عصر دیروز یکی از ملاهای قم موسوم به مکارم شیرازی در دیدار با اعضای محفلی مسوم به ” ستاد هماهنگی فعالیتهای مهدوی کشور” !!! با بیان اینکه در حال حاضر چندین مدعی مهدویت در کشور ما و در دیگر کشورها حضور دارند، تصریح کرد: شایعات و شبهاتی که در خصوص “جمکران” ایجاد شده از همین دسته است زیرا آنها میخواهند حقیقت جمکران را دستخوش برخی دروغها کنند.
مکارم شیرازی در ادامه اظهار کرد: مهدویت عنصری فراملی و فرامذهبی است چراکه همه ادیان و فرق و مکاتب به این اصل اعتقاد دارند و به همین دلیل عنصری مهم برای مفاهمه و گفتوگوی فرهنگی با مکاتب و ادیان و فرق محسوب میشود.کارهای تکراری و موازی و گاه متناقض از دیگر مضرات فعالیتهای پراکنده است. همین اهمیت باعث شده است که همیشه آسیبهایی نیز در حول وحوش این فرهنگ ایجاد شود که از آن جمله میتوان به فعالیتهای مشکوک سیاسی ضد وحدتی اشاره کرد.
مسأله مهدویت همیشه موجب سوءاستفاده دشمنان شده است و کار تا جایی رسیده است که برخی از جمله ابن خلدون به خاطر همین آسیبها به طور کلی آن را منکر میشود.یکی از آسیب های این عرصه، مسئله غلو است که نباید کاری کرد که در این زمینه ها، مباحث توحیدی نیز دستخوش تهدید واقع شود؛ باید با اعتقاد مهدویت ایمان مردم را تازه کنیم و ارتباط آنها را با امام بیشتر کنیم.در این زمینه بهترین کارهایی که در این عرصه باید انجام شود، بررسی حالات علمایی است که مورد عنایت امام زمان(عج) واقع شدهاند؛ سلام آموخت که با ۴۰ بار جمکران رفتن همه مشکلات حل نمیشود بلکه باید رفتار و کردار و اخلاق آنها مهدوی شود. باید از زیارات و ادعیه در مسیر آشنایی مردم با دین استفاده بیشتری کرد، زیارت آلیاسین دارای ۲۵ سلام به حضرت است که اعمال حضرت را نشان میدهد و سپس ارایه اعتقادات است که مجموعه اعتقادات ما ارایه میشود.اگر محتوای این ادعیه و زیارات را بدانیم بسیاری از مشکلات حل خواهد شد؛ یکی از این زیارات، زیارت جامعه کبیره است که به آثار ولایت اهل بیت(ع) اشاره کرده است؛ زیارات اهل بیت(ع) به طور کلی درس زندگی است.در سجده آخر زیارت عاشورا عباراتی وجود دارد که اگر هر کسی آنها را در زندگی خود پیاده کند قطعا اهل نجات خواهدبود؛ هرچه بر شکوه مسجد مقدس جمکران اضافه میشود فعالیت تخریبی حسودان بیشتر میشود؛ به همین خاطر باید در جهت حفاظت از این سرمایهها از جمله اربعین و جمکران و اعتقادات پاک به اهل بیت(ع) استفاده کرد.
نظررسمی آخوندمکارم شیرازی در مورد جمکران و “چاه عریضه” و “عریضه نویسی” و به داخل چاه انداختن “عریضه”!!
چاه عریضه در مسجد جمکران
1- آیا عریضه نویسی یک عمل شرعی است و در روایات آمده است؟ هیچ شکی نیست که روایاتی مبنی بر شرعی بودن اصلعمل عریضه نویسی در کتابها آمده است مثلا در کتاب بحارالانوار(1)، بابی است تحت عنوان «کتابه الرقاع للحوائج الى الائمه صلوات اللهعلیهم و التوسل و الاستشفاع بهم فی روضاتهم المقدسه و غیرها» ؛ (باب نوشتن عریضه برای برآورده شدن حوائج به ائمه علیهم السلام و توسلبه آنها و طلب شفاعتاز آنها در حرم آنها و موضوعات دیگر) و در آن چند روایت از کتابهای «مصباح الزائر و المصباح کفعمیو البلد الامین» در مورد عریضه آمده است و در کتاب «المصباح» کفعمیهم نظیر چنین بابی وجود دارد(2) و ذیل آن چند روایت آمده است.
2- آیا باید عریضه را در چاه انداخت؟ به همان روایات مراجعه می کنیم در یکی از روایات پس از نقل متن عریضه می فرماید: «…ثم تطوی الرقعه و تجعلها فی بندقه طین ثم اطرحها فی ماء جار او فی بئر فانه سبحانه یفرج عنک» نامه عریضه را می پیچی و در میان گل قرار می دهی و در آب جاری یا در چاهی می اندازی همانا خدای سبحان گشایشی حاصل می فرماید.
همچنین در روایت دیگری آمده است: «…ارمها فی النهر او البئر او الغدیرتقضى حاجتک ان شاء اللهتعالى»؛ (عریضه را در نهر آب یا در چاه و یا چشمه ای می اندازی خداوند انشاءالله حاجت شما را برآورده می کند.) و در روایات دیگری هم تعبیر: «…ثم ترمی فی بئر عمیقه او نهر …» چاه عمیق آمده است، بنا براین انداختن عریضه در چاه هم عملی شرعی است و در روایات به آن دستور داده شده است.
3- اما در مورد اینکه آیا باید عریضه را در چاه جمکران انداخت و آیا این چاه به دستور امام زمان(عج) حفر شده است؟ جواب یقینا منفی می باشد و شاید بخاطر اینکه در مسجد جمکران فرد در یک حال معنوی خاصی قرار می گیرد و دنبال عرض احوال و حوائج خود به مولای خود می افتد و از آنجا که از دوران غیبتصغرینامه نویسی به امام زمان (علیه السلام) معمول بوده به فکر نوشتن عریضه به ایشان می افتد، متولیان مسجد چاه را برای این حفر کرده اند تا در آن بیاندازند و وسیله ای باشد برای یاد آوری این عمل کاملا شرعی به افراد و جا انداختن آن در میان جامعهشیعه ولی همچنان که در آن محل هم نوشته شده است، این چاه موضوعیت ندارد و چاه امام زمان عجل اللهنیست و به هیچ وجه توسط ایشان یا به دستور ایشان حفر نشده است بلکه یک چاه معمولی است و لازم نیست حتما در این چاه انداخته شود بلکه در هر چاهی یا آب روانی می توان انداخت.(3)
پی نوشت:
(1). بحارالانوار، ج99، ص 231.
(2). المصباح، الکفعمی، ص 396 ، «الفصل السادس و الثلاثون فی صلاة الحوائج و الأدعیة فی ذلک و رقاع الاستغاثات».
(3) - گردآوری توسط: گروه تحقیقات معارف اسلامی پایگاه اطّلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی.