اجلاس سهجانبه ایران، روسیه و ترکیه درباره روند مذاکرات صلح سوریه در آنتالیا برگزار شد. همزمان اتحادیه عرب نیز در جلسهای فوقالعاده به درخواست عربستان برای رایزنی درباره چگونگی مقابله با ایران گرد هم آمد.
نشست کشورهای ضامن آتشبس سوریه یکشنبه ۱۹ نوامبر / ۲۸ آبان با حضور محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، مولود چاووشاغلو و سرگئی لاوروف، همتایان ترک و روس او در آنتالیا برگزار شد.
هدف از این نشست بررسی تحولات سوریه و روند نشستهای آستانه اعلام شده بود.
در ماههای گذشته، آستانه میزبان مذاکرات صلح بین گروههای مسلح مخالف بشار اسد، رئیسجمهوری دولت دمشق، ایران، ترکیه، روسیه و نمایندگان اسد بوده است. در این مذاکرات مناطق کاهش تنش، مبادله زندانیان و مسائلی از این دست به بحث گذاشته شده اند.
نشست آنتالیا همچنین آمادهسازی برای نشست سران سه کشور ایران و روسیه و ترکیه بود که قرار است چهارشنبه این هفته در سوچی روسیه برگزار شود.
شنبه نیز کارشناسان این سه کشور در تهران با یکدیگر رایزنی کرده بودند. ظریف و لاوروف نیز پیش از آغاز نشست دیداری دوجانبه با یکدیگر برگزار کردند.
ظریف پیش از این نشست با دفاع از مذاکرات آستانه گفته بود که «در ۱۱ ماه گذشته روندی که در آستانه شروع شد این امکان را فراهم کرد که درگیریها در سوریه و خسارات انسانی که در سوریه به مردم وارد میشد کاهش بسیار زیادی پیدا کرد و دولت سوریه و نیروهای مقاومت این توانمندی را بیشتر پیدا کردند که با تمرکز بیشتر با داعش و نیروهای تروریستی مبارزه کنند.»
تهران همچون دمشق مخالفان مسلح بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه را تروریست میخواند.
سرگئی لاوروف نیز توضیح داد که «در این نشست همه مسائل مربوط به بحران سوریه بررسی شد، بر سر مسائل مهم توافق شد و نتایج آن به اطلاع رئیسجمهوران سه کشور خواهد رسید.»
نشست سهجانبه تهران، مسکو و آنکارا در حالی برگزار شد که نیروهای سوری یکشنبه از بازپسگیری کامل شهر بوکمال از گروه «دولت اسلامی» (داعش) خبر دادند.
حسین امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بینالملل نیز امروز «آزادی» این شهر را به دولت اسد تبریک گفت.
ناظران جنگ سوریه بوکمال را یکی از مهمترین اهداف ایران در نبرد با داعش در دیرالزور میدانستند و مدعی بودند که در صورت تصرف آن به دست نیروهای سوری و شبهنظامیان وابسته به ایران، مسیر بین بغداد و دمشق در کنترل شبهنظامیان شیعه خواهد بود.
تنش ایران و عربستان و نشست اتحادیه عرب
وزیر خارجه ایران پس از اتمام نشست نیز بار دیگر به دفاع از مذاکرات آستانه پرداخت و آن را الگویی برای همکاری دیگر کشورها در بحرانهای خاورمیانه دانست.
افزایش تنشها بین ایران و عربستان سعودی بر این نشست سایه انداخته بود.
ظریف پس از پایان نشست با انتقاد از ریاض گفت: «متاسفانه کشورهایی مثل رژیم عربستان بیشتر به دنبال تفرقه و اختلاف افکنی هستند و به همین دلیل، نتیجه ای جز اختلاف نمی بینند. در صورتی که اگر روششان را عوض کنند، آنها هم می توانند به جای جنگ افروزی، در صلح منطقه شریک باشند.»
این در حالی است که روسیه پیشتر گفته بود عربستان از مذاکرات صلح آستانه حمایت میکند.
همزمان با این نشست اتحادیه عرب اجلاسی فوقالعاده در قاهره به درخواست ریاض برگزار میکند تا به گفته معاون دبیر این اتحادیه «پیامی محکم» علیه ایران ارسال کند.
عربستان پس از شلیک یک موشک از سوی حوثیهای یمن به سوی پایتخت این کشور و استعفای سعد حریری، نخستوزیر لبنان از ریاض و برای بررسی راهکارهای مقابله با ایران و حزبالله خواستار تشکیل جلسه اتحادیه عرب شده بود.
جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان گفته است که هنوز برای شرکت در اجلاس اضطراری «اتحادیه عرب» در روز یکشنبه تصمیم نگرفته است. او توضیح داده که برای دوریجستن از تنش قابل پیشبینی با عربستان بر سر موضوع حزبالله شاید از رفتن به این نشست صرف نظر کند.
باسیل پیش از این با انتقاد از ریاض، استعفای حریری را نقشهای برای بیثباتی بیشتر در خاورمیانه خوانده بود.
بنا به گزارشها، قرار است در بیانیه نشست اتحادیه عرب، کشورهای این اتحادیه با عربستان اعلام همبستگی کنند و از اقدامات این کشور برای خنثیکردن «مداخلههای ایران» حمایت به عمل آورند.
عربستان پس از شلیک یک موشک بالستیک حوثیهای یمن به سوی فرودگاه بینالمللی ریاض، ایران را مقصر اصلی شمرد.
ایران همواره دخالت در امور داخلی دیگر کشورها را رد کرده است. تهران همچنین ارسال موشک برای حوثیها را نیز تکذیب کرده و گفته اصلاً امکان چنین کاری را ندارد.