حسن روحانی سهشنبه 28 اوت با حضور در مجلس شورای اسلامی برای پاسخگویی به سوالهای نمایندگان حاضر شد و در این جلسه گفت که مردم درباره آینده ایران و قدرت نظام دچار تردید شدهاند.
او با اشاره به اعتراضهای دی ماه که به گفته او از سوی «عدهای خاص» آغاز شد، گفت که از مرگ نمیترسد.
سوالات نمایندگان در پنج محور عدم موفقیت دولت در مدیریت قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریمهای بانکی، عدم موفقیت دولت در کاهش نرخ بیکاری در چند سال اخیر، رکود اقتصادی شدید چندساله و افزایش روزافزون نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی مطرح شد.
حسن روحانی در نوبت نخست پاسخگویی خود گفت که در دولتهای دهم و یازدهم تلاش من این بود که رابطه من و مجلس رابطه نزدیک باشد.
او ادامه داد: «سوالات نمایندگان که در پنج تدوین شده، سوالات ملت ایران هم هست، نه تنها یک چهارم نمایندگان مجلس این سوالات را دارند، بلکه بسیاری مردم هم این سوالات را دارند».
روحانی تاکید کرد: «سوال اصلی این اس که چرا طی چهار و سال و نیم حرکت ما رو به جلو بود؟… همه آمار در این باره وجود دارد، اما در این هفت-هشت ماه اخیر، ناگهان شرایط نویی شروع شد؟»
او افزود: «اشکال اصلی از تصور ایران نسبت به آینده ایران است، ناگهان تصور مردم نسبت به آینده ایران دچار تغییر شد و این درد بزرگی است».
رئیسجمهوری ایران ادامه داد: «چرا مردم نسبت به آینده ایران دچار تردید شدند؟ از آن بالاتر چرا مردم نسبت به قدرت نظام دچار تردید شدند؟»
او در مقام پاسخگویی گفت: «ما باید با زبانی صحیح با مردم صحبت کنیم و به آنها توضیح دهیم که مشکلات این چند ماهه زود گذر است و ما از این مشکلات با هدایت رهبری و هماهنگی سه قوه عبور خواهیم کرد؛ ما باید به مردم توضیح دهیم که نخواهیم گذاشت توطئههای آمریکا به سرانجام برسد».
روحانی به اشاره به تهدیدهای آمریکا گفت: «کاخ سفید فکر نکند از پایان جلسه امروز خوشحال خواهد بود، از پایان جلسه امروز اندوهبار خواهد بود… نه ترسی داریم از آمریکا و نه ترسی داریم از مشکلات، به خوبی از مشکلات عبور خواهیم کرد».
روحانی سپس پاسخگویی به پنج محور را در نوبت اول آغاز کرد و گفت: «چرا دولت در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز موفق نبوده؟
مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سال 1382 آغاز شد و سال 1392 دولت قوانین و آییننامههای لازم را تدوین کرد».
او ادامه داد: «وقتی قیمت در داخل متعادل نیست و یارانهای است، زمینه قاچاق ایجاد میشود».
او در این باره توضیح داد: «هرچه قیمت ارز پایین بیاد قاچاق، قاچاق به بیرون بیشتر میشود و هرچه قیمت ارز بالا برود، قاچاق از خارج به داخل بیشتر میشود. اساس برای جلوگیری از قاچاق، تولید با کیفیت داخلی است با قیمت متعادل».
رئیسجمهوری ایران ادامه داد: «مبارزه با قاچاق تنها کار دولت و دستگاه اجرایی نیست بلکه کار چند دستگاه است که در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با یکدیگر همکاری میکنند».
او اظهار کرد در سال 1392، قاچاق ورودی 25 میلیارد دلار بود که در سال 1395 به 12 میلیارد دلار رسید، اما قاچاق خروجی که عمدتا قاچاق سوخت بود، در همین مدت از 7 میلیارد دلار به نیم میلیارد دلار رسید».
روحانی گفت: «سوال باید این باشد که چطور دولت با کمگ مجلس، قوه قضائیه و نیروهای مسلح میتواند قاچاق را به صفر برساند؟»
در پاسخ به محور دوم رئیسجمهوری ایران گفت: «سوال بعدی این است که چرا تحریمهای بانکی باقی مانده است؟»
روحانی به توافق هستهای پرداخت و گفت: «برجام برای چه بود؟ برجام برای این بود که ما به دنیا بگوییم فعالیت صلح آمیز هستهای که آنها به دروغ گفتند غیر صلح آمیز و بر پایه همین دروغ، قطعنامههای فراوانی علیه ما تصویب کردند و به ذهن دنیا رساندند که برنامه هستهای ایران خطر برای صلح جهانی است… برجام آمد تا بگوید برنامه هستهای ایران صلح آمیز است و هیچ امنیتی را تهدید نمیکند و شورای امنیت به جای اینکه بگوید تهدید، باید جهان را به همکاری با ایران تشویق کند. نا به اینجا رسیدیم و قطعنامه شورای امنیت پس از برجام همین بود».
