پايان نشست قزاقستان با امضاي ايران، روسيه و ترکيه پاي بيانيه نهايي به منظور تثبیت آتش بس در سوریه میان اپوزیسیون مسلح میانه رو و حزب الله-سپاه قدس- رژیم بعث بشارالاسد
ایران و روسیه و ترکیه و سوریه این قرارداد را معتبر و لازم الاجرا میدانند، اما اپوزیسیون مسلح که مشروعیتی برای نظام بعثی بشارالاسد قائل نیست حاضر به شرکت در امضای این قرارداد نشد.
نشست دو روزه آستانه به سطح سران نرسيد. ايران، روسيه و تركيه بر سر بيانيهای توافق كردند كه در آن بر حاكميت، استقلال، وحدت و تماميت ارضي سوريه تأكيد شده و از تمايل گروههاي معارض مسلح براي مشاركت در دور آينده مذاكرات كه دوهفته ديگر در ژنو برگزار خواهد شد، استقبال شده ولي هيچ كدام از گروههاي معارض سوري حاضر نشدند پاي اين بيانيه را امضا كنند. با اين حال، نماينده سوريه در مذاكرات گفته همين كه تركيه به تداوم آتشبس التزام داشته، نشاندهنده موفقيت نشست آستانه است.
به گزارش جوان، اولين نشست بينالمللي صلح در سوريه كه ايران، تركيه و روسيه آن را ترتيب داده بودند، ديروز بدون اينكه به سطح سران برسد، به كار خود پايان داد. قرار بود بعد از مذاكرات در سطوح معاونين وزراي خارجه در آستانه، اين نشست در سطح سران نيز ادامه پيدا كند ولي ظاهرا توافقات به سطحي نرسيد كه توجيهكننده برگزاري نشست در سطح سران باشد. بيانيه مشترك ايران، روسيه و تركيه، نشست آستانه را به عنوان مبناي موثر بينالمللي براي گفت و گوي مستقيم بين دولت و معارضين سوريه اعلام ميكند. اين بخش بيانيه از اين جهت كه به امضاي تركيه رسيده، اهميت دارد. بر اساس بيانيه آستانه، تركيه، ايران و روسيه بر سر « ايجاد سازوكاري سه جانبه» براي «نظارت و تضمين پايبندي به آتش بس، ممانعت از بروز هر گونه اقدام تحريك آميز و تعيين كليه مداليتههاي آتش بس» به توافق رسيدهاند. با اين حال، گروههاي معارض سوري از امضاي بيانيه پاياني خودداري كردند. يحيي الاريدي، نماينده هيئت مخالفين در مذاكرات به خبرگزاري اسپوتنيك روسيه گفت: «امضا نخواهيم كرد.» وي افزود كه اين سند را كشورهاي ضامن يعني روسيه، تركيه و احتمالاً ايران پخش ميكنند. يكي از نمايندگان معارضين سوري كه خواسته نامش فاش نشود به رويترز گفته است: «ايران در عمليات نظامي در برخي مناطق سوريه شركت دارد و بيانيه پاياني نشست آستانه، به اين نقش ايران مشروعيت ميبخشد». يكي ديگر از نمايندگان مخالفان سوري در آستانه نيز گفت مخالفان از بيانيه پاياني حمايت ميكنند. او تأكيد كرد كه تركيه نقش ضعيفي در مذاكرات ايفا كرد و نتوانست از مواضع مخالفان پشتيباني كند.»
خارج دستورهاي معارضين
دستور كار اصلي نشست آستانه كه با حضور ارتش آزاد و جيش الاسلام و برخي گروههاي معارض سوري برگزار شد، گسترش آتش بس بود. داعش و جبهه النصره به مذاكرات آستانه دعوت نشدند و در بيانيه پاياني هم بر اراده سه طرف براي مبارزه مشترك عليه داعش و جبهه النصره و جداسازي گروههاي معارض مسلح از آنها تأكيد شده است ولي احرار الشام و زين الدين الزنكي جزو گروههاي مهمي بودند كه با وجود دريافت دعوت نامه، در مذاكرات حاضر نشدند. اينكه گروههاي معارض سوريه حاضر در مذاكرات حاضر نشدند بيانيه را امضا كنند، به معني اين است كه آنها روي كاغذ حاضر نشدهاند به آتش بس ادامه بدهند، ولي امضاي دولت تركيه پاي بيانيه پاياني، به اين معني است كه آنكارا ادامه آتشبس را تضمين خواهد كرد. بشار الجعفري نماينده سوريه در مذاكرات، در پايان اين مذاكرات، آن را موفقيتآميز خواند و گفت: كشورهاي ضامن بيانيه پاياني نشست به اين مسئله تعهد دادهاند و ما فرض را بر اين ميگذاريم كه شركتكنندگان در نشست آستانه نيز اين را اجرا خواهند كرد.
تركيه به عنوان يكي از حاميان تروريستها متعهد شده است كه اين امر را اجرا كند.»الجعفري افزود: «هدف نشست آستانه تثبيتآتش بس براي مدت معين بود و با تلاشهاي ايران و روسيه حاصل شد. من از ايران به خاطر تلاشهايش در اين نشست تشكر ميكنم و از انتقادات مخالفان درباره ايران تعجب ميكنم، چرا كه ايران يكي از طرفهاي ضامن در مذاكرات آستانه بود و به همراه تركيه و روسيه براي موفقيت مذاكرات و تضمين آن تلاش كرد و نقش مثبتي در رسيدن به سند نهايي اين مذاكرات داشت.» بهرغم دستور كار گسترش آتش بس در آستانه، معارضين سعي كردند مذاكرات را به سمت موضوعات ديگر سوق بدهند. محمد علوش، رئيس دفتر سياسي جيش الاسلام، از گروههاي مسلح اسلامگرا پيشتر در جلسه اول اين مذاكرات ارتش سوريه و نيروهاي ايراني حامي دولت سوريه را به نقض آتشبس متهم كرد، اقدامي كه سبب شد بشار الجعفري در مذاكرات صحبتهاي هيئت مخالفان را «بيربط» خوانده و بگويد كه لحن آنها «تحريكآميز» بوده است. از طرف ديگر معارضين هر چند بيانيه پاياني آستانه را امضا نكردند، ولي براي شركت در دوره بعدي مذاكرات كه دو هفته ديگر برگزار خواهد شد، ابراز تمايل كردهاند. همچنين در بيانيه پاياني ايران، روسيه و تركيه، از تمايل گروههاي معارض مسلح براي مشاركت در دور آينده مذاكرات ميان دولت و معارضين تحت نظارت سازمان ملل متحد در ژنو در تاريخ 8 فوريه 2017 حمايت مينمايند.
ترامپ آماده عمليات مشترك با روسيه در سوريه
كاخ سفيد در چهارمين روز حضور ترامپ اعلام كرد كه دونالد ترامپ رئيسجمهور امريكا حاضر است براي مقابله با داعش در سوريه، با روسيه عمليات نظامي مشترك انجام دهد. شان اسپايسر سخنگوي كاخ سفيد روز دوشنبه ۲۳ ژانويه (چهارم بهمن) به خبرنگاران گفت: واشنگتن آمادگي دارد براي مقابله با داعش با هر كشوري كه با امريكا منافع مشترك داشته باشد همكاري كند. پيشتر، وزارت دفاع ايالات متحده خبر وزارت دفاع روسيه در مورد انجام دادن حملات هوايي مشترك با امريكا عليه مواضع داعش در سوريه را تكذيب كرده بود.