مسئولان آمریکایی تاکید کردند بیانیه مشترک روسای جمهوری آمریکا و روسیه درباره سوریه، پایبندی مسکو را به روند سیاسی در سوریه «که در کنفرانسهای ژنو مشخص و در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد»، نشان میدهد.
در جلسهای با خبرنگاران که مسئولانی در وزارت امور خارجه آمریکا در آن حضور داشتند، دیپلماتها از دستاوردی بزرگ در حوزه دیپلماسی خبر دادند که منجر به توافق آمریکایی-روسی بر سر آینده سوریه شده است.
آنها همچنین تاکید کردند دو کشور، خواهان آن هستند که سوریه، بصورت کشوری یکپارچه و بدون حضور نیروهای خارجی در آن باقی بماند؛ «سخنانی که اشارهای واضح به ایران و شبهنظامیان وابستهاش که برای حمایت از نظام بشار اسد، وارد این کشور شدند»، دارد.
جایی برای راه حل نظامی نیست
بیانیه مشترک درباره سوریه با توافق دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری آمریکا و روسیه به «نبود راهحلی نظامی برای بحران در سوریه» تاکید دارد.
مسئولان آمریکایی یادآور شدند که دیپلماتهای دو طرف طی ماههای گذشته زیر نظر رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا، برای تهیه پیشنویس بیانیه مشترک، تلاش کردند. پس از آن سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه و رکس تیلرسون، آخرین اصلاحات را بر روی بیانیه در نشست سران کشورهای آسیایی، انجام دادند و سرانجام، بامداد شنبه ۱۱ نوامبر، روسای جمهوری، این بیانیه را که حاکی از توافقی روسیء آمریکایی بود، منتشر کردند.
توافق آمریکایی-روسی شامل ادامه جنگ علیه «داعش» برای از میان بردن «این گروه تروریستی» به شکل کامل نیز میشود؛ گروهی که در حال حاضر تنها ۵ درصد از مناطقی که تصرف کرده بود را در اختیار دارد. این توافق شامل منع برخورد نیروهای دو طرف در جریان این عملیات میشود، به ویژه اینکه نیروهای روسی و آمریکایی، در دیرالزور، بسیار به هم نزدیک شدهاند. همچنین نیروهای پیشتیبانی شده از سوی آنها، به فاصله چند متری هم رسیدهاند.
نه به حضور شبهنظامیان ایران در جنوب سوریه
آمریکاییها تاکید میکنند که مرحله آینده، مرحله آرام سازی و بازگشت زندگی طبیعی به مناطق آزاد شده از تصرف داعش خواهد بود. برپایه این توافقات، نیروهای دولتی سوریه از ورود به این مناطق منع میشوند.
نکته جالب توجه این گفته مسئولان آمریکایی است که روسیه با ایالات متحده و اردن، با دور شدن نیروهای ایرانی و شبهنظامیان وابستهشان از مناطق جنوب غرب سوریه، موافقت کرده است. این مساله نشان از آن دارد که اردن و اسرائیل از راه ایالات متحده و مذاکره با روسها، به خواسته خود در دور کردن ایرانیها و شبهنظامیان حزبالله، از مرزهایشان، به موفقیت دست یافتند. از این رو نیاز به اقدامهای بیشتری برای حمایت از امنیتشان ندارند. همچنین به گفته آمریکاییها، نظام سوریه از ورود یا تلاش برای ورود به این مناطق در دوره انتقالی، منع میشود.
توافق بر سر آینده اسد
بیانیه مشترک ترامپ و پوتین تاکید دارد که بشار اسد، آیندهای در سوریه نخواهد داشت.
مسئولان آمریکایی، جزئیات زیادی درباره مرحله انتقالی ذکر نکردهاند. آنها میگویند که استفان دیمستورا نماینده سازمان ملل متحد و مدیر این روند، باید درباره نقطه آغاز مرحله انتقالی، تصمیم گیری کند.
اما در نهایت و به گفته مسئولان آمریکایی، مرحله پایانی اصلاح قانون اساسی و اجرای انتخابات با مشارکت سوریها در داخل و خارج از کشور خواهد بود. بیانیه مشترک بر «اجرای کامل قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد از جمله اصلاح قانون اساسی و برگزاری انتخابات آزاد و شفاف زیر نظر سازمان ملل متحد با مشارکت همه سوریها از جمله ساکنان خارج از کشور» تاکید دارد.
مسئولان وزارت امور خارجه آمریکا میگویند: «هیچ کس این ادعا را ندارد که مرحله آینده، آسان و سریع خواهد بود»، اما بارها تاکید کردند که اعلام پایبندی روسیه، یک دستاورد بزرگ است.