سفر رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران ، همزمان با انحلال شورای همه پرسی و تشکیل شورای استقلال اقلیم کردستان به چه منظور است؟!
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز بزودی به تهران سفر میکند.
خاورمیانه در 24 ساعت گذشته شاهد تحولات زیادی بود. بیشتر این تحولات مربوط به اقلیم کردستان عراق بوده است. اولین مصاحبه بارزانی بعد از همه پرسی، انحلال شورای همه پرسی و تشکیل شورای استقلال اقلیم کردستان و ارسال تجهیزات نظامی ترکیه به مرزهای سوریه از جمله مهم ترین این تحولات بود. در این میان، سفر رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران نیز اشاره کرد.
به هنگام ورود رئیس ستاد ارتش ترکیه به تهران، سردار «قدیر نظامی» معاون بینالملل ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران،از وی استقبال کرد.
بارزانی: حالا می توانم با خیال راحت بمیرم
«مسعود بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق در اولین مصاحبهاش پس از برگزاری همهپرسی، هدف از این اقدام را آغاز گفتوگو با بغداد اعلام کرده و گفت این همهپرسی صرفا مربوط به کردهای عراق است و مداخلهای در امور کشورهای همسایه نیست.
وی روز سهشنبه در مصاحبهای با «برنارد هنری لوی» فرانسوی که در پایگاه «تبلت» منتشر شده، گفته است: «یکی به من میگفت که بعد از پیروزی فرانسه بر آلمان در سال ۱۹۱۸، یکی از سیاستمداران شما گفته است که “حالا میتوانم بمیرم”. این احساسی است که من امروز صبح داشتم.»
بارزانی که دوره قانونی ریاستش چند سال است که به پایان رسیده، با بیان اینکه سالها برای مشاهده چنین روزی تلاش کرده، گفت پیشنهاد لغو یا تعلیق همهپرسی را از آنجا رد کرده که میخواسته بتواند «در چشم کسانی که مستقیما به من رأی دادند، نگاه کنم.»
همهپرسی روز دوشنبه کردستان عراق در حالی برگزار شد که هم دولت و پارلمان آن را غیرقانونی میدانستند و هم دیوان عالی عراق به عنوان عالیترین مرجع حل اختلاف در این کشور، برگزاری آن را خلاف قانون اساسی اعلام کرده بود.
او در پاسخ به سوالی در مورد واکنش همسایگان عراق به برگزاری همهپرسی کردستان، گفت: «ما هیچ خلافی مرتکب نشدهایم. ما نه قانون قدرال عراق را نقض کردهایم و نه بر خلاف منشور سازمان ملل عمل کردهایم.»
بارزانی افزود: «و من بارها، حتی تا روز رأیگیری، تأکید کردهام که این به معنی یک اعلام استقلال شتابزده یا یکجانبه نیست، بلکه آغازگر مذاکراتی جدی با بغداد است که هر مقدار که لازم باشد میتواند طول بکشد.»
وی ادامه داد: «بنابراین، درک این مسئله که دشوار نیست که وقتی همسایگان ما به رأی ما با تهدید و ارعاب پاسخ میدهند، تنها نتیجهای که ما میتوانیم بگیریم این است که نگرانی ما و تلاشمان برای به دست گرفتن سرنوشتمان بعد از چندین قرن خیانت [در حق ما]، به حق بوده است.»
رئیس منطقه کردستان عراق با بیان اینکه امیدوار است اقدامات تنبیهی ایران، ترکیه و عراق متوقف شود، به آنچه تجربه کردها در تحمل شرایط سخت خواند اشاره کرد و گفت: «باور کنید که هیچ اقدام خصمانهای، هیچ تنبیه جمعیای، نمیتواند از آنچه که در گذشته تحمل کردهایم، سختتر باشد… دیگر کسی نخواهد توانست با مصونیت، شأن ما را مورد خدشه قرار دهد.»
