خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
دکتر محمد محمدرضایی استاد فلسفه دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به سالروز بزرگداشت علامه طباطبایی(ره) وی را شخصیت کم نظیری در حوزه های علمیه دانست و گفت: این عالم ربانی حق زیادی به تفکر شیعی معاصر دارد.
وی افزود: علامه طباطبایی(ره) یک تنه بسیاری از کارهایی انجام داده اند که شاید گروه های پژوهشی نتوانند به خوبی ایشان ورود پیدا کنند همچنانکه ایشان در زمینه های مختلف از جمله در تفسیر و فلسفه و مسائل علوم عقلی قلم زده اند.
محمدرضایی با بیان این که علامه طباطبایی(ره) واقعا عاشق تحقیق در حوزه دین بود، گفت: علامه طباطبایی(ره) عشق و اولویت درجه اول خود را تحقیق قرار دادند به همین جهت با فقر و مشکلات زندگی می ساختند؛ نکته بعدی این که علامه طباطبایی(ره) یک شخصیت اخلاقی برجسته بود و سجایای اخلاقی در وجود ایشان تجلی خاصی داشت.
وی ادامه داد: ایشان کارهای خود را پیراسته از ریا انجام می داد و هیچگاه تظاهر به علم و دانش نمی کرد و حق هم همین بود؛ چراکه ایشان از محضر استادی بزرگ همچون سید علی آقای قاضی عرفان را کسب کرده بود و تأثیرات زیادی از ایشان بر روح و روان علامه نمایان بود.
استاد فلسفه دانشگاه تهران اضافه کرد: خود علامه می فرمودند: ما کرارا صاحب فرزند می شدیم ولی همگی پیش از تولد از دنیا می رفتند، در یکی از دفعاتی که سید علی قاضی که استاد و از خویشاوندان ما بود، به خانه ما آمدند که همسرم حامله بود؛ ایشان به همسرم گفتند: دختر عمو این بار فرزند می ماند و اسم او هم سید عبدالباقی است که من خیلی خوشحال شدم و اتفاقا فرزندم سالم به دنیا آمد.
وی با اشاره به سخنی از استاد شهید مطهری در مورد علامه طباطبایی(ره) ابراز داشت: شهید مطهری می فرمودند: استاد ما علامه طباطبایی به حدی از کمالات اخلاقی رسیده اند که به حد تجرد برزخ دست پیدا کرده اند که افراد عادی از مشاهده آن ناتوان هستند.
دکتر محمدرضایی اضافه کرد: علامه طباطبایی(ره) یک عالم به زمان بود، ایشان مسیر زندگی خود را در جهت کار و رفع نیازهای جامعه قرار داده بودند و به همین جهت در حوزه علمیه نیز سعی کردند که کاستی ها را جبران کنند، خودشان نقل می کنند که من مطالعه ای در برنامه درسی حوزه کرده و آن را با نیازهای جامعه اسلامی سنجیدم که متوجه شدم در حوزه مهمترین کاستی ها تفسیر قرآن و بحث های عقلی بود به همین جهت درس تفسیر و بحث فلسفه را شروع کردم.
وی با بیان این که حوزه آن روز قم به فقه و اصول شناخته می شد، ابراز کرد: شاید در آن دوران کسی که از فقه و اصول فاصله می گرفت و سراغ علوم دیگر می رفت آن را به حساب کمی معلومات او می گذاشتند ولی علامه طباطبایی(ره) این مسأله را عذر مقبولی ندانستند به همین جهت در مباحث تفسیری تا جایی پیش رفتند که به تفسیر المیزان رسیدند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: ایشان بلافاصله بحث های فلسفی را نیز شروع می کنند که اتفاقا در حوزه در آن زمان عده ای خدمت مرحوم حضرت آیت الله بروجردی می رسند و از ایشان می خواهند که درس علامه را محدود کنند، وقتی خبر به علامه می رسد نامه ای به آیت الله بروجردی می دهد و در نامه بیان می کند: من این درس فلسفه را به عنوان وظیفه شرعی تعین یافته برای خود می دانستم ولی در عین حال مخالفت با شما را جایز نمی دانم و برای ترک وظیفه ای که تشخیص دادم امر شما را عذر می دانم که اتفاقا مرحوم آیت الله بروجردی به ایشان می فرمایند: شما هرطور وظیفه خود می دانید عمل کنید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ابوالفضل ساجدی عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) چهارشنبه شب در همایش ملی المیزان و علوم انسانی اسلامی که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به اعتباریات و علوم انسانی از منظر علامه طباطبایی گفت: از جمله مباحث مبنایی فلسفه علوم انسانی، تعیین ماهیت مفاهیم و گزاره هایی است که در نظریه های این علوم به کار می روند.
وی افزود: ماهیت این مفاهیم و گزاره ها بستگی تام به ماهیت موضوع این علوم دارد، علامه طباطبایی به عنوان یکی از بارزترین متفکران اسلامی، عملا به نظریه پردازی در برخی مسائل علوم انسانی دست زده اند.
استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: مطالعه رویکرد ایشان در این نظریه پردازی ها، خصوصا در تفسیر شریف المیزان و همچنین دقت در قراینی که در نظریه اعتباریات ایشان وجود دارد، ما را را به این امر رهنمون می کند که از منظر ایشان موضوعات علوم انسانی به دو و دسته عمده حقیقی و اعتباری قابل تقسیم هستند.
وی ادامه داد: البته سهم عمده ای از آن موضوعات اعتباری اجتماعی است که کنشگران اجتماعی به نحو ذهنی خلق می کنند و بنابراین مفاهیم و گزاره های به کار رفته در نظریه های علوم انسانی، اغلب اعتباری هستند که این امر تأثیر بارزی بر هدف و روش این علوم بر جای می گذارد.
حجت الاسلام ساجدی ابراز داشت: این یعنی هدف از پژوهش را به فهم، تفسیر و انتقاد از وضع موجود و در ادامه به ترسیم نظامی آرمانی بسط می دهد و نیز روش تفهمی و تفسیری را قبل از تشکیل قیاس البته به نحول جدلی و نظریه پردازی درباره اینگونه موضوعات ضروری می کند.
وی عنوان کرد: طرح اینگونه مباحث در نهایت می تواند تا حدودی راه محققان را در مسیر پرسنگلاخ تولید علوم انسانی اسلامی هموار و شفاف کند تا این که در ازای موضوعات محتلف علوم انسانی، هدف و روش مناسب و صحیح را برگزینند.
عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی به عنوان یکی از ستون های جریان فکری اسلامی تا حدودی در خلال بحث های معرفتی خود به مسائل علوم انسان وارد شده اند، البته هر چند به صورت مستقل و مجزا به موضوع بحث یعنی اعتباریات و علوم انسانی اشاره نشده است اما دقت در نظریه پردازی های ایشان و همچنین غور در بحث های فلسفی و معرفت شناختی ایشان خصوصا بحث اعتباریان می تواند تا حدودی کار گشا بوده و مبانی معرفت شناختی، معنا شناختی و روش شناختی دقیق و عمیقی را برای نظریه پردازی در علوم انسانی فراهم کند.
