چند تصمیم مهم کابینه عراق برای معترضان، عملیات گشتزنی نظامیان آمریکایی در شمال سوریه، گفتگوی تلفنی اردوغان و ترامپ درباره «منطقه امن» در شمال سوریه و جزئیات دیدار سخنگوی انصارالله با سفیر انگلیس از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به روایت فیگارو از «مرد بیمار» خاورمیانه نیز اشاره کرد.
به گزارش تابناک، نشریه «فیگارو» در یادداشتی در مورد وضعیت عربستان سعودی در منطقه، نوشته است که «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور عملا در هر سه جبهه نظامی، سیاسی و دیپلماتیک شکست خورده و اکنون موازنه قدرت در منطقه به نفع ایران تغییر یافته است.
«رنو ژرارد» تحلیلگر فیگارو در ابتدای این یادداشت نوشته است: «دو سال و نیم پیش، پادشاهی عربستان سعودی به لطف ثروت و ائتلافهایی که داشت، میتوانست خود را قدرتی بخواند که میتواند وضعیت راهبردی خاورمیانه را تغییر دهد. آن زمان، رئیسجمهور قدرتمندترین کشور جهان یعنی ایالات متحده در اولین سفر خارجی خود به عربستان رفت. آن زمان تصور میشد که خصوصیسازی شرکت نفتی “آرامکو” میتواند ۲ تریلیون دلار درآمد ایجاد میکند و این پول در زمینه فناوریهای جدید سرمایهگذاری میشود. آن زمان محمد بن سلمان ولیعهد و وزیر دفاع سعودی ادعا میکرد که ابزارهای لازم را برای کشیدن عملیات نظامی به داخل اراضی ایران، در اختیار دارد.»
وی میافزاید: «اما امروز اوضاع دیگر آنطور نیست. اکنون این پادشاهی مانند “مرد بیمار” خاورمیانه به نظر میرسد و از نظر نظامی، سیاسی و دیپلماتیک، در موضع ضعف قرار دارد.»
نویسنده در مورد بعد نظامی نوشته است: «از منظر نظامی، آنها اخیرا با ضربههایی عظیم روبرو شدهاند. روز ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ (۲۳ شهریور) تأسیسات نفتی راهبردی این کشور هدف حمله موفق پهپادها و موشکهای کروز قرار گرفت. حوثیها مسئولیت این حمله را بر عهده گرفته و عنوان کردند که این عملیات در پاسخ به بمبارانهایی است که نیروی هوایی سعودی علیه آنها انجام داده است. حوثیهای شیعیان کوهنشین اهل شمال یمن هستند که در سپتامبر ۲۰۱۴ صنعا را به کنترل خود درآوردند و در سال ۲۰۱۵ بن سلمان علیهشان اعلام جنگ کرد. ارتش عربستان سعودی با وجود تجهیزات نظامی گرانقیمت، نشان داده است که از شکست دادن این جنگجویان ناتوان است. سعودیها اخیرا در مرز خود هم ضربه خوردهاند و حوثیها به یکی از تیپهای ارتش آنها یورش برده و صدها نفر را به اسارت گرفتهاند.»
ژرارد در تحلیل بعد سیاسی، نوشته است که عربستان سعودی توانست در ابتدا ائتلافی متشکل از چند کشور برای حمله به یمن تشکیل دهد، اما در ادامه با «بمباران کور صنعا و هدف قرار دادن مدارس و بیمارستانها (و در تازهترین مورد یک زندان که محل نگهداری اسرای سعودی بود) و ایجاد قحطی در این کشور، مردم یمن را رنجاندند.»
وی به وضعیت داخلی بن سلمان هم اشاره کرده و نوشته است که او با اعدام شیخ «نمر باقر نمر»، جمعیت شیعه عربستان سعودی را نیز که در مناطق شرقی این کشور زندگی میکنند، از خود راند. او نوشته است: «شیعیان عربستان سعودی هرگز شاهزادگان خود را به دلیل اعدام شیخ نمر باقر النمر نخواهند بخشید. این آیتالله قطعا برای خاندان پادشاهی سعودی حرمتی قائل نبود، اما قطعا مرتکب جرمی نشده بود که سزای آن ریخته شدن خونش باشد.»