وی سپس از «جامعه بینالملل» خواست از کردستان عراق حمایت کند. بارزانی گفت: «فرض کنیم که همسایگان ما طرحهای نامعقول خود را اجرا کردند. آیا جامعه بینالملل میایستد و تنها فشار به ما را نظاره میکند؟»
بارزانی ادامه داد: «بارها گفتهام که ما به دنبال مذاکره و گفتوگو هستیم. باز هم بارها و بارها تکرار میکنم که استقلالی که به دنبالش هستیم، برای کردهای عراق است و به دنبال مداخله در امور کشورهای همسایه نیستیم. من این را به رئیسجمهور [امانوئل] ماکرون [رئیسجمهور فرانسه] هم که هفته گذشته بعد از بازگشت از نیویورک با من تماس گرفت، گفتم. او برخوردی دوستانه داشت و این مسئله را درک کرد.»
در بخشی از این مصاحبه، هنری لوی از پیشنهاد ماکرون برای میانجیگری میان اربیل و بغداد خبر داد و گفت که پاریس حاضر است بارزانی و «حیدر العبادی» نخستوزیر عراق را برای مذاکره به فرانسه دعوت کند.
بارزانی در پاسخ گفت که حاضر است همین فردا برای گفتوگو به پاریس سفر کند و منتظر است تا پاسخ عبادی به این پیشنهاد را بشنود.
بر این اساس، یکی از مقامات افغانستان روز یکشنبه اعلام کرد در عملیات هوایی ارتش این کشور در هلمند 10 نیروی امنیتی این کشور کشته شدند.
استاندار هلمند در این باره گفت در این حمله هوایی که به اشتباه در منطقه “گرشک” صورت گرفت دستکم 9 نیروی پلیس افغان نیز زخمی شدند.
وی افزود این حمله زمانی اتفاق افتاد که نیروهای افغانستان در حال بیرون راندن عناصر طالبان در منطقهای راهبردی بودند.
اقلیم کردستان عراق، شورای عالی همهپرسی را منحل کرد و شورایی سیاسی برای گفتگو با دولت مرکزی در بغداد تشکیل داد.خلیل ابراهیم، عضو شورای عالی همهپرسی اقلیم کردستان در نشستی خبری گفت که ماموریت این شورا به پایان رسید و شورایی سیاسی برای بررسی نتایج همهپرسی تشکیل شد.
وی تاکید کرد که کردستان تا این لحظه بخشی از عراق است و استقلال به عنوان استراتژی اقلیم کردستان باقی میماند.
ابراهیم اظهار داشت: ما از طرح آیتالله سیستانی استقبال و بر گفتگو تاکید میکنیم. ما نه تهدیدی برای کسی هستیم و نه دلیلی برای عدم ثبات منطقه و از قوانین و مقررات بینالمللی سرپیچی نمیکنیم.
عضو شورای عالی همهپرسی اقلیم کردستان گفت: ما خواهان گفتگو با بغداد و همه طرفهای منطقهای و بینالمللی هستیم و آمادهایم که همه مسائل را بررسی کنیم.
بر اساس این گزارش، در نشست امروز شورای عالی همهپرسی اقلیم کردستان، اعضای این شورا با تغییر نام آن به شورای عالی استقلال موافقت کردند.
همه پرسی غیر قانونی جدایی اقلیم کردستان سوم مهرماه گذشته در حالی برگزار شد که این اقدام یکجانبه از سوی دولت مرکزی عراق، کشورهای منطقه و بینالمللی و مجامع جهانی مورد انتقاد قرار گرفته و بر غیر قانونی بودن آن تاکید شده است.
ارسال تجهیزات نظامی ترکیه به مرزهای سوریه
ارتش ترکیه تجهیزات بیشتری برای یگانهای نظامی خود در نزدیکی مرزهای سوریه در منطقه جیلفا غوزو در شهر الریحانیه از توابع استان هاتای در جنوب ترکیه ارسال کرد.
خبرنگار العالم گزارش داد که کاروانی متشکل از 20 خودرو از جمله ماشین آلات ساخت و ساز و آمبولانس عازم منطقه مرزی در الریحانیه شد. این خبرنگار افزود: این ماشین آلات و تجهیزات به یگانهای نظامی در نوار مرزی با سوریه ارسال شدند.
ارتش ترکیه در روزهای گذشته برای یگانهای مستقر در طول مرزهایش با سوریه در استانهای کلس و هاتای در جنوب کشور تجهیزات نظامی ارسال کرده است.
به گزارش مشرق، یک حقوقدان و کارشناس جهان عرب در روزنامه «جام جم» نوشت:
بارزانی با این تصور که کردهای دیگر کشورهای منطقه نیز با الهام از اقدام کردستان عراق، به او خواهند پیوست، رویای رهبری کردستان بزرگ و در واقع کردهای جهان را در سر میپروراند.
از نظر حقوق بینالملل همهپرسی استقلال کردستان عراق غیرقانونی است؛ چراکه بدون تصویب و تجویز شورای امنیت، اقوام یا گروهها نمیتوانند به خودی خود، تجزیه قسمتی از یک کشور مستقل را اعلام کنند که تمامیت ارضی و حاکمیت آن از سوی سازمان ملل و دیگر کشورها به رسمیتشناخته شده است.
بنابراین اکنون از نظر سازمان ملل متحد و ارکان این سازمان همهپرسی استقلال کردستان محکوم است. عراق سرزمینی است که حاکمیت، مرزها و تمامیت ارضی آن به رسمیت شناخته شده و در سازمان ملل داری یک نماینده است و بر این اساس اقوام و گروهها نمیتوانند در این کشور ادعای استقلال کنند. از سویی کشورهای بزرگ نیز با استقلال کردستان عراق مخالفند و در کنار اسرائیل تنها کانادا حاضر به تائید نتیجه همهپرسی استقلال عراق شده است. البته سیاستهای کانادا در سالهای اخیر بشدت به رژیم اشغالگر قدس نزدیک بوده است و قطع ارتباط این کشور با ایران نیز در پی تحریکات اسرائیل صورت گرفته است.
به نظر میرسد مسعود بارزانی به تأسی از کوزوو، موضوع استقلال کردستان را مطرح کرده است با این گمان که در نهایت همه کشورها کردستان عراق را به رسمیت خواهند شناخت، همانطور که سرانجام کوزوو را به رسمیت شناختند. در صورتیکه منطقه کردستان، منطقهای حساس میان ترکیه، ایران و سوریه است و اگر با بحرانی مواجه شود کل منطقه خاورمیانه را دچار مشکل میکند. بارزانی با این تصور که کردهای دیگر کشورهای منطقه نیز با الهام از اقدام کردستان عراق، به او خواهند پیوست، رویای رهبری کردستان بزرگ و در واقع کردهای جهان را در سر میپروراند.
آنچه مسلم است دولت مرکزی عراق و کشورهای همسایه مانند ترکیه و ایران، استقلال کردستان عراق را به رسمیت نخواهند شناخت. به نظر میرسد مذاکرات همانطور که در این مدت به نتیجه نرسید، پس از این هم حاصلی نداشته باشد. هیچیک از طرفین از خواستههای خود کوتاه نمیآید. از این رو، کردها از نظر سیاسی، هیچ امتیازی نه در عرصه بینالمللی و نه در عرصه داخلی به دست نخواهند آورد و کردستان عراق در محاصره اقتصادی قرار خواهد گرفت که نارضایتی مردم این اقلیم را در پی خواهد داشت و اوضاع مناسب و آرام امروز را از دست خواهند داد.
امیدوارم جنگی میان دولت مرکزی عراق و کردستان عراق در نگیرد. ارتش عراق در طول این چند سال از درگیری با داعش و دیگر گروههای متعارض خسته و فرسوده شده است. در این میان به نظر میرسد ترکیه که بیش از 20 میلیون کرد دارد و هیچگاه قوم کرد را به رسمیت نشناخته، پیش از دولت مرکزی عراق پیگیر موضوع کردستان عراق شوند و حتی برخورد نظامی را در دستور کار خود قرار دهند. بر این اساس، کردستان عراق احتمالا آبستن حوادثی خطرناک خواهد بود و امید است مرزهای ایران عزیز ما همیشه مرزهای صلح و مسالمت باشد و از هرگونه گزند در امان بماند.
سیدمرتضی موسوی خلخالی