خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
در حالیکه نظرسنجی‌ها از نزدیک بودن میزان حمایت مردم از هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، حکایت دارد، نخستین مناظره آنان در مورد مسایل مختلف داخلی و بین‌المللی، از جمله توافق هسته ای با ایران به مدت نود دقیقه انجام گرفته است.
در مناظره شامگاه گذشته، که ناظران فضای آن را “تهاجمی” توصیف کرده‌اند، آقای ترامپ و خانم کلینتون ضمن تشریح و دفاع از نظرات و برنامه های خود در زمینه‌های مختلف، از این فرصت برای حمله طرف مقابل نیز بهره‌برداری کردند و نظرات و رویکرد او را نادرست و در مواردی خطرناک خواندند.
در اظهارنظر در مورد سیاست خارجی، موضوع برنامه اتمی ایران نیز مطرح شد و در حالیکه نامزد حزب جمهوریخواه توافق هسته‌ای (برجام) را به نفع ایران و برای امنیت آمریکا خطرناک توصیف می‌کرد، نامزد حزب دموکرات آن را موفقیت‌آمیز دانست و نقش خود در دستیابی به این توافق را یادآور شد.
دونالد ترامپ گفت که روند منجر به دستیابی به توافق هسته‌ای را هیلاری کلینتون در مقام وزیر خارجه وقت آمریکا شروع کرد و افزود: “این هم یک شاهکار دیگر؛ کشوری که داشت سقوط می‌کرد، اقتصادش آنقدر خراب بود و نزدیک بود زیر فشار تحریم‌ها خفه شود، حالا احتمالا در آینده نزدیک به یک قدرت بزرگ تبدیل خواهد شد.” آقای ترامپ گفت که در انعقاد این موافقتامه “وحشتناک” آمریکا دست کم می توانست شرط‌هایی را در مورد رفتار ایران از جمله در مورد “کره شمالی و یمن و همه آن جاهای دیگر” منظور کند. وی در این مورد توضیح بیشتری نداد. نامزد حزب جمهوریخواه بار دیگر از اقدام دولت باراک اوباما در مورد پرداخت دارایی مسدود شده ایران در آمریکا انتقاد کرد و آن را “باج دهی برای آزادی گروگان‌های آمریکایی” در جمهوری اسلامی دانست.
خانم کلینتون از نقش خود در تشکیل گروه ١+٥ برای مذاکره هسته‌ای با ایران ابراز رضایت کرد و گفت: “یک سال و نیم را صرف ایجاد ائتلاف بین‌المللی کردم که شامل روسیه و چین هم بود و سنگین‌ترین تحریم‌ها را علیه ایران وضع کرد، ما آنها را به پای میز مذاکره کشاندیم؛ جان کری، جانشین من [در سمت وزیر خارجه] و پرزیدنت اوباما به توافقی با ایران دست یافتند که برنامه اتمی ایران را محدود کرد، بدون اینکه حتی یک گلوله شلیک شده باشد.” خانم کلینتون گفت که هنگامی که به سمت وزیر خارجه آمریکا منصوب شد “ایران تا دستیابی به بمب اتمی تنها چند هفته فاصله داشت” و افزود که دولت حزب دموکرات موفق شد تلاش ایران را ناکام بگذارد.
یکی از ویژگی‌های این مناظره، انتقاد هر یک از نامزدها از خصوصیات شخصی و نحوه برخورد طرف مقابل با موضوعات و نامناسب بودن او برای تصدی رهبری آمریکا بود.
هیلاری کلینتون هشدار داد که دونالد ترامپ از روحیه مناسب برای ریاست جمهوری برخوردار نیست، به راحتی عصبانی می‌شود و فردی نیست که بتواند ایالات متحده را از جنگ، شاید حتی جنگ اتمی، برکنار دارد. آقای ترامپ در پاسخ با لحنی تند گفت: “قدرت داوری من از او [کلینتون] بهتر است، خلق و خوی من به مراتب بهتر است.” این اظهارات و نحوه ادای آن باعث خنده بعضی از حاضران در جلسه مناظره شد و هیلاری کلینتون هم به طعنه گفت که حق با اوست.
از آقای ترامپ در مورد این اظهار نظرش سئوال شد که گفته بود هیلاری کلینتون “ظاهر” مناسب یک رئیس جمهوری را ندارد. آقای ترامپ با تکرار این سخن، افزود که رقیب انتخاباتی او فاقد “بنیه” و توانایی لازم است.
خانم کلینتون با یادآوری برخی از اقدامات خود در زمان تصدی وزارت خارجه آمریکا، گفت که آقای ترامپ “موقعی می‌تواند با من از بنیه و توانایی سخن بگوید که دستاوردی قابل مقایسه داشته باشد.” هیلاری کلینتون افزود: “او کوشیده حرفش را از قیافه ظاهری به بنیه تغییر دهد اما این مردی است که زن‌ها را خوک، شلخته و سگ توصیف کرده است.” آقای ترامپ در دفاع از خود گفت که در نظر داشت “چیزی خیلی تند” در مورد خانم کلینتون و خانواده او بگوید اما بعدا تصمیمش را عوض کرد. او توضیح بیشتری در این مورد نداد اما پس از خروج از جلسه به خبرگزاری فاکس‌نیوز گفت که به دلیل حضور جلسی، دختر آقا و خانم کلینتون در جلسه مناظره، نخواسته بود در این مورد سخنی بگوید. ظاهرا منظور او اشاره به رابطه جنسی بیل کلینتون در زمان تصدی سمت ریاست جمهوری بوده است.