نویسنده فیگارو میافزاید: «محمد بن سلمان که نشان داده حتی توان دفاع از اراضی خود را هم ندارد، دیگر ادعا نمیکند که میتواند علیه ایران جنگ به راه بیاندازد. او حتی میگوید چنین جنگی یک فاجعه است و از جامعه بینالملل میخواهد این را مد نظر داشته باشند. او حتی در منطقه خود، هر روز بیش از قبل منزوی میشود. حمایت اماراتیها از او، از لفاظی فراتر نمیرود: آنها در جنوب یمن در تقابل با او بازی میکنند و میدانند که چطور برای حفظ روابط با شیعیان فارسی، به تهران هیأت دیپلماتیک بفرستند. خطای دیگر او این بود که با قطر هم وارد درگیری شد و تلاش کرد با محاصره، این کشور را به باجگزار خود تبدیل کند. این کشور کوچک [در برابر عربستان] ایستادگی کرد و به تحکیم ائتلاف دیرینه خود با آنکارا پرداخت.»
در جمعبندی این یادداشت، آمده است: «ضعف ریاض، موازنه قدرت در خلیج فارس را به نفع تهران تغییر داده است. ایرانیها در جنگ ترکیبی، با استفاده از ابزارهای غیرقابل ردیابی، قابلیت قابل توجهی از خود نشان دادهاند.»
ژرارد در پایان نوشته است که در صورتی که ایران صبوری به خرج دهد و از اهرمهای به دستآمده به نحوی مناسب استفاده کند، میتواند به نتیجه مطلوب دست یابد، چراکه به گفته وی «ترامپ عزم و قدرت آنها را درک میکند و در رؤیای یک توافق بزرگ با آنهاست.»
چند تصمیم مهم کابینه عراق برای معترضان
روند اعتراضات عراق با گذشت پنج روز، در شرایط آرامی به سر میبرد و دیگر خبرهای چندانی از آشوبهای روزهای ابتدایی نیست؛ در این میان مسئولان عراق از جمله پارلمان و دولت نیز جلسات فشرده خود را برگزار کرده و با اتخاذ تصمیماتی قول بهبود اوضاع را به مردم دادهاند.
به نوشته شفق نیوز، شب گذشته کابینه اضطراری دولت عراق به ریاست «عادل عبدالمهدی» در شرایطی برگزار شد که جز در شهر بابل که نیروهای امنیتی با معترضان در مقابل ساختمان استانداری درگیر شدند، دیگر شهرهای عراق شب آرامی را سپری کردند.
اما در خصوص جلسه شب گذشته، باید گفت اولین تصمیمات مهم در راستای پاسخ به مطالبات معترضان به دست کابینه عراق گرفته شد که عمده آنها در خصوص تهیه مسکن برای خانوادههای بی بضاعت و کم درآمد و ایجاد اشتغال بود. طبق تصویب هیأت دولت عراق، مقرر شد تا زمینهای مسکونی برای خانوادههای کم درآمد و دیگر طیفها طبق تصمیم شورای وزیران، اختصاص یابد. همچنین باید جانمایی ۱۷۰۰۰ هزار واحد مسکونی برای خانوادههای کم درآمد در استان بصره (در بازه زمانی کمتر از چهار هفته) که از پیش آغاز شده بود، تکمیل شود.
کابینه اضطراری عراق همچنین تصویب کرد که طرح ملی اسکان بر مبنای ساخت صد هزار واحد مسکونی در تمامی استانها آماده و به مرحله اجرا در آید. در این طرح اولویت با استانها و مناطق کم برخوردار است.
از دیگر تصمیمات شب گذشته مستمری سه ماهه به مبلغ ۱۷۵۰۰۰ دینار برای ۱۵۰۰۰۰ نفر از بیکارانی که توان کار ندارند بود. مبلغ کلی این طرح هشتاد و هفت و نیم میلیارد دینار برآورد شده است.
همچنین تصویب شد تا در عرض سه ماه در تمامی استانها کیوسکهایی دایر شود و هر فردی دو نفر را به کار بگیرد که ازین طریق ۴۵ هزار نفر میتوانند دارای شغل شوند.
وزارت دفاع عراق نیز موظف شد تا طرح جذب نیرو از میان جوانان ۱۸ الی ۲۵ سال را عملی کند. طبق تصمیم هیأت دولت عراق، تمامی کشته شدگان اعم از معترضان و نیروهای امنیتی شهید محسوب شده و به خانوادههای آنها حقوق و مزایا تعلق میگیرد.
عادل عبدالمهدی، نخستوزیر عراق روز جمعه ضمن اعلام آمادگی برای تغییرات و اصلاحات، از قوه قضائیه و قوه مقننه خواست در این راستا، به دولت او کمک کنند.
عملیات گشتزنی نظامیان آمریکایی در شمال سوریه
نظامیان آمریکایی روز یکشنبه گشتزنی زمینی را در شهر «تل ابیض» در شهر «رقه» در شمال سوریه که تحت کنترل شبهنظامیان کرد موسوم به «یگانهای مدافعین خلق» وابسته به پکک است، انجام دادند.
