جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا در تلاش است تا با راهکارهای جدید، برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام را که بین ایران و شش قدرت جهانی به امضا رسیده بود حفظ کرده و تنش‌ها در خلیج فارس را کاهش دهد.

آقای هانت قرار است با وزرای خارجه اتحادیه اروپا را در بروکسل ملاقات کند و نگرانی‌ها در خصوص نقض برجام توسط ایران را با همتایانش بررسی کنند.

براساس برجام، ایران در ازای قبول محدودیت‌ در برنامه‌های اتمی‌اش می‌توانست با لغو تحریم‌های اقتصادی به مراودات اقتصادی دست بزند اما با خروج آمریکا از این قرارداد بین‌المللی، اجرای برجام هم تا حد زیادی دچار مشکل شد.

در ملاقات‌های امروز(دوشنبه ۲۴ تیر/۱۵ ژوئیه) امضا کنندگان اروپایی برجام قرار است از ایران بخواهند که به تعهدات خود در برجام پایبند بماند.

روز گذشته(۱۴ ژوئیه) و در چهارمین سالگرد امضای برجام، سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای مشترک هشدار دادند: “خطر چنان است که تمام طرف‌های ذینفع لازم است لحظه‌ای تامل کنند و پیامدهای احتمالی اقداماتشان را در نظر بگیرند.”

در این بیانیه آمده که: “ما بر این باوریم که زمان اقدام مسئولانه، یافتن راه‌هایی برای کاهش تنش و از سرگیری گفتگوها فرا رسیده است.”

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که به آمریکا سفر کرده، در واکنش، ابراز علاقه اروپا برای حفظ برجام را کافی ندانسته است.

به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی(ایرنا) آقای ظریف که به نیویورک سفر کرده گفت: “اروپایی ها ادعا می کنند که تمایل دارند برجام را حفظ کنند اما هنوز شاهد این نبوده ایم که برای حفظ برجام به سرمایه گذاری حاضر باشند.”

وزیر امور خارجه ایران افزود: “اظهار علاقه و اعلام اراده کنید برای حفظ یک توافق بین المللی با اینکه آمادگی برای سرمایه گذاری داشته باشید، تفاوت جدی وجود دارد و اروپایی ها هنوز این را نشان نداده اند.”

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، هم روز یکشنبه در نطقی گفت: “ما همیشه برای مذاکره آماده‌ایم، همین ساعت و همین لحظه شما از زورگویی و تحریم دست بردارید و پای منطق و عقل برگردید ما آماده‌ایم.”

آقای روحانی افزود: “در برابر این بدعهدی‌ها، ما استراتژی صبر راهبردی خود را از ۱۸ اردیبهشت امسال به اقدام تقابل تغییر دادیم و تأکید کردیم که در مقابل هر اقدامی از طرف مقابل، متقابل عمل می‌کنیم. اگر آنها با کاهش عمل کنند ما هم تعهدات خود را کاهش می‌دهیم، اگر برجام را نقض کنند ما هم نقض می‌کنیم. اگر هم تعهدات خود را به صورت کامل اجرا کنند ما نیز کامل اجرا خواهیم کرد. البته در این میان مذاکرات زیادی هم این روزها داریم اما مسیر درستی را که انتخاب کرده‌ایم، پیش می‌بریم.”

نفتکش گریس-۱ یک و روابط ایران و بریتانیا

در هفته‌های اخیر و پس از توقیف یک نفتکش ایرانی توسط نیروهای نظامی بریتانیا، تنش‌ها بین ایران و بریتانیا افزایش یافته است.

روز ۴ ژوئیه دولت جبل‌الطارق اعلام کرد که یک ابرنفتکش حامل دو میلیون بشکه نفت ایران را که عازم تحویل نفت به یک پالایشگاه در سوریه بود با کمک تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا توقیف کرده است. جبل‌الطارق در سواحل شمالی دریای مدیترانه از سرزمین‌های تحت حمایت بریتانیاست و امور دفاعی و سیاست خارجی آن را دولت بریتانیا برعهده دارد.

رئیس دولت جبل الطارق گفت که این نفتکش در داخل مرزهای آبی این سرزمین و در اجرای مصوبه اتحادیه اروپا در مورد تحریم دولت سوریه توقیف شده است. اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۱ دولت سوریه را به خاطر سرکوب حقوق بشر در آن کشور تحریم کرده است.

مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشته اند که مقصد این نفتکش سوریه نبوده است اما در مورد مقصد نهایی آن توضیحی نداده‌اند. از زمان بازگشت تحریم نفتی گسترده ایران توسط ایالات متحده، اکثر شرکت‌های عمده خریدار نفت ایران از بیم تحریم ثانویه آمریکا از معامله با جمهوری اسلامی خودداری می‌کنند اما گفته می‌شود که ایران توانسته است به راه های مختلف، از جمله انتقال نفت از کشتی به کشتی در آب‌های آزاد، مقادیری نفت خام را به طور مخفیانه به بعضی خریداران بفروشد.

روز شنبه(۱۳ ژوئیه)، آقای هانت اعلام کرد که بریتانیا در صورتیکه مطمئن باشد که نفتکش ایرانی به سوریه نخواهد رفت، می‌تواند اقدام به آزاد کردن آن نماید.

در واکنش به این خواست بریتانیا جهت تضمین عدم ارسال محموله نفتکش گریس-۱ به سوریه به عنوان شرط آزادی این نفتکش، جمهوری اسلامی بر ادامه صادرات نفت خود تاکید کرده است. سفیر جمهوری اسلامی در لندن نیز تهدید کرده است که اگر بریتانیا این نفتکش را آزاد نکند “اقدامش بی پاسخ نخواهد ماند.!

خبرگزاری صدا و سیما به نقل از منابع وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گزارش کرده است که جواد ظریف، وزیر امور خارجه، در تماس تلفنی با جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، بر حق ایران برای صادرات نفت خود تاکید کرده است.