او تاکید کرد: «پس از برجام ما دستاوردهایی داشتیم که هیچ وقت از بین نمیرود. تحریم تسلیحاتی کشور را که میگفت ایران نه حق دارد سلاحی بفروشه و نه سلاحی بخرد، به 5 سال تقلیل دادیم که 2 سال و نیمش گذاشت. در زمینه اقتصادی هم برجام تغییراتی ایجاد کرد. همین شرکتهایی که دارند میروند معنیش این است که آمده بودند که الان رفتند. تحریمهای مربوط به برنامه هستهای برپایه برجام لغو شد، اما تحریمها ما بخشیش غیر هستهای است، بخشی تحریمهای اولیه آمریکا است و برخی به سیستم بانکی ما مرتبط است».
روحانی با بیان اینکه ما با بیش از 300 بانک ارتابط داریم، افزود: «در این مدت بیش از 7 میلیارد دلار با بانکهای جهانی پول رد و بدل کردیم. ما در این زمینه چهار لایحه ارائه دادیم که برای بانک ارائه دادیم، نه تنها برای بانک بلکه برای حیثیت ایران که ما کشوری هستیم ضد پولشویی، ضد مبارزه با تروریسم، یکی از آن تصویب شده، سه تا مانده. من در خواست میکنم از ریاست مجلس که تسریع شود در تصویب این لوایح که برای سیستم بانکی بسیار مهم است».
او گفت: «مساله سوم بیکاری است. در این زمینه کارنامه دولتهای 11 و 12 بسیار درخشان است. در چند سال پیش از این دولتها، اشتغال خالص ما 10 هزار نفر بود اما در دولتهای 11 و 12، به 2 میلیون و 700 هزار نفر رسید».
رئیسجمهوری ایران ادامه داد: «برای اولین بار در بهار 1397 بیش از تعداد داوطلبان کار، اشتغال ایجاد کردیم، ما از لحاظ بیکاری کارنامه خوبی داشتیم اما مردم ما هنوز راضی نیستند که این حرف درست است، ما بی کاری مزمن قدیمی داریم، نرخ بیکاری بیش از 12 درصد است که این رقم بالایی است».
او افزود: «اگر دولت 11 و 12 مثل دولت 9 و 10 در زمینه تولید اشتغال کار میکرد اکنون نرخ بیکاری 22 درصد بود».
در پرداختن به محروی دیگر روحانی گفت: «در زمینه رکود، ما اولین دولتی هستیم که با رشد منفی 7/7 صد روی کار آمدیم که بلا فاصله پس از یک سال به رشد مثبت رسیدیم. از سال 1394 ما به رشد مثبتی رسیدیم که در سال 1395 به 12 درصد رسید؛ رقمی که در جهان کم سابقه است و در 5 سال اخیر میانگین رشد اقتصادی ما بالای 4 درصد است».
او درباره مساله ارز هم اظهار داشت: «چرا شرایط ارز اینچنین شد؟ آیا عامل اقتصادی بود یا سیاسی یا روانی بود؟ من در نوبت دوم اشاره بیشتری به این سوال میکنم که در مساله ارز مسائل روانی، اجتماعی و سیاست خارجی، آثارش بیشتر بود تا مسائل اقتصادی».
روحانی در نوبت دوم: از تهدید به مرگ نمیترسم
در این بخش، مجتبی ذوالنوری نماینده قم در مجلس شورای اسلامی ایران، نسبت به صحبتهای روحانی و آماری که ارائه داد، اظهار تردید کرد. او دولت روحانی را متهم کرد که از برجام، در پی ربطه با امریکا بود و از این رو بهبود روابط با دیگر کشورها را رها کرد، اما اکنون «با لگد ترامپ» همه چیز به هم خورد.
روحانی در پاسخ به سخنان ذوالنور پشت تریبون رفت و گفت: «تاریخ تغییر 5 دی ماه سال 1396 است، هر کس تاریخ دیگری بدهد، به نظر من آدرس غلطی به مردم داده است. 5 دی ماه سال 1396 مردم دیدند عدهای به خیابان آمدند و این شعار ناگهان تبدیل شد به شعارهای ساختار شکنانه شد. درست است که مردم بعد آمدند و به این جریان پاسخ قاطع دادند اما این حادثه دونالد ترامپ رئیسجمهوری ایران را دچار طمع کرد و بنابر این اواخر دی ماه تهدیدهای خود را آغاز کرد».
