تکریم دیپلماسی، اختلاس هزار میلیاردی عابربانک فوتبال، فسادآور بودن واگذاری ارزان بنگاههای شستا، چهرههای ناشناس در انتخابات اتاق بازرگانی، رویارویی جنگندهها در کشمیر، نوید خروج وزارت رفاه از فعالیتهای اقتصادی، ضعیفکشی مجلس در افزایش حقوق کارمندان، بازگشایی جعبه سیاه ترامپ، پایان استعفای سی ساعته ظریف با مخالفت روحانی و پیام سردار سلیمانی، حمایت از «مصرف کننده» با کدام ساز و کار قانونی؟، توصیههای رهبر انقلاب به امام جمعه جدید زاهدان، و دستور روحانی برای انتقال آب خزر به سمنان، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز پنجشنبه مهم اسفندماه در حالی چاپ و منتشر شدند که عدم پذیرش استعفای ظریف توسط رئیس جمهور، محاکمه عابربانک فوتبال و گرد و خاک بر سر آب و طرح انتقال آب خزر به سمنان در مجلس از مواردی است که عناوین اصلی بیشتر صفحات نخست روزنامههای امروز را شامل میشود. گزارش دیدار نخست وزیر ارمنستان با رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور در کنار حواشی سیاه ترامپ در آمریکا و دیدار او با رهبر کره شمالی در ویتنام، از دیگر عناوینی است که در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
بازگشت قطار سیاسی ایران روی ریل دیپلماسی بین الملل
سجاد تقی پور طی یادداشتی در روزنامه همدلی با عنوان بازگشت قطار سیاسی ایران روی ریل دیپلماسی بین الملل نوشت: اگر تاریخ ۴۰ ساله انقلاب را ورق بزنیم به نقش پر رنگ و تأثیر گذار محمدجواد ظریف در سیاست خارجی، مذاکرات و معاهدات میان ایران و سایر کشورها در عرصه بین الملل برخواهیم خورد.
ظریف به مانند نامش چنان در سیاست با ظرافت عمل میکند و موضع گیریهایی منطقی و بی نقص میگیرد و تندروهای داخلی و دشمنان خارجی را با بینش سیاسی اش عصبانی میکند که دو گروه ذکر شده با شنیدن خبر استعفایش از تهران تا اسراییل هلهله وشادی به پا کردند.
ظریف مبتکر دیپلماسی نوین برای ایران در عرصه بین الملل بوده و شخصیتش برای دوست و دشمن قابل احترام است. هنری کیسینجر مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در صفحه اول کتاب اهدایی خود به ظریف مینویسد:” تقدیم به دشمن قابل احترام، ظریف” ظریف در مذاکرات همواره با اقتدار و شجاعت ظاهر شده و بر منافع ملت تاکید میکند و در مقابل تهدیدات لفظی قدرتهای بزرگ جهان در مذاکرات ۵+۱پاسخ میدهد:”هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید”
برخیها ظریف را خائن خطاب میکنند، اما ظریف رفتارهای نسنجیده تندروهای داخلی در عرصه بین الملل را تعدیل میکند و هرگز اجازه نداد این افراد بعنوان ویترین سیاسی ایران در جهان جلوه دهند و از ایران چهرهای قابل قبول بخصوص در دوران پسااحمدی نژاد به جهانیان شناساند.
هرچند عملکرد اقتصادی جاری دولت روحانی قابل دفاع نیست، اما تنها نقطه روشن دولت سیاست خارجی بوده که با وجود دیپلماتی کار کشته، چون محمدجواد ظریف به این مهم دست یافته است.
محمدجواد ظریف در پیشران سیاست خارجی کشور در مذاکرات برجام حضور داشت و خیلیها مقصر نافرجام بودن برجام را وزیر امور خارجه میدانند، اما ایشان در هماهنگی کامل با حاکمیت و با در نظر گرفتن همه جوانب و منافع ملت بعنوان وزیر امورخارجه و سرتیم مذاکره کنندگان حضوری موثر داشت و در این امر هم موفق بود، هر چند که با آمدن ترامپ دستاورد اقتصادی برجام تقریبا رنگ باخت.
برخلاف برخیها معتقدم برجام مسیری بود که میبایست در آن پا میگذاشتیم ولو اینکه برای ما ذرهای دستاورد اقتصادی نداشته باشد. برجام قدرت دیپلماسی، منطق و شخصیت سیاسی ایران را در عرصه بین الملل به نحوی مطلوب به جهانیان معرفی کرد و اتفاقا جایگاه ابر قدرتی، چون آمریکا را در عرصه بین الملل نزول داد تا مثل گذشته همیشه حق با قدرتمندها نباشد.
شاید در چندین ساعتی که از استعفای وی گذشت بیشتر متوجه نقش برجسته ایشان در مناسبات بین المللی شدیم و فقدان و نبودش را حس کردیم و خوشحالیم که محمدجواد ظریف مثل ۴۰ سال گذشته در کنار مردم کشورش در جبهه دیپلماسی و سیاست خارجی ماند و خوب فهمید مردم و حاکمیت کماکان او را قبول دارند.