هیلاری کلینتون از اظهارات آقای ترامپ در ستایش از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هم انتقاد کرد و گفت که تاسف آور است که “علنا از پوتین خواست تا ارتباطات داخلی آمریکا را هک کند.” اشاره خانم کلینتون به هک شدن ایمیل‌های حزب دموکرات بود که به گفته برخی منابع، توسط هکرهای روسی صورت گرفت. دونالد ترامپ گفت که کسی با قاطعیت نگفته که این کار، کار روس‌ها بوده است.
خانم کلینتون تلویحا گفت که از اینکه تصمیم‌گیری در مورد کاربرد اسلحه اتمی به دونالد ترامپ واگذار شود احساس نگرانی می‌کند و آقای ترامپ در واکنش گفت: “این موضوع کمی تکراری شده است.” هیلاری کلینتون همچنین آنچه را که “برنامه محرمانه” رقیب انتخاباتی خود برای مقابله با داعش خواند به تمسخر گرفت و گفت که دونالد ترامپ هیچ استراتژی مشخصی در این مورد ندارد. وی افزود که بعضی سخنان آقای ترامپ باعث نگرانی متحدان آمریکا شده اما او کوشیده است آنان را قانع کند که ایالات متحده به تعهدات بین‌المللی خود پایبند خواهد ماند.
دونالد ترامپ در چند مورد از اینکه آمریکا سهم اصلی از بودجه و امکانات پیمان ناتو را برعهده دارد انتقاد کرده و گفته بود که در صورت رسیدن به ریاست جمهوری، از سایر اعضا خواهد خواست سهم مناسب خود را تقبل کنند. او همچنین از روند جهانی شدن انتقاد کرده و گفته است که آمریکا باید بیشتر به فکر منافع ملی خود باشد. این نوع اظهارات آقای ترامپ به گرایش او به کاهش نقش بین‌المللی ایالات متحده و سیاست انزواجویی تعبیر شده است.
یکی دیگر از نکاتی که در این مناظره مطرح شد، خودداری آقای ترامپ از انتشار جزئیات پرداخت مالیاتی او بود. دونالد ترامپ این گفته خود را تکرار کرد که دلیل امتناع او، جریان داشتن “حسابرسی معمولی” در مورد این پرداخت‌هاست هرچند مجری برنامه یادآور شد که به گفته حسابرسان، مانعی برای انتشار این جزئیات وجود ندارد. در پی این اظهارات، آقای ترامپ گفت که “با وجود اینکه وکلای من مخالف هستند، من این حساب‌ها را منتشر می‌کنم” البته به شرط اینکه خانم کلینتون هم با انتشار مجموعه ایمیل‌های محرمانه خود موافقت کند. هیلاری کلینتون گفت خودداری رقیب انتخاباتی او از افشای جزئیات پرداخت‌های مالیاتی “آدم را به فکر می‌اندازد که شاید چیزی برای پنهان کردن وجود داشته باشد.” وی همچنین گفت که در مورد استفاده از یک حساب شخصی برای ارسال ایمیل‌های اداری در زمان تصدی وزارت خارجه اشتباه کرده و اشتباه خود را می‌پذیرد.
بخش عمده‌ای از مناظره شب گذشته دو نامزد شامل تشریح برنامه‌های اقتصادی هریک و انتقاد از برنامه طرف مقابل بود. هیلاری کلینتون در انتقاد از برنامه اقتصادی دونالد ترامپ، او را “دشمن طبقه کارگر” خواند و آقای ترامپ متقابلا گفت که هیلاری کلینتون در طول خدمت دولتی خود، گامی برای بهبود شرایط اقتصادی مردم برنداشته است.
خانم کلینتون این مناظره را فرصت مناسبی برای داوری مردم خواند و گفت که خرسند است که بالاخره “با او [دونالد ترامپ] روی یک صحنه” آمده و در پاسخ به سئوالی در مورد برنامه خود برای ایجاد اشتغال گفت: “شما باید ما را داوری کنید.” آقای ترامپ نیز خطاب به مردم سئوال کرد: “چه کسی قادر است مسئولیت عظیم و سنگین ریاست جمهوری را تقبل کند؟”
رای‌گیری در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روز ٨ نوامبر صورت خواهد گرفت و رئیس جمهوری منتخب از اول ژانویه سال آینده کار خود را رسما آغاز خواهد کرد. مطابق معمول، تعدادی نامزد از احزاب و گروه های مختلف یا به صورت منفرد در این انتخابات شرکت دارند و معدودی از آنان به تبلیغات در سطح ملی هم مبادرت کرده‌اند اما به استثنای نامزدهای دو حزب اصلی دموکرات و جمهوریخواه، احتمال نمی‌رود که هیچکدام بتواند بخش قابل توجهی از آرا را به دست آورند.
تا قبل از رای‌گیری در انتخابات، دو مناظره دیگر بین دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون در روزهای ٩ و ١٩ اکتبر برگزار خواهد شد و نامزدهای معاونت ریاست جمهوری از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات هم در یک مناظره با هم شرکت خواهند کرد.
اولین مناظره هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ به طور مستقیم از شبکه‌های تلویزیونی متعددی در آمریکا و شماری دیگری از کشورهای جهان پخش شد و بسیاری دیگر نیز از طریق ارتباط اینترنتی آن را تماشا کردند. این مناظره همچنین از تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی نیز به طور زنده پخش شد.
