خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
جنگ «آل»ها پس از ائتلاف
عربستان، امارات، مصر، ليبي، مالديو و بحرين با قطر قطع رابطه كردند
عربستان سعودي و چند كشور ديگر عربي روز دوشنبه در يك شكاف بي‌سابقه بين اعضاي شوراي همكاري خليج فارس روابط خود را با قطر به دليل حمايت از تروريسم قطع كردند. با بسته شدن حريم هوايي و زميني اين كشورها به روي قطر، مقامات دوحه نيز از اتباع‌خود خواستند سريعاً خاك كشورهاي متخاصم را ترك كنند. با شدت گرفتن تنش‌ها، برخي منابع از احتمال وقوع كودتا و تغييرات‌حكومتي در قطر خبر دادند.
عربستان سعودي و ديگر كشورهاي عربي كه در يك هفته گذشته قطر را آماج حملات رسانه‌اي قرار داده بودند، روز دوشنبه در روابط سياسي خود با اين كشور را هم قطع كردند. عربستان سعودي، مصر، بحرين، امارات و مصر در اقدامي هماهنگ با اعلام آنچه حمايت قطر از تروريسم خواندند روابط ديپلماتيك خود را با اين كشور قطع كردند. به گزارش رويترز، عربستان سعودي همه مرزهاي دريايي، هوايي و زميني خود را در برابر قطري‌ها بست. عربستان همچنين روز دوشنبه مجوز شبكه خبري الجزيره را لغو كرده و دفاتر آن در اين كشور را پلمب كرد. بحرين هم اعلام كرد اجازه ورود اتباع قطر را به بحرين نخواهد داد و تمامي ارتباطات ناوگان هوايي، دريايي و زميني خود را با قطر قطع خواهد كرد. خبرگزاري امارات نيز گزارش داد، دولت امارات به افراد مقيم و مسافران قطري ۱۴ روز فرصت داده خاك اين كشور را به بهانه تدابير پيشگيرانه ترك كنند. وزارت خارجه مصر نيز در بيانيه‌اي اعلام كرد، مصر حريم هوايي و بنادر دريايي خود را به روي تمامي هواپيماها و كشتي‌هاي قطري در راستاي حفظ امنيت ملي خود بسته است. همچنين دولت موقت ليبي هم به تبعيت از عربستان روابط ديپلماتيك با كشور قطر را قطع كرده است. همزمان جمهوري مالديو نيز همانند تعدادي از كشورهاي خاورميانه روابط ديپلماتيك خود با قطر را قطع كرد. از سوي ديگر، فرماندهي ائتلاف عربي عليه يمن به سركردگي عربستان سعودي اعلام كرد كه به مشاركت قطر در اين ائتلاف پايان داده و قطر از ائتلاف سعودي عليه يمن اخراج شده است. خبرگزاري آناتولي گزارش داد كه هنوز دو كشور عربي كويت و عمان تصميم خود را درباره ادامه همكاري يا قطع روابط ديپلماتيك با دوحه با وجود فشار شوراي همكاري خليج فارس اتخاذ نكردهاند. قطع روابط اعراب با قطر پس از اظهارات جنجالي منتسب به شيخ تميم بن حمد، امير قطر در خصوص قدرت ايران و نقش ثبات‌ساز اين كشور در جهان اسلام و همچنين نام بردن از حزب‌الله لبنان به عنوان جنبش مقاومت، خشم عربستان و امارات را در پي داشت و مقامات اين دو كشور قطر را مورد هجمه رسانه‌اي قرار دادند و مدعي شدند دوحه «خنجر ايران را در پشت اعراب» فرو كرده است. همچنين اين اتفاق تنها دو هفته بعد از سفر ترامپ به رياض رخ مي‌دهد كه طي آن عربستان ايران را به حمايت از تروريسم متهم كرد. در نشست رياض عربستان سعودي با حمايت همه جانبه امريكا، تلاش كرد اجماع منطقه‌اي عليه ايران را تقويت كند اما تنها دو روز از اين نشست نگذشته بود كه شكاف در جبهه عربي ايجاد شد و نشان داد ائتلاف تحت رهبري سعودي نتوانسته همپيمانان خود را به مقابله با تهران مجاب كند.
