است.
یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه پاسداران میگوید “سال ۸۸ و ۹۶ دیدیم اما به لحاظ گستردگی در ابعادی بسیار کوچکتر از حوادث اخیر قرار دارد”.
او گفته اعتراضات در روزهای شنبه و یکشنبه (۲۵ و ۲۶ آبان) به صورت گسترده در ۲۹ استان و در صدها شهر ادامه یافت.
ایران ۳۱ استان دارد و این مقام سپاه مشخص نکرده که در کدام دو استان اعتراضی رخ نداده است.
به گفته معاون سیاسی سپاه پاسداران، در ۱۱۰ نقطه از استان اصفهان اعتراضات و درگیری رخ داده است. آقای جوانی گفته از حیث تجمعات، استان اصفهان پس از استان فارس و تهران در رتبه سوم قرار دارد.در تازهترین مورد، فرماندهی انتظامی استان کرمان از بازداشت ۲۵ نفر از “عوامل اصلی” اعتراضات در سیرجان خبر داده است.
عبدالرضا ناظری، فرمانده انتظامی استان کرمان میگوید “بازداشتشدگان از عوامل اصلی اغتشاشات” بودند.
آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران معترضان را “اشرار” نامیده است. مقامهای حکومتی نیز به معترضان لقب “فرصتطلب” و “اغتشاشگر” و “اشرار” میخوانند.
سیرجان از اولین شهرهایی بود که خبر کشتهشدن یک معترض در آنجا منتشر شد. بنا به آخرین گزارش عفو بینالملل دست کم ۱۶۱ نفر در اعتراضات کشته شدهاند.
امروز فرمانده انتظامی استان کرمان اعلام کرد از ۲۵ نفری که در سیرجان دستگیر شدند، پنج نفرشان زن هستند. مقامهای امنیتی و انتظامی ایران از جمله عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور میگوید زنان در این اعتراضات نقش مؤثر داشتهاند.
فرمانده انتظامی استان کرمان همچنین گفت معترضان “اعتراف کردهاند”.
عبدالرضا رحمانی فضلی و شماری دیگر از مسئولان حکومتی خواستار پخش اعترافات بازداشتیها از تلویزیون دولتی ایران شدند.
پیش از آن نیز محمدجعفر منتظری، دادستانی کل کشور از بازداشتیها خواسته بود اعتراف کنند، تعهد بدهند و آزاد شوند.
نهادهای ناظر بر وضعیت حقوق بشر در ایران از وضعیت بازداشتیها ابراز نگرانی کردهاند و درباره پخش اعترافات اجباری هشدار دادهاند.
تلویزیون ایران اخیرا “اعترافات” یکی از بازداشتشدگان را پخش کرد که در آن ادعاهایی درباره “نقش تأثیرگذار زنان و همچنین مخالفان حکومت ایران در رهبری اعتراضات” مطرح میشود.
در گزارش ۲۰:۳۰ شبکه دو صدا و سیما نام این شهروند بازداشت شده فاطمه داوند اعلام شد. او در این برنامه میگوید زمانی در سلیمانیه بوده و در اعتراضات بوکان در استان آذربایجان غربی شرکت کرده است.
در روزهای نخست اعتراضهای آبان ماه در بیش از ۱۰۰ شهر ایران، گزارشها حاکی از بازداشت دستکم ۱۰۰۰ نفر بود.
بعدتر، روزنامه اعتماد، چاپ تهران به نقل از حسین نقویحسینی، نماینده مجلس شورای اسلامی از بازداشت حدود ۷ هزار تن خبر داد.
حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران اعلام کرده بود که بازداشت معترضان در پایتخت و شهرستانهای حومه آن همچنان ادامه دارد. روز گذشته مجددا اعلام شد که ۳۰ متهم جدید در استانهای تهران بازداشت شدهاند.
در سه روز گذشته نیز مقامهای ارشد نیروی انتظامی از بازداشت دهها نفر در استانهای مختلف ایران از جمله اصفهان، کرمانشاه، فارس، خوزستان، تهران و البرز خبر داده بودند.
نیروی انتظامی عملیاتهای خود برای دستگیری متهمان را “غافلگیرانه” میخواند و میگوید متهمان را در “مخفیگاه” به دام میاندازند.
بازداشت فعالان مدنی
در روزهای گذشته نیروهای امنیتی و قضایی ایران علاوه بر معترضان، شماری از فعالان سیاسی و مدنی و روزنامهنگاران را هم بازداشت کردهاند.
در تازهترین مورد، رها عسکریزاده، روزنامهنگار، عکاس و فعال زنان در فرودگاه امام خمینی تهران بازداشت شد.
سپیده قلیان، یاشار دارالشفا، کاوه دارالشفا، سها مرتضایی و محمد مساعد از دیگر بازداشتیها هستند.
پس از آغاز اعتراضها در ایران گزارشهایی از بازداشت ۵۰ دانشجوی دانشگاه تهران نیز منتشر شد.
قوه قضائیه به دنبال ‘غربالگری’ زندانیان
محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور دوم آذر در بازدید از زندان فشافویه تهران گفته بود قوه قضائیه به دنبال “غربالگری” است تا “افراد بیگناهی که در میان جمعیت دستگیر شدگان هستند به سرعت آزاد شوند.”
دیدار دادستان کل از زندان فشافویه پس از آن مننتشر شد که گزارشهایی از دستگیری گسترده معترضان و نگهداری آنها در بند زندانیان جرایم خطرناک خبر میداد. بنابر این گزارشها، زندان فشافویه بیش از ظرفیت در خود زندانی جای داده است.
یک هفته پس از آغاز اعتراضات حسن خلیل آبادی، رئیس شورای شهرستان ری، اعلام کرد تعداد بازداشتیهای زندان فشافویه به حدی زیاد شده که این زندان “جوابگوی این حجم از افراد بازداشتشده نیست.”
بلافاصله پس از این اظهار نظر، حشمت الله حیات الغیب، مدیرکل زندانهای استان تهران اظهارات و مطالب رئیس شورای شهرستان ری را “نشان بیاطلاعی”، “کاملا نادرست” و “کذب” خواند.
او گفته بود “مجموعه دستگاه قضا و سازمان زندانها علاقمند نیستند که جمعیت کیفری افزایش یابد. متولی مسایل و مواردی که بیرون از زندانها اتفاق می افتد، سازمان زندانها نیست”.
گفته میشود شماری از بازداشتشدگان علاوه بر زندان رجاییشهر، اوین و فشافویه به زندان قزلحصار نیز منتقل شده شدهاند. زندان قزلحصار تا پیش از این برای جرایم سیاسی مورد استفاده قرار نمیگرفت.