حجت الاسلام دکتر روحانی در همایش سراسری هفته قوهقضاییه که صبح امروز در سالن اجلاس سران برگزار شد، گفت: حتی در مسئله حقوق بشر میشود قدم به قدم بهانهها را کم کرد. لااقل قانون و اسلام خودمان را اجرا کنیم. اسلام به ما اجازه نمیدهد اگر مجرمی جرمی انجام داده، بیش از اندازه تحت فشار باشد. حق نداریم آبروی افراد را بریزیم و حق نداریم بدون ادله کافی فرد را احضار و جلب کنیم. باید ادله کافی باشد تا فرد را احضار کنیم ولی فرد را احضار میکنیم تا ادله به دست آوریم که نوع جدیدی است.
او با گرامیداشت یاد و خاطره شهید بهشتی اظهار کرد: شهید بهشتی معمار قانون اساسی و قوه قضاییه پس از انقلاب اسلامی است. بیتردید شهید بهشتی جزو چهرههای استثنایی حوزه علمیه قم، علما و اندیشمندان و مدیران بزرگ کشور بودند. ویژگیهای خاص به خود داشتند. من حدود ۲۱ سال از نزدیک با ایشان آشنا بودم؛ از سال ۱۳۴۰ تا پایان زندگی مبارکشان.
رییس قوه مجریه افزود: همواره در جلسات تدبیر و مدیریت ایشان درس آموز بود. در سال ۵۸ جلسات مستمری داشتیم که شهید بهشتی، مقام معظم رهبری، شهید باهنر، آیت الله هاشمی رفسنجانی و تعدادی از بزرگان نظام در آن جلسات هفتگی شرکت میکردند. معمولا مسائل هفته در آن جلسه مورد بررسی قرار میگرفت و آن جلسه تا تشکیل مجلس شورای اسلامی یعنی خرداد سال ۵۹ ادامه داشت.
روحانی با بیان اینکه شهید بهشتی از آغاز فعالیتشان در دهه ۴۰ هم به فکر تربیت دانش آموزان ویژه در دبیرستان دین و دانش قم و هم به فکر تاسیس یک مدرسه دینی لازم برای طلاب بود، تصریح کرد: ایشان مدیریت مدرسه علوی را برعهده داشت که علاوه بر دروس دینی، دروس دیگری مانند ریاضیات و تاریخ هم تدریس میشد. ایشان خودشان هم درسی را متکفل بود که در رابطه با سیره پیامبر (ص) بود. گاهی هم درسهای مدرسه را برعهده میگرفت. ما حاشیه ملا عبدالله را هم از ایشان یاد گرفتیم. ایشان مکاسب را هم تدریس میکرد.
شهید بهشتی صبر را خسته میکرد
او با بیان اینکه شهید بهشتی فرد دقیقی در تربیت جوانان برای مدیریت کشور و تربیت طلاب برای مواجه شدن با نیازهای زمان بود، خاطرنشان کرد: از آغاز نهضت اسلامی، ایشان در کنار امام راحل بود. پس از پیروزی انقلاب در کنار انقلاب بود. صبر ایشان به گونهای بود که صبر خسته میشد ولی ایشان نه. آن همه اتهام که تمام نمیشد.
رییس جمهور ادامه داد: کمتر مظلومی را در تاریخ انقلاب اسلامی مشاهده میکنیم. البته ایشان آسیاب به نوبت را هم گفت و نوبت دیگران هم فرارسید. ولی در سال ۵۸ و ۵۹ مظلومترین فرد بنام انقلاب بود. من آخرین باری که ایشان را زیارت کردم، چهارشنبه قبل از شهادت ایشان بود. یکساعت قبل از نماز، باهم نماز خواندیم، باهم نهار خوردیم و یک ساعت بعد هم با ایشان صحبت کردم.
روحانی با اشاره به آن دیدار ابراز داشت: شهید بهشتی گفت من چند ماه پیش نزد امام رفتم و قصد اعلام استعفا را داشتم. نزد امام بودیم و هزاران نفر برای امام شعار میدادند. ایشان گفت قبل از مطرح کردن استعفا، امام گفت آقای بهشتی میبینی مردم چه میگویند؟ امام گفت اگر همه مردم ایران شعارشان درود بر خمینی باشد یا شعارشان مرگ بر خمینی باشد، برای من فرقی نمیکند.