واكنش دوحه
وزارت خارجه قطر روز دوشنبه در بيانيه‌اي ضمن ابراز تأسف از اقدام چهار كشور عربي در قطع روابط با دوحه، اين اقدام آنها را غيرقابل توجيه و مبتني بر ادعاهاي بي‌اساس خواند. به گزارش شبكه الميادين، در اين بيانيه آمده است كه قطر براي به شكست كشاندن تلاش‌هاي مربوط به تأثيرگذاري بر جامعه و اقتصاد قطر تلاش خواهد كرد. در اين بيانيه آمده است كه اين اقدامات هرگز در روند حيات طبيعي شهروندان و اتباع خارجي مقيم قطر تأثيري نخواهد داشت. همچنين سفارت قطر در امارات عربي متحده از اتباع خود در اين كشور خواست تا سريعاً امارات را ترك كنند. از سوي ديگر، فعالان رسانه‌اي ميگويند جنگندههاي قطري در پي اعلام قطع روابط ديپلماتيك اين چهار كشور عربي با دوحه، بر فراز آسمان سراسر قطر به پرواز درآمدند. اختلافات ديرينه ميان رياض و دوحه از درگيري‌هاي سرزميني و ارضي فراتر رفته و وارد عرصه ساختاري شده است، به طوري كه اين دو كشور در بسياري موارد در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي مواضعي متضاد و در تعارض با يكديگر اتخاذ مي‌كنند و در زمينه پرونده‌هاي منطقه‌اي نيز از جمله موضوع سوريه و نيز اخوان‌المسلمين اختلاف نظر جدي بايكديگر دارند. به باور ناظران، باتوجه به اينكه در سوريه قطر و عربستان از گروه‌هاي تروريستي حمايت تسليحاتي و سياسي و مالي مي‌كنند، امكان دارد اين گروه‌ها رو در روي هم قرار بگيرند و جبهه تازه‌اي گشوده شود كه تضعيف موقعيت مخالفان را در پي داشته باشد.
كشورهاي بي‌طرف
برخي كشورها موضع محتاطانه‌اي نسبت به اين قطع را بطه با قطر در پيش گرفتند. به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك، ديميتري پسكوف، سخنگوي كاخ كرملين اعلام كرد كه كشورش خواهان برقراري فضاي باثبات و مسالمت آميز در منطقه خليج فارس بوده و در امور داخلي ديگر كشورها دخالت نمي‌كند. پسكوف تأكيد كرد: «روسيه براي روابط با كل منطقه خليج (فارس) و كشورهاي اين منطقه به صورت جداگانه ارزش قائل بوده و به محافظت از روابط مناسب با آنها علاقه‌مند است.» نفيس زكريا، سخنگوي وزارت خارجه پاكستان نيز روز دوشنبه تأكيد كرد كه اسلام‌آباد تصميمي براي قطع روابط با دوحه ندارد. وي گفت كه تا به اين لحظه تصميمي درباره قطر اتخاذ نشده و در صورت وجود هر گونه تغيير و تحولي، بيانيه‌اي صادر و آن را اعلام خواهيم كرد. به گزارش الجزيره، مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه هم در واكنش به قطع رابطه ديپلماتيك برخي از كشورها با قطر، ضمن اظهار تأسف از اين ماجرا خواستار نشست و گفت‌وگو براي حل اين مشكل شد. چاووش اوغلو همچنين از آمادگي كشورش براي كمك جهت بهبود روابط در ميان كشورهاي حوزه خليج‌فارس خبر داد. برخلاف قطع روابط ديپلماتيك شيخ نشين‌هاي خليج فارس با قطر، سليم الجبوري، رئيس پارلمان عراق روز دوشنبه در ديدار با شيخ تميم بن حمد آل ثاني امير قطر در دوحه، بر ارتقاي روابط دوجانبه تأكيد كرد. براساس اين بيانيه، دو طرف در اين ديدار، ارتقاي روابط دوجانبه، اوضاع عمومي عربي و منطقه، راهكارهاي مقابله با چالش‌ها و بحران‌ها و پايان دادن به مشكلات و اختلافات را بررسي كردند.
