خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
خروج ظریف، عصبانیت نمایندگان، بازگشت ۴۹ هزار میلیارد تومان به بیت‌المال، دلار ۴۲۰۰ تومانی کار خود رئیس بود! نامه‌نگاری مفسدان به مقامات داخلی از سوئیس و انگلیس! نقاط کور در شفافیت اموال نمایندگان، ردپای سیاست در کتاب‌های فارسی؟! جانسون در بن بست! پراید روی ریل گرانی، فرجام جاسوسان به روایت فردوسی، جنجال‌های یک پوستر تبلیغاتی برای چندهمسری، شب تلخ کلاهبرداران به روایت وزیر ارتباطات و اسامی کارخانه‌هایی که به همت قوه قضائیه احیا شدند، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز دوشنبه سیزدهم آبان ماه در حالی چاپ و منتشر شد که فراز‌هایی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار هزاران تن از دانشجویان و دانش‌آموزان با عناوینی همچون مذاکره با آمریکا هیچ نتیجه‌ای ندارد، چون امتیازی نمی‌دهد (آفتاب یزد، ایران، مردمسالاری، شرق، ابتکار)، انتظار‌های رکودزا را رها کنید (خراسان)، اجازه نمی‌دهیم امریکا برگردد (جوان) و اگر مسئولان ساده‌لوحی کرده و به مذاکره می‌رفتند، راه برای فشار‌های بیشتر آمریکا باز می‌شد (کیهان) در صفحات نخست برجسته شده است.
بوریس جانسون معلق در بحران، ردپای سیاست در کتاب‌های فارسی؟! و لبخند عربستان و بحرین به نامه روحانی از دیگر مواردی است که در صفحه اول برخی روزنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
کسی حواسش به تب ترکیه‌ای هست؟
مهران ابراهیمیان طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه جوان با اشاره به رتبه دوم ایرانیان در جایگاه گردشگران خارجی کشور ترکیه نوشت: ۱- مرکز آمار ترکیه بار دیگر رتبه دوم گردشگران خارجی را که به ترکیه رفته‌اند، ایرانی اعلام کرد و ایران بعد از آلمانی‌ها دومین گردشگران استانبول در سال ۲۰۱۹ شناخته شدند. بر اساس آمار جدید وزارت گردشگری ترکیه، گردشگران ایرانی پس از گردشگران آلمانی بیشترین میزان گردشگران شهر استانبول در سال جاری میلادی بوده‌اند. بر اساس آمار وزارت گردشگری ترکیه در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۱۹ (ژانویه تا پایان سپتامبر) گردشگران آلمانی با ۸۵۸ هزار نفر بیشترین گردشگران خارجی استانبول بوده‌اند و پس از آنها گردشگران ایرانی با ۶۸۷ هزار نفر در جایگاه دوم و عراقی‌ها با ۵۴۵ هزار نفر در جایگاه سوم قرار گرفتند. تب رفتن به ترکیه به اندازه‌ای بالا گرفته که امام جمعه کرج گفته‌است: «برخی از مسئولان به اسم رفتن به کربلا و سفر عتبات مرخصی گرفته و تصاویر آنها از آنتالیا بیرون آمده‌است. آستانه تحمل مردم در مورد فساد و بی‌بندوباری محدود است و باید در این زمینه مراقبت کرد.»