توهینهای زیادی به شهید بهشتی شد
او اضافه کرد: شهید بهشتی به من گفت وقتی امام این حرف را زد از طرح استعفا خجالت کشیدم. روح بلند امام چنین شاگردانی را پرورش میداد. در حوادث سال ۵۸ و ۵۹ توهینهای زیادی به ایشان میشد. به یاد دارم توهینها، به جریان طبیعی تبدیل شده بود که بزرگان نظام در کوچه و خیابان و حتی در اجتماعات بزرگ مورد توهین قرار بگیرند ولی شهید بهشتی صبر کرد و از خود سعه صدر نشان داد و به ما آموخت هرچیزی که برای نظام و استحکام نظام و انقلاب به راحتی تحمیل کنیم و بدانیم اگر کسی اخلاص داشت وبرای خدا تلاش کرد، هرچه مشکلتر باشد، اجر و مزد بیشتری را به ما عنایت خواهد کرد.
رییسجمهور یادآور شد: گروهکها با کمک قدرتهای بزرگ در تلاش بودند تا انقلاب ما استمرار پیدا نکند که البته با رهبری امام ودر پیش گرفتن خط شهدا، از کنار آن گذشتیم.
روحانی از جنگ تحمیلی به عنوان دومین معضل در سالهای ابتدایی انقلاب یاد کرد و گفت: جنگی از طرف همسایه به ظاهر تحمیل شد اما یک دنیا در پشت آن بودند. ۸ سال سختترین روزها را گذراندیم که برای تهیه یک سلاح ساده کلاشینکف زحمت داشتیم. به خاطر دارم یک هواپیما کلاشینکف که وارد کشور شد کلی خوشحال شدیم.
او افزود: من همراه عدهای از نمایندگان مجلس مسئول بررسی همه زاغههای مهماتی بودم. ما همه زاغههای مهماتی و انبارها را بررسی کردیم. سپاه پاسداران آن روز در میدان جنگ بود اینها گاهی به یک سلاح سبک و معمولی نیاز داشتند که نبود. خمپاره شصت مثلا خیلی داوطلب داشت چون به راحتی میشد از آن استفاده کرد. همه آمار ما میگفت خمپاره شصت در انبار تهران نداریم و ما وقتی در شیراز در یک زاغه خمپاره شصت پیدا کردیم، تلفنی به آقای هاشمی گفتم ما این را پیدا کردیم شما باور نمیکنید چقدر رزمندهها و مسئولان ما خوشحال شده بودند.
روحانی اضافه کرد: از آن طرف مدرنترین سلاحها را در اختیار دشمنان ما قرار دادند. سوپر استاندارد و موشک برد بلند و سلاحهای خطرناک شیمیایی را وسط جنگ در اختیار عراق گذاشتند. ما با مظلومیت ایستادگی کردیم.
رییسجمهور از طراحی فشار و تحریم به عنوان مشکل سوم دوران انقلاب یاد کرد و گفت: جنگ تحمیلی تمام شد ولی آثار جنگ باقی مانده و از نظر حقوقی، آثار جنگ تمام نشده است. هنوز رود اروند لایروبی نشده است. هنوز تمام ابعاد قرارداد ۱۹۷۵ اجرایی نشده است. وقتی تا خواستیم انقلاب را مستقر کنیم جنگ شروع شد و تا خواستیم آرامش را در کشور مستقر کنیم، تحریم را به ما تحمیل کردندو البته شاید هدف از تحریمها تحمیل جنگ دیگری بود. در سال ۸۲ میخواستند ما را به شورای امنیت ببرند. همان زمانی که آمریکاییها میخواستند به ایران یا عراق حمله کنند. در نهایت به ما تحریم را تحمیل کردند.
او با تاکید بر اینکه در زمان تحریمها و جنگ مردم پشت نظام را خالی نکردند، بیان کرد: جنگ و تحریم آثاری دارند و زمان میبرد تا آثارش از بین برود. از آغاز دولت یازدهم در شرایطی هستیم که اگر همه دست به دست هم بدهیم میتوان با پایان قرن، تا حد زیادی مشکلات گذشته را حل و فصل کنیم. حل برخی از مشکلات مورد خواست بدخواهان و دشمنان انقلاب نیست. آنها هر روز داستانی را برای ما میسازند و از هر داستانی، سریالی را برای ما تولید میکنند و هر سریالی پشت سریال دیگر.
