در واکنش به خواست بریتانیا از ایران برای تضمین عدم ارسال محموله نفتکش گریس-۱ به سوریه به عنوان شرط آزادی این نفتکش، جمهوری اسلامی بر ادامه صادرات نفت خود تاکید کرده است. سفیر جمهوری اسلامی در لندن نیز تهدید کرده است که اگر بریتانیا این نفتکش را آزاد نکند “اقدامش بی پاسخ نخواهد ماند.!
بی بی سی فارسی/ خبرگزاری صدا و سیما به نقل از منابع وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گزارش کرده است که جواد ظریف، وزیر امور خارجه، در تماس تلفنی با جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا، بر حق ایران برای صادرات نفت خود تاکید کرده است. روز گذشته گزارش شد که آقای هانت پیشنهاد کرده است که در صورت دریافت تضمین از جمهوری اسلامی در این مورد که محموله نفتکش گریس-۱ به سوریه نخواهد رفت این نفتکش آزاد خواهد شد.
وزارت خارجه ایران گفته است که آقای ظریف “با ابراز نگرانی از افزایش تنش در منطقه، ابراز امیدواری کرد نتایج بررسیهای حقوقی و قضایی در جبلالطارق باعث رهاسازی هر چه زودتر نفتکش گریس-۱ حامل نفت ایران شود.” این گزارش در مورد واکنش جمهوری اسلامی به خواست آقای هانت برای دریافت تضمین توضیحی نداده است.
روز ۴ ژوئیه دولت جبلالطارق اعلام کرد که یک ابرنفتکش حامل دو میلیون بشکه نفت ایران را که عازم تحویل نفت به یک پالایشگاه در سوریه بود با کمک تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا توقیف کرده است. جبلالطارق در سواحل شمالی دریای مدیترانه از سرزمینهای تحت حمایت بریتانیاست و امور دفاعی و سیاست خارجی آن را دولت بریتانیا برعهده دارد.
رئیس دولت جبل الطارق گفت که این نفتکش در داخل مرزهای آبی این سرزمین و در اجرای مصوبه اتحادیه اروپا در مورد تحریم دولت سوریه توقیف شده است. اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۱ دولت سوریه را به خاطر سرکوب حقوق بشر در آن کشور تحریم کرده است.
مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشته اند که مقصد این نفتکش سوریه نبوده است اما در مورد مقصد نهایی آن توضیحی ندادهاند. از زمان بازگشت تحریم نفتی گسترده ایران توسط ایالات متحده، اکثر شرکتهای عمده خریدار نفت ایران از بیم تحریم ثانویه آمریکا از معامله با جمهوری اسلامی خودداری میکنند اما گفته میشود که ایران توانسته است به راه های مختلف، از جمله انتقال نفت از کشتی به کشتی در آبهای آزاد، مقادیری نفت خام را به طور مخفیانه به بعضی خریداران بفروشد.
به گزارش وزارت امور خارجه ایران، آقای ظریف در تماس تلفنی با وزیر خارجه بریتانیا گفته است که “جمهوری اسلامی ایران به صادرات نفت خود در هر شرایطی ادامه خواهد داد.”
دولت بریتانیا در تحریم نفتی ایالات متحده علیه ایران مشارکت ندارد و خود را ملزم به جلوگیری از انتقال و فروش نفت ایران نمیداند اما به عنوان عضو اتحادیه اروپا، مجبور به رعایت تحریم این اتحادیه علیه دولت سوریه است.
ایالات متحده پس از بازگرداندن تحریم نفتی و مالی ایران، اعلام کرد که موسسات تجاری و مالی کشورهای ثالث میتوانند بین ارتباط تجاری با ایران یا آمریکا یکی را انتخاب کنند اما موسساتی که تحریم ایران را نادیده بگیرند از دسترسی به بازار و امکانات مالی ایالات متحده محروم خواهند بود. همچنین، شعب یا نمایندگی این موسسات که در ایالات متحده ثبت شده و فعالیت داشته باشند نیز طبیعتا مشمول قوانین تحریم هستند و در صورت نقض آن، با مجازاتهای مقرر مواجه خواهند شد.
وزیر خارجه ایران همچنین یادآور شده است که اتحادیه اروپا “همواره مخالف اعمال فراسرزمینی تحریمهای آمریکا بوده و نمیتواند خود به چنین اقدامی مبادرت ورزد و دولت انگلیس می باید سریعا برای پایان توقیف غیرقانونی نفتکش ایرانی، تمهیدات لازم را انجام دهد.” برخلاف اظهارات دولت جبلالطارق، مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشتهاند که نفتکش گریس-۱ در آبهای بینالمللی توقیف شده و داخل مرز آبی عضو اتحادیه اروپا نبوده است.
به گزارش وزارت خارجه، جواد ظریف در گفتگوی تلفنی با جرمی هانت در خصوص نازنین زاغری و دیگر افراد دوتابعیتی که درجریان سفر به ایران توسط جمهوری اسلامی بازداشت و زندانی شدهاند گفته است که “دستگیری و محاکمه این افراد بر اساس روالهای کاملا قانونی انجام شده است و از دولت انگلیس انتظار میرود به قانون و استقلال قوه قضاییه در جمهوری اسلامی ایران احترام بگذارد.”
دولت بریتانیا اتهامات علیه خانم زاغری را ساختگی دانسته و برخی منابع در بریتانیا گفتهاند که دلیل بازداشت او، فشار بر دولت بریتانیا برای بازپرداخت مبالغی بوده که بریتانیا به ایران بدهکار است. به نظر میرسد که بعضی مقامات جمهوری اسلامی توقیف نفتکش گریس-۱ را با پرونده خانم زاغری نامرتبط ندانستهاند. پس از توقیف این کشتی، آقای ظریف گفت که درخواستی در مورد آزادی کشتی در قبال آزادی نازنین زاغری دریافت نکرده است.
مقامات جمهوری اسلامی قوه قضاییه را “مستقل” از دولت معرفی میکنند اما سازمانهای بینالمللی مدافع حقوق بشر محاکم ایران را متهم کردهاند که تحت تاثیر نهادهای امنیتی وابسته به نهادهای مختلف حکومتی ایران قرار دارند و از استقلال قضایی به معنی رایج در سایر کشورهای جهان برخوردار نیستند. به گفته آنها، روند محاکمه در این محاکم هم با موازین رایج بینالمللی در مورد دادرسی منصفانه و مستقل انطباق ندارد.
در لندن، سفیر جمهوری اسلامی نیز روز گذشته در توییتر خود تهدید کرد که اگر دولت بریتانیا نفتکش حامل نفت ایران را آزاد نکند “اقدامش بدون پاسخ نخواهد ماند” اما در مورد نوع واکنش احتمالی به این اقدام توضیحی نداد. هفته گذشته گزارش شد که قایقهای نیروی دریایی سپاه پاسداران در صدد کشاندن یک نفتکش بریتانیایی به آبهای ایران بودند که با مداخله یک ناوچه نیروی دریایی بریتانیا در این عملیات ناکام ماندند و از محل دور شدند. سپاه پاسداران چنین عملیاتی را تکذیب کرد. روز جمعه، وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد جهت تقویت حضور نیروی دریایی سلطنتی و انجام ماموریتهای حفظ امنیت در منطقه خلیج فارس، یک ناوشکن به ناوهای حاضر در منطقه ملحق میشود