۲- بعد از خرید ملک در «دبی»، خرید ملک در «قبرس»، خرید ملک در «گرجستان» و این‌بار نوبت به خرید ملک در ترکیه رسیده‌است که در دو سال اخیر ایرانی‌ها رتبه سوم و دوم خرید خانه را از آن خود کرده‌اند. ایرانی‌ها در ۹ ماهه نخست سال جاری، بیش از ۳ هزار و ۳۰۰ واحد مسکونی در ترکیه خریده‌اند. این مقدار ۶۵ درصد بیش از مدت مشابه سال ۹۷ است. به هرحال اگر ۲۹ هزار دلار را در بیشترین قیمت برابری ریال و دلار ۱۲ هزار تومان هم در نظر گرفت، می‌تواند حداکثر با ۳۵۰ میلیون تومان در کشوری دیگر خانه‌دار شد. رقمی که به نظر نمی‌رسد به گرد پای قیمت خانه‌های پایتخت برسد. مرکز آمار ترکیه طی گزارشی می‌گوید ایرانی‌ها در ۹ ماه سال جاری میلادی ۳ هزار و ۳۲۴ واحد مسکن در این کشور خریداری کرده‌اند که نسبت به دوره مشابه پارسال ۶۵ درصد افزایش‌یافته و نسبت به ۹ ماه سال ۲۰۱۷ حدود ۵/۵ برابر رشد داشته است. این گزارش ۹ ماهه نشان می‌دهد، ایرانی‌ها بعد از شهروندان عراق، دومین جایگاه را ازنظر خرید مسکن در ترکیه داشته‌اند. شهروندان روسیه، عربستان، افغانستان، کویت و آلمان در رده‌های بعدی هستند. ایرانی‌ها اکنون می‌توانند با تومان خرید کنند و حتی با ملک معاوضه کنند.
۳- بعد از تجربه زیان‌های مکرر شرکت ایران خودرو در سرمایه‌گذاری در خارج مانند سرمایه‌گذاری در سنگال، ونزوئلا و دیگر کشور‌ها دویچه وله به نقل از خبرگزاری آناتولی و روزنامه ترکیه‌ای «سوزجو» خبرداده‌اند که شرکت «ایران خودرو» در پی تأسیس خط تولید خودرو در استان وان ترکیه است. اگر چه ایکو پرس این ادعا را تکذیب کرده و گفته‌است ایران خودرو برنامه‌ای برای احداث پایگاه تولیدی در کشور ترکیه ندارد، اما خبرگزاری‌های خارجی از دیدار فرشاد مقیمی، مدیرعامل ایران‌خودرو با استاندار، شهردار و رئیس منطقۀ صنعتی استان وان خبرداده و حتی نوشته‌اند که مقیمی آماده ارائه گزارش‌های مربوط به این طرح و اجرایی‌شدن آن با اشتغالزایی برای صد‌ها تن است.
۴- ۲۸ برند ترکیه سالانه به شکل رسمی یا قاچاق ۴ میلیارد دلار پوشاک وارد بازار ایران می‌کنند.
چهار خبر فوق نشان می‌دهد که تب ترکیه نه فقط در بین مردم که در بین مسئولان نیز بالا گرفته‌است. اگر چه در دوران تحریم ترکیه به عنوان همسایه و شریک اقتصادی همکاری‌های قابل‌تأملی کرده‌است، اما به طور حتم این همکاری‌ها برای ترکیه‌ای‌ها کاملاً بر اساس منافع اقتصادی و کشورشان تعریف شده‌است، در حالی که ما یا دچار موضعی منفعلانه هستیم یا سیاستی را دنبال می‌کنیم که حداقل با اطلاعات فعلی منطقی به نظر نمی‌رسد.
اینکه در شرایط حال حاضر میلیارد‌ها دلار صرف خرید خانه و مسافرت به ترکیه و دیدن کنسرت‌های موسیقی می‌شود با تعرفه‌های ترجیحی اجازه ورود ترک‌ها را در بخش‌هایی که خود توانمندی داریم، می‌دهیم کاملاً نشان بی‌برنامگی ما است و سکوت برنامه‌ریزی در برابر این حجم از خروج سرمایه به هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست.