رییس شورای انقلاب فرهنگی افزود: حدود هشت سال شغل خالص در ایران آمارش تقریبا صفر بوده است. این حادثه مهمی است. چون ما از این حادثه در حال عبور هستیم در حال فراموشی هستیم. فراموش کردیم از سال ۸۵ تا سال ۹۲ اشتغالمان صفر بوده است در حالی که بیشترین بیکار را هم داشته است. یادمان رفته است که آغاز دولت یازدهم و اوایل سال ۹۲ با رکورد بینظیر در تاریخ کشور روبرو بودیم.
رسانه ملی زمانی که رشد منفی بود کمتر از رکود میگفتند
روحانی با بیان اینکه وقتی رشد منفی شش درصد داشتیم از رسانه ملی و روزنامه کمتر از رکود میشنیدیم ولی اکنون که از رکود عبور کردهایم تازه یاد گرفتهاند کلمه رکود را ادا کنند، گفت: از همه شاخصها عبور کردیم هرچند شرایط خوبی هم نیست. هنوز اشتغال ما با نیاز ما فاصله دارد. هنوز نیازمند رونق بیشتری هستیم. چه کار میتوانیم در این راه کنیم؟
او با بیان اینکه هیچ چیز جز اعتماد مردم و سرمایه اجتماعی نیست، اظهار داشت: اگر مردم نسبت به دولت یا نظام اعتمادشان کم و سست شود و در تردید قرار بگیرند نمیتوانیم از مشکلات عبور کنیم. مردم باید به دولت اعتماد داشته باشند. علت اینکه توانستیم در این چهار سال، قیمت ارز را نسبتا متعادل نگه داریم بخاطر اعتماد مردم به دولت است. اگر مردم به صحبت رییس بانک مرکزی اعتماد میکنند و به بازار هجوم نمیبرند بخاطر این اعتماد است. یک روز هم بود که هرچه رییس بانک مرکزی میگفت مردم برعکس عمل میکردند.
رییس دولت یازدهم با بیان اینکه ما از آزمایش بزرگی پیروز بیرون آمدی و بهترین انتخابات را به یمن و هوشیاری مردم در منطقه برگزار کردیم، تصریح کرد: همه باید خوشحال باشیم و همه شریک بودیم و قضات و مسئولان عالی قضایی و شورای نگهبان و دولت و مردم و دانشگاه و حوزه، همه آمدیم. دوران رقابت ویژگیهای خاص خود را دارد ولی آن دوران تمام شده است. انتخابات بسیار پرشور و کم حاشیه را داشتیم. اجتماعات بزرگ در سراسر کشور برگزار شد و دختر، پسر و جوان حضور یافت و هیچ کس هنجار شکنی نکرد. این مسئله قدرت و هوشیاری جوانان و انقلاب ما دارد.
روحانی با بیان اینکه ما در سال ۹۶ هستیم و نشان دادیم به ۴۰ سالگی رسیدیم، خاطرنشان کرد: در این شرایط دوران پساانتخابات، از نو رقابتهای انتخاباتی را بازخوانی کنیم؟ کدام عقل سلیمی این را به ما میگوید؟ مردم با نشاط و آگاهی به صحنه آمدند و کارشان را به خوبی انجام دادند و اکنون نوبت ما مسئولان است. مشکلات امروز، مشکلات دولت دوازدهم نخواهد بود بلکه مشکلات نظام، انقلاب و مردم ماست.
او اضافه کرد: اگر مشکلات زیست محیطی داشتیم، گردو غبار و هوای آلوده مردم را با تهدید روبهرو کرد، مشکل آب داشتیم و فقر و بیکاری زندگی مردم را تهدید کرد، اینها مشکلات دولت است یا مشکلات مردم و نظام؟ البته دشمنان ما نمیخواهند ما موفق باشیم و از هر کاهی کوه میسازنند. چه زمانی آنها خواستهاند ما موفق باشیم؟
رئیس دولت تدبیر و امید با بیان اینکه دشمنان ما از روز اول میخواستند انقلاب و نظام استقرار نیابد و اگر استقرار یافت نظام قدرتمندی نباشد، خاطرنشان کرد: میخواستند مردم از این نظام راضی نباشند. ما نظام قدرتمند و جوان هستیم. ما کشوری هستیم که قوه قضاییه میتواند انگیزه برای سرمایه گذاری بدهند. ما راضی نیستم یک فرد یا شعبه را با کل کشور مقایسه کنند.