اشاره روحانی به تظاهرات اعتراض آمیز دی ماه (دسامبر و ژانویه) است که از مشهد آغاز شد و سپس در سراسر ایران فراگیر شد. در این باره دولت ایران همواره تاکید کرده که آغاز اعتراض از سوی اصولگرایان مخالف دولت بود.
روحانی در این باره گفت: «تخریب خرابی میآورد».
او با اشاره به تهیدد شدنش به مرگ در مراسم اعتراضآمیزی در در مدرسه فیضیه حوزه علمیه قم برگزار شد گفت: «من اگر تهدید به ترور شوم برای من مهم نیست… اما چه شد که یک عده جرات کردند رئیسجمهوری کشور را جرات کردند به مرگ تهدید کنند؟ چون احساس کردند بین دولت و مجلس فاصله است. اگر متحد باشیم، فیضیه قم تبدیل به جایی نمیشود که آب به آسیاب دشمن ریخته شود».
او ادامه داد: «ما قبول داریم طرف ما در برجام تخلفاتی انجام داده، به ویژه آمریکاییها، اما بیاییم منصفانه قضاوت کنیم، اگر برجام هیچ بود، پس چرا امروز اظهار نگرانی میکنیم؟»
او با بر شمردن دستاوردهای برجام گفت: «دولت من دولت اعتدال است، با تندروی به جایی نمیرسیم».
او گفت: «ما دچار بحران نیستیم، اول مساله است، بعد آسیب، بعد تبدیل میشود به تهدید و بعد بحران؛ ما در مرحله آسیب هستیم».
او افزود: «به مردم ایران میگویم هیچ کاری را بدون مشورت و خرد جمعی انجام ندادهام».
روحانی: «در زمینه ارز آنهایی که ارز دولتی دریافت کردند اما کالا وارد نکرد، ما همه پروندهها را آماده کردیم و در اختیار قوه قضائیه قرار دادیم تا با آنها برخورد کند».
او درخواست کرد: «ما باید مشکل را در حد خود ببینیم، مشکل را اما باید حل کنیم».
روحانی گفت: «شما میگویید ما دو راه بیشتر نداریم، یا باید در برجام بمانیم یا از آن خارج شویم، اما من میگویم راه سومی هم وجود دارد».
او ادامه داد: «ما الان در صورتی که اروپا به تعهدات خود عمل نکند، ما شیوه جدیدی اعلام خواهیم کرد که این راه سوم است و این را دیشب به رئیسجمهوری فرانسه گفتم».
روحانی گفت: «مردم، مشکلات اقتصادی و اجتماعی ما قابل حل است، ما توان خود را به کار گرفتیم تا کالاهای ضروری شما با قیمت مناسب در اختیارتان قرار گیرد… همه تلاش ما این است که محصولات داخلی با قیمت مناسب در اختیار شما قرار گیرد… ما قیمتهای کالاهای اساسی را آنچه مربوط به دولت باشد، دست نزدیم، در زمینه آب، در زمینه برق، در زمینه حمل و نقل و… ».
روحانی تاکید: «دوران تحریم در اختیار من، شما و مردم ایران است. اگر کنار هم باشیم و باهم متحد باشیم، دوران تحریم سریع عبور میکند، در غیر این صورت طولانی خواهد شد».
رئیسجمهوری ایران گفت: «مساله اول مردم ایران است که ما باهم اختلاف نداشته باشیم، مردم از آمریکا نمیترسند، از تحریم نمیترسند، از تهدیدهای داخلی نمیترسند، بلکه از دعواهای ما میترسند».
او خواستار آن شد که همه مسئولان و جناحهای سیاسی، برای حل مشکلات مردم دست به دست هم دهند.
او گفت: «تلاش دولت این است که قیمت ارز متعادل شود، در هفتههای اخیر مقداری متعادل شد، در هفتههای بغد متعادلتر شد».
او افزود: «ما ذخایر ارزی را در حالا بالا بردن هستیم، صادرات غیر نفتی ما افزایش پیدا کرده است. ما ذخایر ارزی را در داخل بانک مرکزی و در بانکهای دنیا در حال افزایش دادن هستیم. ما کار احتیاطی برای سالهای بعد در حال انجام دادن هستیم. اگر ما مثل پارسال عمل کنیم قیمت دلار سقوط میکرد، اما در این شرایط نیستیم و باید ذخایر ارزی را حفظ کنیم و به رئیس بانک مرکزی گفتم نباید به ذخایر ارزی دست بزند».