به نوشته خبرگزاری «آناتولی» به نقل از منابع محلی، یک کاروان متشکل از هفت دستگاه خودروی زرهی آمریکا در این گشتزنی مشارکت داشتهاند.
پکک از سوی ترکیه، آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده و طی سی سال نبرد مسلحانه این گروه با دولت مرکزی تاکنون هزاران تن جان خود را از دست دادهاند.
آنکارا ۱۶ مرداد گذشته در بیانیهای اعلام کرد که با آمریکا بر سر تشکیل یک مرکز مشترک عملیات در ترکیه به منظور هماهنگی امور مربوط ایجاد منطقه امن و اداره آن توافق کرده است.
رسانههای ترکیه قبلاً گزارش کرده بودند آنکارا خواستار ایجاد یک منطقه امن ۳۲ کیلومتری در شمال سوریه است و اصرار دارد که «یگانهای مدافع خلق» (YPG) از این مناطق پاکسازی شوند.
ارتش آمریکا از سال ۲۰۱۵ میلادی به بهانه نبرد با داعش، از یگانهای مدافعین خلق حمایت نظامی و لجستیکی میکند. واشنگتن ۱۸ پایگاه نظامی با ۲۰۰۰ پرسنل در سوریه دارد.
گفتگوی تلفنی اردوغان و ترامپ درباره «منطقه امن» در شمال سوریه
روسای جمهور ترکیه و آمریکا در گفتگویی تلفنی درباره تحولات سوریه رایزنی کردند.
بر اساس این گزارش، ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در این تماس تلفنی درباره ایجاد «منطقه امن» در شمال سوریه گفتگو کردند.
اردوغان و ترامپ همچنین در خصوص دیدار دو طرف در واشنگتن طی ماه نوامبر آینده توافق کردند.
لازم به ذکر است که ترکیه قصد دارد به بهانه مقابله با «تهدید» کردها، منطقهای تحت نظر خود در داخل خاک سوریه ایجاد کند.
جزئیات دیدار سخنگوی انصارالله با سفیر انگلیس
شماری از مزدوران ائتلاف سعودی اماراتی روز یکشنبه در عملیات نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی در استان الجوف کشته و یک بولدوزر نظامی آنها منهدم شد.
خبر دیگر اینکه محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصارالله با سفیر انگلیس دیدار کرد. بر اساس گزارش المیادین، عبدالسلام گفت ما در دیدار با سفیر انگلیس، آتش بس نظامی را در سایه ابتکاری که المشاط رئیس شورای عالی سیاسی یمن مطرح کرد، بررسی کردیم.
المسیره در این باره گزارش داد محمد عبدالسلام رئیس هیئت ملی یمن با مایکل آرون سفیر انگلیس و هیئت همراه در پایتخت عمان دیدار کرد که طی این دیدار، برخی پروندههای مهم در زمینه انسانی، سیاسی و چشم انداز آتش بس نظامی در سایه ابتکاری که المشاط رئیس شورای عالی سیاسی یمن در پنجمین سالگرد انقلاب 21 سپتامبر ارائه کرده بود، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
بر اساس این گزارش، سفیر انگلیس از ابتکار المشاط تمجید کرد و آن را فرصت واقعی برای تحقق صلح در یمن دانست و گفت تعامل با این ابتکار باید فراتر از سطح کنونی و به گونهای باشد که به تقویت صلح و ثبات و ورود به مذاکرات و حل سیاسی فراگیر کمک کند.
عبدالسلام اظهار داشت هیئت ملی به سفیر انگلیس تاکید کرد که ابتکار ریاستی(المشاط) با هدف نشان دادن حسن نیت و تمایل برای صلح و ثبات و پایان تجاوزگری و محاصره به شکل واضح ارائه شده است.
وی افزود پاسخ به ابتکار المشاط تا این لحظه از حد اظهارات مبهم و غیر شفاف فراتر نرفته و پاسخ در سطح مطلوب نبوده است.
عبدالسلام خاطر نشان کرد ادامه وضع موجود بدون پیشرفت واضح در قبال ابتکار صلح ریاست یمن(المشاط) به ادامه آن و تبدیل به آتش بس فراگیر در صورتی که متجاوزان موضع واضحی اعلام نکنند، کمک نمیکند، ملت یمن منتظر عمل است یعنی توقف تجاوزگری و پایان محاصره که تنها در آن صورت میتوانیم آن را پیشرفت مثبت توصیف کنیم.
رئیس هیئت مذاکره کننده ملی یمن در ادامه گفت ادامه توقیف کشتیهای حامل مشتقات نفتی در دریای سرخ از سوی متجاوزان به طور کلی با توافقات سوئد و گامهای عملی که ما به صورت یکجانبه در بنادر الحدیده برداشتیم، مغایرت دارد.