روحانی با بیان اینکه به قوه قضاییهای که افتخارش اجرای دین است، نیاز داریم، ابراز داشت: درست است که قوه قضاییه ما بیشترین بار را برای اجرای عدالت بر دوش دارد ولی میزان و معیار حق و باطل برای این است که ملت برای قسط و عدالت قیام کند. با کمک کردن میتوان عدل و داد را مستقر کنیم. همه باید کمک کنیم. اگر وظیفه رئیس جمهور اجرای قانون اساسی است، بخشی از آن اجرای وظایف قوه قضاییه است. اگر رئیس جمهور دغدغه اجرای قانون اساسی را دارد باید همان دغدغه را درباره قوه قضاییه داشته باشد چون آن هم جزو اصول قانون اساسی است.
استقلال قوا به معنای دیوار کشیدن میان آنها نیست
او با بیان اینکه اگر سه قوه کشور تحت فرامین رهبری قرار بگیرد و پشت هم باشیم، مسائل حل میشوند، عنوان کرد: در چهار سال گذشته ممکن است حداکثر استفاده از انرژی نشده است ولی قوا به دنبال تخریب هم نبودند. البته قوا مستقل هستند ولی مستقل بودند به معنای دیوار کشیدن میان قوا نیست. مستقل بودن به معنای عدم کمک کردن به هم و تعامل با یکدیگر نیست. نمیتوان توجه نداشت که چگونه مسائل را حل و فصل کنیم.
رییس جمهور یادآور شد: اگر توانستیم در سیاست خارجی کار کنیم خصم و بدخواه ما تنها بماند، این مسئله بهتر است یا آنکه همه پشت سر او باشند. دشمن به دنبال این است که در خاورمیانه صلح و توسعه وجود نداشته باشد و جنگ باشد تا هم سلاح بفروشد و هم بهانه حضور داشته باشد. ما به دنبال صلح و ثبات در منطقه و کوتاه کردن دست دشمن و گرفتن بهانه از دست دشمن است. باید بهانه را از دست دشمن بگیریم یا نگیریم؟
او با ذکر اینکه باید کاری کنیم اروپا و روسیه وچین در کنار امریکا باشند یا آنکه اگر امریکا خواست کاری بکند دیگران او را محکوم کنند؟ بیان کرد: چند روز قبل امریکا در شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱حرف زد ولی کسی بود او را همراهی کند؟ نه اروپا، نه روسیه و نه چین کسی او را همراهی نکرد ولی زمانی هم بود وقتی امریکا حرف میزد ۱۴ رای دیگر هم داشت. نباید بگداریم امریکا بسط ید پیدا کند و نباید به امریکا بهانه بدهیم. ممکن است امریکا جایی در برجام تخلف کند یا تخفلی هم بکند. اینکه امریکا نقض کند و دیگران گفتند احسنت، این بهتر است یا آنکه اروپا و روسیه و چین بااو مخالفت کنند، بهتر است؟ ما از انزوای امریکا ناراحتیم؟
رییس جمهور با بیان اینکه دولت یازدهم با راهنمایی رهبری و حمایت مردم و کمک قوای دیگر به نقطهای رسیده است که دیگر تحریم هستهای نداریم، گفت: ممکن است امریکا تخلفی هم کند ولی امروز میبنیم درباره اجلاس FATF امریکا و عربستان و اسرایئل علیه ایران بودند ولی اروپا، روسیه وچین و اکثر کشورهای اسیایی وآفریقایی کنار ایران بودند. این خوب است یا آنکه کاری کنیم همه پشت سر امریکا بروند؟ انقلابی بودن یعنی کاری کنیم که امریکا منزوی شود و به گونهای صحبت کنیم که دنیا زبان ما را بهفمد.