موضع امريكا
امريكا كه سعي در اتحاد اعراب براي مقابله با ايران دارد از كشورهاي عربي خواست از تشديد اختلافات با يكديگر بكاهند. ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا ديروز در واكنش به قطع روابط چهار كشور عربي با قطر، از آنها خواست اختلافات خود را حل كرده و متحد باقي بمانند. تيلرسون ديروز گفت: «انتظار ندارم اين اقدام اثر مهمي، مخصوصاً روي نبرد با تروريسم در منطقه بگذارد.» هرچند امريكا در ظاهر نمي‌خواهد شكافي در جبهه متحدان عربي‌اش ايجاد شود اما برخي منابع مدعي هستند كه اقدام اعراب عليه قطر با چراغ سبز واشنگتن انجام شده است. الي آويدار، از مقامات سابق ديپلماتيك و امنيتي اسرائيل كه مناصب مهمي در بخش اطلاعات ارتش اسرائيل بر عهده داشته، قطع روابط عربستان، امارات، بحرين و چند كشور ديگر عربي با قطر را ترجمه سياست خارجي ترامپ دانست. اين مقام سابق صهيونيستي در گفت‌و گو با راديو اسرائيل، گفت اين تصميمات پس از سفر دونالد ترامپ به منطقه گرفته شده است و دلالت‌هاي خاص خود را دارد. او همچنين گفت كه اين اقدام عربستان و كشورهاي همسو با آن براي قطع رابطه با قطر نشان دهنده اين است كه قطر دشمن آنهاست و نه اسرائيل.
سناريوي احتمالي ضد قطر
با شدت گرفتن اختلاف بين قطر با اعراب، برخي منابع از احتمال كودتا و اقدام نظامي عليه دوحه خبر مي‌دهند. پايگاه خبري اماراتي ارم نيوز روز دوشنبه با متنوع خواندن عكس‌العمل‌ها در كشورهاي خليج فارس، منطقه خاورميانه و جهان، نسبت به قطع رابطه چهار كشور عربي با قطر، از احتمال وقوع كودتا و تغييرات حكومتي در قطر خبر داد. عبدالعزيز مفسر سياسي عربستاني نيز در صفحه شخصي خود در توئيتر با طرح احتمال وقوع كودتا، از مردم قطر خواست از خانه‌هاي خود خارج نشوند. وي مدعي شد شخصيت‌هاي برجسته قطر خواستار ديدار با تميم و اطلاع يافتن از دلايل وقوع بحران سياسي و راه‌هاي حل آن شده‌اند. خالد الهيل يك مخالف دولت قطر در توئيتر از استقرار زره‌پوش‌ها و خودروهاي نظامي در خيابان‌هاي دوحه پايتخت اين كشور خبر داد. وي مدعي شد: در حال حاضر حالت آماده‌باش امنيتي در قطر اعلام شده و نيروهاي امنيتي و نگهبانان زيادي در مراكز دولتي مستقر هستند. عبدالباري عطوان نويسنده و تحليلگر سرشناس عرب نيز هشدار داد: «اكنون جنگي رسانه‌اي بين قطر از يك سو و كشورهاي امارات و عربستان و مصر از سوي ديگر در جريان است كه ممكن است به جنگي نظامي منجر شود.»
توئيت ظريف
محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران در پي‌تنش‌هاي به وجود آمده ميان برخي همسايگان جنوبي در خليج فارس از كشورهاي منطقه خواست تا با گفت‌وگو مسائل خود را حل و فصل كنند. ظريف در صفحه توئيتري خود نوشت: همسايگان دائمي‌اند و نمي‌توان جغرافيا را تغيير داد. فشار و تهديد هرگز راه‌حل نيست. گفت‌وگو ضروري است، به خصوص در ماه مبارك رمضان.
منبع: روزنامه جوان
