خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
کتاب «ماوراءالطبیعه و مابعدالطبیعه» نوشته نظام‌الدین قهاری توسط انتشارات چاپخش منتشر و راهی بازار نشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ماوراءالطبیعه و مابعدالطبیعه (حق – هستی – عقل)» نوشته نظام‌الدین قهاری به‌تازگی توسط انتشارات چاپخش منتشر و راهی بازار نشر شده است.
این کتاب همان‌طور که از نامش مشخص است، درباره مساله متافیزیک، پدیده‌های ماوراءالطبیعه و مابعدالطبیعه است و مؤلف، بخشی از مطالب آن را در تفسیر تفکرات فلاسفه گذشته و حال درباره متافیزیک نوشته است. قهاری بخشی از نظریاتی که از فلاسفه وام گرفته مشخص کرده و بخش دیگر مطالب کتاب را که نتایج شخصی و حاصل تفکرات خودش بوده، از آن‌ها جدا کرده که در کتاب به آن‌ها اشاره شده است.
قهاری نوشته ممکن است برای خوانندگان این کتاب، این سوال پیش بیاید که چرا موضوع فلسفه را با متافیزیک آغاز کرده است. دلیل این امر این است که عمده فلاسفه ایران اسلامی و اروپا، متافیزیک را زیربنای تمام رشته‌های فلسفی می‌دانند که بعداً به وجود آمد؛ از جمله فلسفه اخلاق، هنر، سیاست، کلام، منطق، جامعه‌شناسی، تعلیم و تربیت، پدیدارشناسی، انسان‌شناسی و علوم نظری و تجربی و عملی.
این مؤلف، مطالب خود درباره بخشی از متافیزیک را که درباره ماوراءالطبیعه بحث می‌کند در کتاب دیگری با نام «درآمدی بر اندیشه خداپرستی، جهان‌شناسی» منتشر کرده است.
نویسنده در معرفی کتاب خود و روند مستمری که در نگارش آثار پیشین خود داشته، نوشته است:
به یک ضرورت اصلی برای جامعه خردورز ایران پی بردم و نظرات خود را در کتاب کوچکی به نام «لزوم گرایش به معرفت‌شناسی خردمندانه» تقدیم علاقه‌مندان کردم که آن‌ها هم جملگی به این کمبود اساسی در محیط تفکر و اندیشه ایران، توجه کرده‌اند و پیشنهاد کردم که با کمک و همت فرهیختگان و متفکران بلند پایه ایران، مکتب فلسفی مستقل و باروری در ایران تشکیل گردد تا این نیاز اساسی و مبرم، تا حدودی مرتفع و روش ژرف‌اندیشی و عمیق‌نگری در جامعه در حال تحول ما، نهادینه گردد. در کتاب مذکور به عنوان بخش اول، کلیات، که در سال ۱۳۸۳ اجازه انتشار یافت، اظهار امیدواری کردم؛ در بخش دوم، طرحی برای تدوین زیربنای متافیزیکی فلسفه ایرانی و دستگاهی که بر این اساس باید استوار گردد، ارائه خواهد گردید و به سوال‌های اساسی درباره مبدا هستی، عقل، حق و غیره در حدود بضاعت ناچیز خود، پاسخ‌هایی داده خواهد شد. اینک بخش دوم همان کتاب که بیشتر به تشویق علاقه‌مندانی که بخش اول را مطالعه کرده‌اند و منتظر بخش دوم بوده‌اند، تقدیم می‌گردد. هرچند کمبودهای فراوانی دارد.
عناوین اصلی این کتاب به ترتیب عبارت‌اند از: متافیزیک، متافیزیک یا ماوراءالطبیعه یا مابعدالطبیعه و مادون‌الطبیعه، هستی‌شناسی، هنر در متافیزیک، متافیزیک و حق، حقوق طبیعی، حق تفکر، گستره متافیزیک ۱، نظریه‌ای جدید در قرن بیستم پیرامون مابعدالطبیعه، گستره متافیزیک، خلقت انسان متفکر، روح هستی، لزوم شناخت حق، ویژگی نوابغ، عقل در متافیزیک، سرچشمه علوم، عدم در متافیزیک، ویژگی‌های مشترک متافیزیک، تعاریف فلاسفه از متافیزیک، تعریف بدیهیات، گستره متافیزیک ۳، درباره هستی و نیستی، گستره متافیزیک ۴، هستی چیست و از کجا آغاز شده است؟، آغاز هستی، شناخت هستی، عقل، مبانی عقل یا معیارهای عقلی در موجودات زنده مختلف است، نتیجه و موخره، عناوین تعدادی از کتاب‌های مرجع برای تدوین متن پیوست.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
آگاهی از بدیهیات جز فطرت انسان است که از کودکی در نهاد هر انسان تحقق یافته است. مانند روشنایی، تاریکی، بزرگی و کوچکی، سرما و گرما، کمی یا زیادی، درد یا آسایش، گرسنگی و تشنگی، حرکت و سکون، محبت و دوستی یا غریبگی و دشمنی، صدق و کذب، دوری و نزدیکی، شناخت یا عدم شناخت، آگاهی، پرسش و کنجکاوی. ولی قضایایی که رخ می‌دهد برای تعیین صدق و کذب آن باید با بدیهیات سنجیده شود. این عمل در ذهن انسان انجام می‌گیرد. اگر با این بدیهیات سازگار نباشد، صدق آن‌ها مقدور نیست و مورد تردید قرار می‌گیرد.
بعد از بدیهیات مشهودات پیش می‌آید. هر مشهودی تجربه‌ساز است. تجربه‌ها در اذهان اندوخته می‌گردد. تجربه از یک شاهد در اذهان مختلف با وجود شباهت تفاوت‌هایی با همدیگر دارند.
این تفاوت‌ها سبب می‌گردد هر فردی تجربه خود را در موارد مختلف خاص با انتخاب خود بکار برد. یا با تجارب دیگر آن‌ها را درهم آمیزد و هیچ گاه شباهت به تجربه یا کاربرد آن در همنوع خود نداشته باشد. به عنوان مثال: صدای انفجاری شنیده می‌شود. بعضی می‌ترسند و بعضی کنجکاوی می‌کنند، بعضی به حال اغما می‌افتند. بعضی هم بی‌اعتنا باقی می‌مانند. واکنشهای متعددی هم در فاصله این حالات موجود است. در اینجا همه از صدای انفجار یک تجربه مسبوق به سابقه دارند. ولی واکنش‌ها متعدد و جورواجور است.
مشهودات تکراری خاطره‌آور هستند. یعنی یک بار که مشاهده شد، دوباره دیدنشان خاطره گذشته را زنده می‌کند و در ذهن تشابه و تفاوت آن‌ها مورد بررسی و شناخت قرار می‌گیرد.