استعفای ظریف تلنگری به برخی از سیاسیون بود که وجود وحدت و همگرایی ملی را در تقابل با جامعه بین الملل به درستی درک نمیکنند و بدنبال تضعیف جایگاه وزیر امورخارجه بعنوان انعکاس دهنده صدای یک ملت در جامعه جهانی بودند.
گرانفروشی با استقبال مردم افزایش مییابد
جواد نوفرستی کارشناس اقتصادی طی یادداشتی با عنوان گرانفروشی با استقبال مردم افزایش مییابد در روزنامه ابتکار نوشت: موضوع گرانفروشی و گرانی را باید از یکدیگر متمایز دانست. پدیده گرانی که به دلیل بالا رفتن قیمت مواد اولیه و همچنین نوسانات قیمت ارز به وجود میآید را باید در یک سو قرار دهیم و گرانفروشی را در سوی دیگر. عامل اصلی گران فروشی را باید نتیجه باندبازی و تصمیماتی که برای منافع شخصی گرفته میشود دانست که این موضوع به دلیل دقت پایین دستگاههای نظارتی است که در این امر کوتاهی میکنند. گرانفروشی را عمدتا در مورد کالاهای انحصاری مشاهده میکنیم که خلاء نظارتی در این موضوع باعث ریشه کردن سیستم پخش فاسد و همچنین در اولویت قرار گرفتن منافع شخصی (به جای منافع ملی) شده است.
فراموش نکنید که مبارزه با این بیماری تنها بر عهده دولتها نیست و در این حوزه خود مردم هستند که با افزایش تقاضای خود به تولیدکننده این پیام را میرسانند که میتواند در چنین شرایطی که بازار در ابهام به سر میبرد قیمت محصولات خود را چند برابر کند. برای شفافتر شدن این موضوع مثالی میزنم: چند ماه گذشته ناگهان باتوجه به شایعاتی که از سوی دلالان و برخی شرکتهای تولیدی در بازار به راه افتاد برخی اجناس مانند دستمال کاغذی به صورت چشمگیری با افزایش قیمت روبهرو شد و پس از آن بود که مردم با یورش به فروشگاهها بیش از حد نیاز خودشان و برای حفظ ارزش پول و ارزان خریدن بیش از حد نیاز یک محصول را خریداری کردند. اگر امروز را با آن روزها مقایسه کنیم میبینیم که دستمال کاغذی در همه فروشگاهها موجود است و هیچ کمبودی هم وجود ندارد. پس به این نتیجه میرسیم که باید درخصوص مبارزه و جلوگیری از گرانفروشی به مردم آموزشهای لازم داده شود و در این حوزه برای جلوگیری از سود بردن برخی منافع طلبان مردم را تشویق به نخریدن کنیم. در باقی حوزهها هم چنین اتفاقی رخ داده است مانند حوزه خودرو، مسکن، لوازم خانگی و…. در حوزه لوازم خانگی هم داستانی مشابه با موضوع دستمال کاغذی تکرار شد با یک تحقیق کوتاه میتوانیم بدانیم که کدام تولیدکننده چند ماه پیش با مجوزی که اخذ کرده بود قیمت محصولات خود را چند برابر کرد، ولی هنگامی که استقبال مردم از محصولاتشان به اتمام رسید اکنون محصولات خود را با ۴۰ درصد تخفیف به فروش میرساند. در این مورد دستگاههای نظارتی باید ورود کنند و همچنین با اطلاع رسانی به مردم و معرفی چنین تولیدکنندگانی بهنوعی فرهنگسازی کند تا در آینده دیگر هیچ بِرندی نخواهد از آب گلآلود برای افزایش ثروت و منافع شخصی بازار و اقتصاد کشور را بر هم بزند. اینکه برخی میگویند دولت توانایی کنترل قیمتها و بازار را ندارد اشتباه است، زیرا در برابر تلاش دولت برای کاهش قیمتها و یا ثابت نگاه داشتن قیمت اجناس تلاش میکند، گروهها و باندهایی که مورد حمایت هم قرار میگیرند نظم بازار را برهم میزنند نباید از این موضوع غافل بود که مردم ما هم همواره در چنین شرایط حساسی شتابزده عمل میکنند و با خریدهای انبوهی که انجام میدهند وضعیت را برای خودشان سخت میکنند. اگر مردم به سایتهای پیش فروش خودرو حمله نکنند و در خرید محصولات خودروسازیها رکوردشکنی تاسفبار نکنند، آن خودرو ساز که نمیتواند تولیدات خود را تا ابد در انبار نگاه دارد بالاخره مجبور است با هر قیمتی که شده خودروی تولیدی خود را به فروش برساند، ولی هنگامی که میبیند هر قیمتی که تعیین کند مصرفکننده با اشتیاق به پیشوازش میرود مشخص است که تمایل دارد قیمت محصول خود را هر روز افزایش دهد. پس به این نتیجه میرسیم که بین گرانفروش و مشتری رابطه علت و معلول قرار دارد. رسانهها و تریبونها در این زمینه میتوانند به خوبی به فرهنگسازی بپردازند در غیر این صورت همواره شاهد گرانفروشی و افزایش قیمت محصولات در ایران خواهیم بود.