از نظر کیهان چه کسی کارشناس FATF است؟
روزنامه ایران در ستون درنگ شماره امروز خود در نقدی به سرمقاله روز گذشته کیهان نوشت: روزنامه کیهان مواضع مدیر مسئول خود را شاقول درستی و نادرستی در همه حوزه‌ها می‌داند. در یادداشت دیروز این روزنامه ادعا شده که مدافعان لوایح «اف‌ای تی اف» به نقد‌های مخالفان پاسخی نداده‌اند و ذیل همین بحث حکم داده شده که هر کس مواضع آقای شریعتمداری و این روزنامه را قبول نداشته باشد کارشناس نیست! پاسخ ندادن به انتقادات البته به نظر می‌رسد ادعایی تکراری و نشانی از خالی بودن دست مدعیان است چه در طول یکی دو سال گذشته پاسخ‌های مبسوطی داده شده است اینکه برخی مخالفان نمی‌خواهند قانع شوند دیگر مشکل اف‌ای تی اف یا مدافعان و دولت نیست. اما آقای حسین شریعتمداری در بخشی از یادداشت خود از علی ربیعی سخنگوی دولت پرسیده که «این کارشناسان فرهیخته امنیتی و سیاست خارجی و اقتصادی که از پیوستن به اف‌ای تی اف حمایت کرده‌اند، چه کسانی هستند و چرا هرگز برای اعلام نظر خود آفتابی نمی‌شوند؟ سخن حق و مستند که به پرده‌نشینی نیاز ندارد.» با این منطق آقای شریعتمداری دولت و مجلس به عنوان منتخبان ملت که لوایح یاد شده را تصویب کرده‌اند اساساً فاقد کارشناس هستند! گذشته از این کارشناسان دیگری که در رسانه‌های مختلف از پیوستن ایران به کنوانسیون‌های مربوطه دفاع کرده‌اند هم از نظر مدیر مسئول کیهان کارشناس نیستند.
ما البته مدعی نیستیم که همه کارشناسان موافق پیوستن ایران به اف‌ای تی اف هستند، اما از این ادعا که هیچ کارشناسی مدافع این موضع نیست سر درنمی‌آوریم. یک سرچ ساده هم لیستی از اساتید دانشگاه در حوزه‌های مختلف مدافع اف‌ای تی اف را نشان می‌دهد. از جمله آنها؛ کامران ندری استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی پژوهشکده پولی و بانکی، مهدی تقوی استاد باسابقه اقتصاد، سعید مشیری عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، عباس هشی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، طهماسب مظاهری رئیس کل اسبق بانک مرکزی، میثم رادپور دکترای بانکداری، فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد، سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر، یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل، کارن روحانی استاد حقوق بین‌الملل و وکیل دادگستری مقررات بین‌المللی، محمدرضا ضیایی بیگدلی حقوقدان بین‌الملل، مجید انصاری و محمد صدر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و…
با همه این‌ها از آنجا که حرف ما در صدا و سیما خریدار ندارد به آقای شریعتمداری پیشنهاد می‌دهیم از دوستان خود در رسانه ملی بخواهند ترتیب انجام میزگرد‌ها و مناظره‌هایی را در همین باره بدهند تا مدافعان اف‌ای تی اف هم بدون پرده‌پوشی و آشکارا به انتقادات مخالفان پاسخ دهند.
اصلاح طلبان و اصولگرایان با شعار‌های سابق خود می توانند رای مردم را جذب کنند؟
علیرضا صدقی در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار با عنوان جدال با حریف موهوم درباره حال و هوای انتخاباتی کشور چند ماه مانده به انتخابات مجلس شورای اسلامی نوشت: عرصه سیاست‌ورزی در ایران این روز‌ها حال و هوای انتخاباتی را تجربه می‌کند. حال و هوایی که علیرغم شباهت‌های ذاتی به دیگر موسم‌های انتخاباتی واجد ویژگی‌ها، مولفه‌ها و متغیر‌های منحصربهفردی است. بدون تردید، جمهوری اسلامی ایران در زمره کشور‌هایی است که تجربیات انتخاباتی متنوع و سترگی را از سر گذرانده است. از انتخابات تک‌کاندیدایی تا انتخاباتی که یک رقیب به طور رسمی اعلام کرد به رقیب دیگر رای می‌دهد و از انتخابات دوقطبیِ رادیکالیزه‌شده تا انتخاباتی به غایت نرم و آرام؛ همه‌وهمه در کارنامه انتخاباتی جمهوری اسلامی، قابل جستجو و ردیابی است.