حق نداریم بدون ادله کسی را احضار کنیم
روحانی افزود: حتی در مسئله حقوق بشر میشود قدم به قدم بهانهها را کم کرد. لااقل قانون و اسلام خودمان را اجرا کنیم. اسلام به ما اجازه نمیدهد اگر مجرمی جرمی انجام داده، بیش از اندازه تحت فشار باشد. حق نداریم آبروی افراد را بریزیم و حق نداریم بدون ادله کافی فرد را احضار و جلب کنیم. باید ادله کافی باشد تا فرد را احضار کنیم ولی فرد را احضار میکنیم تا ادله به دست آوریم که نوع جدیدی است.
ترسیدم به قوهقضاییه بروم
او با بیان اینکه براساس قانون اساسی ضابط باید ضابط باشد ونه بیش از آن، گفت: نباید بگذاریم در قوه قضاییه بزرگ بخاطر نقص کوچک زحمات همه افراد بر باد برود. من هم در قبل از انقلاب و هم بعد انقلاب پیشنهاد داشتم که برای کار به قوهقضاییه بروم اما ترسیدم. چرا که کار قاضی کار سختی است. بار سنگینی بر دوش قاضی قرار دارد. نباید کسی فکرکند که حکم برای قاضی نفع دارد. حکم محکومیت و برائت برای قاضی باید یکسان باشد وحتی باید به برائت برسد.
برخی میخواهند بیل به کمر حکم برائت بخورد
رییس شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه افرادی به دنبال آن هستند که حکم برائت بیل به کمرش بخورد، اظهار داشت: اگر زمانی به دلیل قومیت، مذهب و تمایلات سیاسی برای قاضی محاکمه فرق بکند، آن قضاوت محل تردید است. قاضی باید بیطرف باشد. اصلاح طلب و اصولگرا نداریم. ترک و کرد و… نداریم. شیعه و سنی نداریم. همه افراد براساس قانون مساوی هستند.
قاضی و ضابط نباید بخاطر حزب یا جناح منتفع شوند
روحانی اضافه کرد: ما ضابط حزبی نداریم چون امام در وصیتنامهشان گفتند افراد نظامی حق ورود به مسائل حزبی و دسته بندیهای جناحی را ندارند. اگر ضابط ما در یک پرونده منتفع شود، آنگاه افکارعمومی بیطرفی را با تردید نگاه میکنند. ضابطین پرونده را درست میکنند و کارشناسان بخشی از پرونده را تشکیل میدهند. مهم است هم قاضی و هم ضابط بخاطر حزب یا جناح منتفع نشود.
او با بیان اینکه در شرایط امروز باید با دستگاه قضایی مستقل و بیطرف به فکر ساختن ایرانی آباد باشیم، تصریح کرد: مشکل اقتصاد مشکل امروز ماست و دستگاه قضایی میتواند در این مسئله و محیط زیست و آب کمک کند. باهم علیه فساد و برای شفافیت تلاش کنیم. البته دستگاه قضایی نظارتهای خاص خود را دارد. بگذاریم دادنامههای ما در معرض بحث قرار بگیرد. امروز برخی از دادنامهها به عنوان محل بحث و افتخار میچرخد.
امیدوارم در دولت دوازدهم بتوانیم از قوهقضاییه استفاده بیشتری کنیم
رییس دولت یازدهم تاکید کرد: همه دستگاهها و همه ما باید در برابر مردم با شفافیت عمل کنیم و پاسخگو باشیم و چرا قوه قضاییه این کار را نکند؟ من امیدوارم در دولت دوازدهم بتوانیم از قوه قضاییه استفاده بیشتری کنیم. در راس قوه قضاییه، آیت الله املی لاریجانی اندیشمندی است که هم به فقه مسلط است و هم مقتضیات زمان. با اجتهاد پویا و در نظر گرفتن زمان و مکان، لوایح بهتری تهیه کنیم و در کنار آن، اعتماد بیشتری را جلب کنیم و میزان پروندهها را کم کنیم.
روحانی یادآور شد: در رسانهها میخواندم در یکی از کشورها به ناچار دادگاه ها یکی دو روز تعطیل هستند. میشود در کشور ما هم چنین اتفاقی رخ بدهد. وزیر دادگستری در این باره نقش ویژه ای خواهند داشت. روسای قوا میتوانند جلسات بیشتری داشتند. باید کاری کنیم تا کشور در مسیر پیشرفت و آبادانی در سایه همراهی و همکاری و همافزایی قرار بگیرد.