پشت خصوصیسازیهای رانتی چیست؟
هادی غلامحسینی در یادداشتی با عنوان پشت خصوصیسازیهای رانتی چیست، در شماره امروز جوان نوشت: حال که موتور خصوصیسازیهای مسألهدار به رغم اینکه اخبار فاجعهباری از واگذاری بنگاههای دولتی منتشر شده، متوقف نمیشود، جا دارد امروز ریز اطلاعات تمامی شرکتهای واگذار شده به همراه صورتهای مالی و اسناد ارزشگذاری شده داراییها برای عموم مردم جامعه منتشر شود. حال که عدهای اصرار دارند موتور خصوصیسازیهای مسئلهدار رانتی در کشور روشن نگه داشته شود و ثروت عمومی که در اثر تلاش، عرق جبین و نخوردنها و نپوشیدنهای مردم ایجاد شدهاست، در شرایط نامطلوب و به روش نامطلوب واگذارشود، جا دارد امروز ریز اطلاعات تمامی شرکتهای واگذاری شده توسط سازمان خصوصیسازی اعم از دارایی و بدهی را منتشر کنند تا مشخص شودشیوه ارزشگذاری چه بودهاست و داراییهای تحت سایه دعاوی حقوقی و موجودی انبار و کالا و برند در واگذاریها چگونه ارزشگذاری شدهاست و نتیجه شرکتهای خصوصیسازی شده نیز چه بودهاست.
در رابطه با خصوصیسازیهای انجامشده شفافسازی کنند به نظر میرسد تمامی واگذاریهای انجام گرفته در حوزه خصوصیسازی باید در تکتک حوزه وزارتخانهها و سازمانهای اجرایی حوزه دولت باید مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه گاهی انواع و اقسام روشها و شیوههای حسابداری و حقوقی برای مفتفروشی برخی از شرکتهای دولتی به کار گرفته شدهاست و اتفاقاً امروز میتوان برای حفظ حقوق بیتالمال و تضییع حقوق دولت بررسی آگاهانه روی شرکتهای واگذارشده انجام داد. یکی از شیوههای جالب در کاهش ارزش شرکتهای مشمول واگذاری این است که با طرح دعاوی حقوقی روی داراییهای پر ارزش شرکتهای دولتی همانند زمین و مستغلات به دلیل نامعلوم بودن عاقبت پروندههای حقوقی گاهی برخی از داراییها ارزشگذاری نشدهاست یا اینکه کاشفان قیمت اصلاً موجودی انبار و کالا در شرکتهای مرتبط با حوزه تولید و پیمانکاری را مورد محاسبه قرار ندادهاند.
حال شاید عدهای معتقد باشند از برخی از واگذاریها سالیان سال گذشته است و دیگر نمیشود موارد را پیگیری کرد، اتفاقاً تمامی روند واگذاری و اسناد ارزشگذاری داراییهای شرکتهای مشمول واگذاری موجود است و از سوی دیگر، نتیجه پروندههای حقوقی شرکتهای واگذارشده نیز مشخص شدهاست و اتفاقاً امروز روز بررسی آن چیزی است که در حوزه خصوصیسازی در اقتصاد ایران روی دادهاست و باید دید بر سر برخی از داراییهایی که در واقع شاید ارزشگذاری نشدهاند یا قیمت اندکی برای آن در زمان خصوصیسازی در نظر گرفته شده، چه آمده است. در گزارشی که رئیس دیوان محاسبات از خصوصیسازیهای انجام گرفته منتشر کرد، مشخص شد که اشکال قابلملاحظهای در شیوه ارزشگذاری و واگذاری وجود داشتهاست و باید تکتک واگذاریها از سوی نهادهای نظارتی بهطور مجدد بررسی شوند و اگر حقوق بیتالمال تضییع شدهاست، بازستانی صورت گیرد. در عین حال باید دادستانی کل کشور و تهران نیز نگاه تخصصی به خصوصیسازی شرکتها داشته باشند؛ چراکه به نظر میرسد خصوصیسازی رانتی هم حقوق بیتالمال را تضییع میکند هم طبقه ویژهای را در جامعه ایجاد میکند که اموال عمومی را بدون پرداخت ارزش واقعیاش تصاحب میکند و هم اینکه برای کاهش هزینه سریع، نیروی کار را با مشکل کاهش دستمزد یا اخراج مواجه میکند و در عین حال در حوزه دنبال کردن دعاوی داراییهای ارزشگذاری نشده به یک ثروت افسانهای دست پیدا میکند که این نیز حتماً با پیگیری دقیق خصوصیسازیها در کشور بسیار خبرساز خواهد شد و در نهایت یک انحراف بزرگ در اقتصاد و جامعه و شاید در حوزه سیاسی پدید آورد؛ چراکه عدهای برای بیمه کردن جایگاه خود در قدرت و ثروت تلاش میکنند حوزههای اقتصادی را با خرید شرکتهای فعال آن حوزه به انحصار خود بکشند تا دولتها برای کنترل بازارها محتاج این بخشها باشند.