اما شاید بتوان مدعی شد که شرایط انتخاباتی کنونی کشور تا امروز تجربه نشده است. موقعیت عمومی جامعه، اظهارنظر‌های گاه و بی‌گاه فعالان سیاسی، شتاب فزاینده گروه‌های انتخاباتی و… حکایت از آن دارد که گویا ارباب سیاست و بدنه جامعه در دو منظومه متنافر زندگی می‌کنند. تا جایی که حتی با اندکی اغماض می‌توان ادعا کرد زیست‌جهان این دو گروه، فاصله و شکافی عمیق را تجربه می‌کند.
هر یک از این جریان‌ها به دلایلی ـ که البته محل بحث آن در این مجال نیست ـ نخواستند، نتوانستند یا نشد که به شعار‌های انتخاباتی‌شان جامه عمل بپوشانند. حجم بالای بستن مطبوعات در زمان دولت اصلاحات ـ گرچه توسط قوه قضائیه ـ و وقوع اختلاس‌های میلیاردی، بی‌سابقه و سیستماتیک در دولت‌های مهرورز و عدالت‌طلب نهم و دهم، باورمندی جامعه به این شعار‌ها را دچار خدشه‌هایی جدی و تا حد زیادی جبران‌ناپذیر کرد. جریان اعتدال هم که در جریان دو انتخابات ریاستجمهوری پیشین با چرخش به سمت اصلاح‌طلبی نوید عقلانیت، تعامل سازنده، تدبیر امور و ایجاد تعادل و توازن میان گروه‌های سیاسی را سر داد، سرآخر نتوانست به اهداف خود به طور کامل دست یابد.
حال پرسش اصلی اینجاست که جریان‌های سیاسی چه راهبرد و استراتژی مشخصی برای تشویق و ترغیب جامعه جهت شرکت در انتخابات دارند؟ آیا با تکیه بر همان شعار‌های گذشته می‌توانند سبد آراء قبلی را به دست آورند؟ آیا مردم باز هم با اعتماد به توصیه‌های بزرگان پای صندوق‌های رای خواهند رفت؟ و بسیار پرسش دیگر که هیچیک از جریان‌های سیاسی پاسخ روشنی به آنها ندارند.
ناگفته پیداست که صندوق رای در ایران میراثی گرانبها است که از پساپشت خون‌های فراوان به دست آمده است. از این رو، فعالان اجتماعی و سیاسی باید صیانت از آن را یک ضرورت تاریخی و اجتماعی قلمداد کرده و هرگز به آن پشت نکنند. در این میان اما، جریان‌های سیاسی وامانده از تحلیل شرایط و موقعیت اجتماعی کشور به نبرد و رقابت با رقیبی موهوم می‌پردازند. در حقیقت آنها یکدیگر را رقیب خود می‌دانند. حال آن‌که ارزیابی شرایط جامعه نشان می‌دهد که جریان‌ها سیاسی به واقع رقیب یکدیگر نیستند. آنها در میدانی خالی از رقیب، هل من مبارز می‌طلبند و توجه ندارند که میدان مبارزه و زمین بازی به کلی تغییر کرده است.
به نظر می‌رسد نخبگان حاضر در ماشین قدرت، درک درستی از این تغییر ندارند. این در حالی است که از قضا مشارکت حداکثری، حضور مردم پای صندوق‌های رای، امیدآفرینی در جامعه و… همه‌وهمه در گرو درک صحیح از تغییر میدان رقابت است. میدانی که امروز با معیشت، گره‌های کور اجتماعی، بن‌بست‌های خانوادگی، تغییر ساختار فرهنگی و در‌های گشوده مخالفان، پیوندی تنگاتنگ یافته است.
با این اوصاف و با توجه زمان اندک باقیمانده تا ایام انتخابات، راهی جز درک این تغییر و فهم متناسب با این شرایط برای اصحاب سیاست باقی نمانده است. سیاست‌پیشگان باید هرچه سریع‌تر خود را آماده این تغییرات کنند که در غیر این صورت رقیبی تازه‌نفس از راه خواهد رسید و گوی رقابت را از آنها خواهد ربود.
