به گزارش حضرت آیت الله جعفر سبحانی در پاسخ به سؤالی در زمینه برداشت نادرست برخی رسانه ها درباره مسأله حجاب، دیدگاه خود را در زمینه این واجب شرعی بیان کرد.

متن سؤال و جواب به شرح زیر است:

مرجع عالی­قدر حضرت آیت الله العظمی سبحانی (دام عزه العالی) با توجه به ارائه دیدگاه حضرت­عالی در باب رعایت واجبات شرعی از جمله حجاب، برخی از رسانه­‌ها آن را به درستی منعکس نکرده‌­اند. خواهشمند است برای رفع سوء فهم، نظرات خود را در این باره یک بار دیگر، بیان نمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم

اینجانب در مسجد اعظم پس از فراغت از درس خارج اصول دو مطلب را یادآور شدم.

مطلب نخست، این که حجاب اجباری دو تفسیر دارد. تفسیر اول آن غلط و تفسیر دوم آن مورد اتفاق همه علماء اسلام است.

اما تفسیر غلط  این که اگر زن بی‌­حجابی، در کوچه و خیابان مشاهده شد، مامور دولتی فوراً چادری به دست بگیرد و بر سر او بیفکند و او را مجبور به رعایت حجاب کند.

این تفسیر مسلماً غلط و احدی از عالمان اسلامی چنین فتوایی نداده است.

 اما تفسیر دوم و صحیح آن، این است که منکرات بر دو نوع است:

1- فردی منکری را در دور از چشم مردم در خانه خود انجام می­دهد، تکلیف او با خدا است و ما درباره او تکلیفی نداریم.

2- منکری که وجود آن مضر به حال جامعه است مسلماً حکومت اسلامی باید از چنین منکراتی جلوگیری کند. کسی بخواهد آشکارا مشروب خواری کند و یا قمار بازی، کند. مسلماً یک چنین منکراتی مایه گسترش گناه در جامعه می­شود. بی حجابی نیز از این منکرات است که سبب می­شود گناه در میان جوانان گسترش پیدا کرده و عفت عمومی خدشه­دار شود. باید به گونه­ای برنامه­ریزی شود که چنین منکری در خارج تحقق پیدا نکند.(این برنامه­‌ریزی اعم از فرهنگی، اجتماعی و روان­شناسی، اقتصادی و قضایی و انتظامی است) دلیل این سخن حدیثی از رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) است:

إِنَّ الْمَعْصِيَةَ إِذَا عَمِلَ بِهَا الْعَبْدُ سِرّاً لَمْ تُضِرَّ إِلَّا عَامِلَهَا وَ إِذَا عَمِلَ بِهَا عَلَانِيَةً وَ لَمْ يُغَيَّرْ عَلَيْهِ أَضَرَّتِ الْعَامَّةَ

(هر گاه بنده خدا گناهی را در پنهان انجام دهد ضرر آن متوجه خود اوست ولی اگر آشکار انجام بدهد و از آن جلوگیری نشود به جامعه ضرر می­زند.)

یادآور شدم که نویسنده­ای که مساله حجاب اجباری را مطرح می­کند و می­گوید: بله اگر بی­حجابی به مرحله­ایی برسد که مایه ابتذال و گسترش گناه شود باید از آن جلوگیری کرد.

در پاسخ سخن ایشان یادآور شدم که اصولاً بی­حجابی یک صورت بیش ندارد و آن همان صورتی که خود او متذکر شده است.

آیا می­توان جاذبه جنسی میان برهنگان و بی­حجابان و جوانان امروز که سن ازدواج آنان بالا رفته است انکار کرد؟ مسلماً  این نوع گناه آشکار، اخلاق جوانان را فاسد می­سازد.

مطلب دومی که یادآور شدم این است. امر به معروف دو مرحله دارد. مرحله نخست: مرحله نصیحت و تذکر است و این از آن عموم مردم است، البته شرایطی هم دارد. مرحله دوم جلوگیری از منکرات است که از آن حکومت اسلامی است. امام صادق (علیه السلام) چنین می­فرمایند:

انما هو علی القوی المطاع العالم بالمعروف من المنکر، لا علی الضعیف الذی لا یهتدی سبیلا الی ایّ من ایّ یقول من الحق الی الباطل، و الدلیل علی ذلک کتاب الله عزوجل قوله…. وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَي الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ

 امر به معروف وظیفه قدرت نیرومندی است که اطاعت مردم برگردن آنها است. معروف را از منکر تمیز می­دهد. این وظیفه ربطی به انسان ناتوان که راهی به جایی نمی­برد، ندارد. و شاید حق را از باطل باز نمی­شناسد.

اتفاقاً آیه 41 سوره حج ناظر به همین قسم دوم همین گروه نیرومند است که اجرای امر به معروف بر عهده آنها است. آنجا که می­فرماید:

الَّذينَ إِن مَكَّنّاهُم فِي الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكاةَ وَأَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَرِ وَلِلَّهِ عاقِبَةُ الأُمورِ

آنان که به آن­ها قدرت دادیم کسانی هستند که نماز را پرپا می­سازند و زکات می­دهند و به کارهای نیک فرمان می­دهند و از منکرات مردم را باز می­دارند. سرانجام کارها با خدا است. جمله­ی ” ان مکناهم” گواه بر این است که این نوع امر به معروف برای انسان­های متمکن و قدرتمند و به تعبیر امروزی از آن حکومت اسلامی است. و تفسیر این آیه به امر به معروف سفارشی، درو از مضمون آیه است.

 والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته