آیا قدر غدیر را می دانیم؟
مبارک ترین و سرنوشت سازترین روز هستی، بی گمان هنگامه بعثت نبی مکرم اسلام و برانگیخته شدن حضرتش از سوی حضرت رب العالمین برای هدایت و به سعادت رساندن انسان است.
خداوند حکیم چنین اراده فرمود که سلسله جلیله نبوت انبیاء الهی به وجود سراسر نور و برکتِ اعظم و اشرف پیامبران، حضرت مصطفی ختم شود و اگر چه با رحلت خاتم الانبیاء و مُهر شدن پرونده نبوت، پنجره های وحی الهی بسته شد اما آفریدگار هستی و لوح و قلم از سر لطف و کرم و به حکمت بالغه و مطلقه خود پنجره های هدایت را همچنان به روی اهل زمین و زمان گشوده نگاه داشت تا خلق در مسیر رسیدن به سعادت، حیران و سرگردان نباشند. بر این اساس فرمان خداوند رحمان و رحیم به حضرت خاتم النبیین برای ابلاغ وحی الهی (یا اَیُّها الرَّسولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَیک مِن رَّبِّکَ و ان لّم تَفعَل فما بَلَّغتَ رِسالَتَه…) زیباترین و عالی ترین نماد و جلوه گشوده ماندن پنجره های هدایت الهی بعد از ختم نبوت، در قامت امامت و ولایت است – و چه فرمانی بود آن فرمان، از سوی پروردگار که ابلاغش توسط پیامبررحمة للعالمین به مردم معادل کل رسالت حضرتش برشمرده شد و ابلاغ نکردنش مساوی به انجام نرسیدن رسالت 23 ساله – و چنین شد که مبارک ترین و سرنوشت سازترین واقعه هستی پس از بعثت انبیاء در واپسین سال عمر پربرکت آخرین پیامبر برگزیده الهی در غدیر خم رقم خورد و مشیت خداوند حکیم این بود که آخرین پیامبر برگزیده اش در بزرگ ترین اجتماع مسلمین در حجةالوداع در غدیرخم محل تلاقی و تجمع کاروان ها قبل از جدا شدن از یکدیگر، آن سرنوشت ساز پیام و امر الهی را به مردم ابلاغ کند پس عده ای از مردم منبری از جهاز شتران برآوردند، پیامبر دستور داد و درنگ کرد تا آنان که رفته اند بازگردند و آنان که از پی اند و هنوز نرسیده اند به غدیر برسند.
سپس پیامبر بر فراز آن منبر شد و خطبه خواند چه خطبه ای! خطبه ای که یادآوری و خلاصه و عصاره ایمان و معرفت و جریان نبوت و رسالت حضرتش بود و پس آن گاه حضرت ختمی مرتبت دست بزرگوار مردی را در دست مبارکش گرفت و بالا برد و در پیش چشم هزاران هزار مسلمان از حج برگشته فرمود: «مَن کنتُ مولاهُ فهذا علّیٌ مولاه» و به این ترتیب پیامبر عظیم الشأن اسلام با اجرای این فرمان الهی نه تنها تکلیف حاضران بلکه تکلیف امت اسلام و جهان بشریت را در همه زمان ها و مکان ها روشن کرد.
با این اوصاف پس روز غدیر نه تنها فقط عید سادات نیست بلکه حتی فقط عید به امامت و ولایت رسیدن امیر مومنان مولای متقیان علی(ع) هم نیست بلکه غدیر روز ابلاغ سرنوشت سازترین وحی الهی و به تصریح قرآن کریم در آیه سوم سوره مائده روز مأیوس شدن کفار و هنگامه اکمال دین و اتمام نعمت الهی و لحظه بی بدیل اعلام رضایت و پسند حضرت سبحان برای انتخاب اسلام به عنوان دین مردمان است و این مبارک و فرخنده عیدی است که خلاصه حکمت الهی در برانگیختن انبیاء و ارسال رُسُل و انزال و تنزیل وحی پس از ختم نبوت تعیین تکلیف و در قامت ولایت و امامت متجلی می شود و البته بدیهی است که احدی جز خالق هستی توان، شایستگی و اهلیت برگزیدن حلقه وصل نبوت و امامت و ولایت را ندارد و همان خالق حکیم بی همتا، مولا علی(ع) را به عنوان ادامه دهنده ولایت حضرت مصطفی و جانشین ایشان و سرسلسله امامت ائمه برگزید.
همان علی(ع) که در شب خطر و آن گاه که عده ای از قریش قصد جان پیامبر را در بستر کردند (در لیلة المبیت) به جای پیامبر در بستر آرمید تا جان فدای پیامبر خدا باشد، همان علی(ع) که اعلم، ازهد، اتقی، اعدل، افضل و اشجع مردمان عالم پس از پیامبر بود، همان علی(ع) که قرآن کریم می فرماید ولّی شما تنها خداوند، رسولش و کسانی از مومنین هستند که نماز برپا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند (آیه55 سوره مائده).
ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند
حسین قدیانی در وطن امروز نوشت:
یک جمله دیگرش این بود؛ «من آنقدر جنگیدن برای امنیت این مردم را دوست دارم که همین لباس خاکی مرا بس!» یک جمله دیگرش این بود؛ «الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه.. امیرالمؤمنین!»
***
اعظم اعیاد امت است! اعظم اعیاد امت شما یا بقیه..الله! بیقرارمان کرده اینکه هیچ نمیدانیم کجایی! نمیبینی که در هر فصلی، بهانه وصل تو را میکنیم؟! یعنی همین دوری و جدایی است سهم ما؟! کاش ابنای آدم، از تو «پادشه خوبان» میتوانست «ظهور» را عیدی بگیرد! کاش میآمدی و دستی بر سر روزگار میکشیدی! و بر سر زمان! سالیانی است دور و دراز که دارد دوران یتیمی خود را طی میکند! یا صاحبالزمان! فردا غدیر است و فرداتر عاشورا! هل من ناصر ینصرنی؟!
هفته گذشته رئيس دولت اصلاحات در ديدار با اعضاي انجمن اسلامي معلمان با درخواست رفع حصر ديگر سران فتنه، مدعي ميشود كه ميرحسين موسوي و مهدي كروبي در صورت رفع حصر «قصد انتقامگيري ندارند» و جامعه آرام ميشود. براساس اين گزارش كه در وبسايت او درج شده، نامبرده ميافزايد: «ممكن است در مورد رفع حصر يا بازتر شدن فضاي سياسي بزرگان از جمله رهبري دغدغه داشته باشند، ما بايد برويم و اين نگرانيها را گوش بدهيم، صحبت كنيم و به رفع آنها كمك كنيم.»
رئيس دولت اصلاحات كه هنوز سران فتنه را در ايجاد آن غائله عظيم محق ميداند، تأكيد ميكند: «بنده به ضرس قاطع ميگويم هيچكس در فكر انتقامگيري نيست. كساني كه در حصر و حبس هستند اگر بيرون بيايند، نميخواهند انتقامگيري كنند، اما جامعه ما آرام ميشود و رو به سوي آينده خواهد داشت.» تنها بخش سخن رئيس دولت هفتم و هشتم كه اندكي با گذشته متفاوت است، تلاش براي فاصلهگيري با كساني است كه در جريان فتنه شعار ساختارشكنانه داده بودند. او مدعي ميشود كه اصلاحطلبان فاصله خود را با كساني كه به گفته او «به نام اصلاحطلبي شعارهاي ساختارشكنانه ميدهند»، حفظ كردهاند.
اگرچه مرور حوادث فتنه بعد از انتخابات 88 به دليل هزينههاي مختلف انساني و مادي زيادي كه از آن زمان تاكنون بر نظام تحميل شده، بسيار سخت است، اما ترديدي در اين نميتوان داشت كه هزينه اصلي كه به واسطه طرح موضوع «تقلب» در انتخابات از سوي سران فتنه مطرح شده و خسارت عظيمي را بر سرمايه اجتماعي نظام در عرصه داخلي و بينالمللي تحميل كرد هيچگاه، حتي با عذرخواهي و اذعان سران فتنه به اشتباه، جبران نخواهد شد و تحقق مطالبه نظام از سران فتنه در زمينه اذعان به سلامت انتخابات، ممكن است تنها به تغيير نگاه بخشي از هواداران اين جريان منجر شود كه هنوز به حقانيت نظام در آن انتخابات باور نداشته و همچون سران فتنه بر سر موضع خود باقي هستند.
اما آنچه كه در سخنان وی ديده نميشود، پاسخگويي به همين مطالبه اصلي نظام است. مضافاً بر اينكه او هنوز خود و ديگر سران فتنه را در ايجاد آن غائله محق دانسته و با اين سخنان تنها در پي اين است كه به مسئولان اطمينان دهد كه در صورت رفع حصر و بازتر شدن فضا(؟!) اتفاقي نميافتد و آنها در پي انتقامگيري نيستند! اين جمله او نشان ميدهد كه نظام هنوز بدهكار سران فتنه است و آنها به نظام ارفاق ميكنند كه در صورت آزادي مطالبهاي نداشته باشند.
تنها بخش مثبت از سخنان رئيس دولت اصلاحات، فاصلهگيري از كساني است كه شعارهاي ساختارشكنانه ميدادند، اما بهرغم تأخير هفت ساله در اين فاصلهگيري كه برخي آن را تلاش براي ارسال پالس مثبت به نظام ميدانند، نكته مهم آن است كه او هنوز حاضر نيست بپذيرد كه منشأ اين شعارهاي ساختارشكنانه، مواضع افراطي سران فتنه قبل و بعد از انتخابات و اصرار به تقلب براي كشاندن هواداران به كف خيابان بود. هواداراني كه بعضاً تقصيري نداشته و آلت دست عوامل پيدا و پنهان فتنه شده بودند كه يك مورد آن مصاحبه ميرحسين موسوي با روزنامه تايمز روز قبل از انتخابات و اعلام پيروزي در انتخابات در حين برگزاري انتخابات و فراخوان براي حضور خياباني در روز 25 خرداد بود. او از اين بخش نيز تنها با اين توجيه عبور ميكند كه «ممكن است كساني به نام اصلاحطلبي شعار ساختارشكنانه داده باشند، ما همواره فاصلهمان را با آنها حفظ كردهايم» و اين در حالي است كه اسناد متقن موجود كه تنها بخشي از آن از رسانهها پخش شده است، جايي براي انكار باقي نميگذارد و نكته مهم اين است كه طي اين هفت سال، بسياري از سران و عاملان فتنه حاضر شدهاند كه با اين بخش «ساختارشكن» مرزبندي كنند كه البته دليل آن نيز روشن است، چراكه مايل نيستند آن اندك بدنه باقيمانده را نيز از دست بدهند.
اما برآورد ديگر از اين تغيير لحن، زمينهسازي براي خارج كردن جريان اصلاحات از بحران مقبوليت و مشروعيت است. نكتهاي كه در انتخابات 92 با وادار كردن نامزد اصلي اين جريان به انصراف از نامزدي به نفع آقاي روحاني خود را نشان داد و اين روزها علاوه بر اوجگيري اختلافات در زمينه نحوه آرايش احزاب و گروهها در شوراي اصلاحات، در مباحث درون گروهي خود را نشان داده است، به گونهاي كه يكي از عناصر اصلي اين جريان، تاريخ مصرف «شعار اصلاحات» را تمام شده دانسته و ميگويد كه ديگر از «تنور اصلاحات» ناني بيرون نميآيد و بايد گفتمان و شعار جديدي داشته باشيم.
«کاپا»، فشاری بر امریکا
اسعدی سامانی در ایران نوشت:
اجلاس بینالمللی سرمایهگذاری هوانوردی کاپا (مرکز هوانوردی آسیا و پاسیفیک) که روز گذشته با حضور سرمایهگذاران و نمایندگان 20کشور جهان در تهران گشایش یافت دومین اجلاس از این نوع در سال 2016 در ایران به شمار میرود که خود نشان دهنده اهمیت زاید الوصف بازار و صنعت هوایی بکر ایران برای شرکتها و غولهای هواپیماسازی بزرگ دنیا است. این اجلاسها که بعد از اجرایی شدن برجام در ایران رونق یافته است، هم نشان دهنده گشایشهای حاصله در دوران پساتحریم محسوب میشود و هم نیاز مبرم صنعت هوایی ایران به بینالمللی شدن را تداعی میکند. شرکتهای بزرگ دنیا در این اجلاس ظرفیتها و توانمندیهای خود را معرفی میکنند و فعالان داخلی صنعت هوایی نیز به تشریح نیازها و ظرفیتهای خود خواهند پرداخت. از طرف دیگر در حاشیه این اجلاسها مذاکرات چند جانبهای در زمینه بازاریابی محصولات و تعامل چندجانبه شکل میگیرد که پایه قراردادهای هوایی آتی به شمار میرود. ایران بعد از 37 سال تحریم شدید، نیاز فزایندهای به نوسازی ناوگان هوایی خود دارد. ما از یک طرف باید هواپیماهای جدیدی وارد ناوگان خود کنیم و از طرف دیگر برای تحقق ایدهها و آرمانهایی نظیر تبدیل شدن به هاب هوایی منطقه ملزومات آن را ایجاد کنیم. البته در بستر توسعه صنعت هوایی، توجه به ظرفیتها و نیازمندیهای همه شرکتهای هواپیمایی داخلی به صورت عادلانه و تلاش برای ارتقای سطح و رتبه آنها به صورت مساوی باید در دستور کار مسئولان حمل و نقل کشور باشد. ما اکنون در شرایطی به سر میبریم که تحقق تجهیز آسمان کشور به هواپیماهای نو در صدر اولویت هایمان است. بدیهی است که برگزاری این اجلاس مهم بینالمللی در این مسیر تأثیر گذار است.
دولت امریکا اکنون با تعلل در صدور مجوز فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ خلاف تعهدات خود عمل میکند و برگزاری چنین اجلاسهای مهم بینالمللی به نوعی فشار جامعه جهانی به این کشور برای عمل سریع به تعهدات خود محسوب میشود. هم از این رو من خوشبینم که نتیجه این اجلاس در تصمیم اوفک و دولت امریکا بسیار اثرگذار باشد. البته تنوع در شرکای هوایی بینالمللی یک الزام است وهمان گونه که اکنون مذاکرات دیگری برای انعقاد قرارداد خرید هواپیما از کشورهایی نظیر ایتالیا و ژاپن در دستور کار قرار دارد، راهبرد تنوعسازی اصل مهمی در مذاکرات بینالمللی ما باید به حساب آید. در کنار این نباید فراموش کرد که تعاملات بینالمللی در زمینه صنعت هوایی تنها به خرید هواپیما اختصاص ندارد بلکه فعال شدن ایران در صنعت قطعه سازی، توجه به مباحثی نظیر ایمنی و آموزش پرواز و همکاری با شرکتهای بینالمللی فعال در این زمینه از طریق اجلاس کاپا و اجلاسهای مشابه پیگری میشود. 150 شرکتی که در این اجلاس حضور پیدا کردهاند همه فعالیتهای طولانی در عرصههای مختلف صنعت هوایی داشتند و بدیهی است که هم مسئولان صنعت هوایی و هم شرکتها و فعالان داخلی این عرصه باید از فرصت پیش آمده برای بسط تعاملات و همکاریها در این زمینه استفاده کنند.
در میان شیعیان جهان، غدیر برای ما ایرانیان وجه تمایز بارزی دارد و آن عنصر پذیرش ولایتمداری اهل بیت (ع) است که از مهمترین عناصر جامعه ایرانی محسوب میشود. همین ویژگی، انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن را مدعی اجراي سیره حضرت علی (ع) در دوران خلافت آن حضرت کرده است. پس مدام باید از خود سؤال کنیم که نسبت جامعه ما با حضرت علی (ع)، چگونه است. از این منظر غدیر میتواند عیدی باشد که میزان قرابتمان را با امیرالمؤمنین (ع) بسنجیم.سرتاسر نهجالبلاغه، پند و اندرز و روش زیست انسانی در همه زمانها و مکانهاست. شهید مطهری بهزیبایی، شئون مختلف شخصیت ارزشمند علی (ع) را در کتاب جاذبه و دافعه علی به تصویر کشیده است. علی (ع) الگویی تمامعیار برای همه انسانهاست. او همه انسانها را دارای کرامت میداند و در توصیه به مالک اشتر میگوید: با مردم با مهربانی و دوستی برخورد کند، چراکه رعیت دو دستهاند: دستهای برادران دینی تو هستند و دسته دیگر در آفرینش با تو یکساناند. جامعیت امیرالمؤمنین در امر سیاست، از او یک سیاستورز اخلاقمدار ساخته است که باید برای همه مسئولان سرمشق و الگو باشد. در بعد اجتماعی، علی (ع) شهروندی است که برای خود هیچ امتیاز ویژهای قائل نیست و حتی به قاضی شهر میآموزد در برخورد با او تفاوتی میان علی و دیگران قائل نشود و با عدل و مساوات رفتار کند. در عرصه دینی و معرفتی، علی (ع) عارفی تمامعیار است. نگرش اقتصادی علی (ع)، عدالت مطلق و محض است و در مواجهه با بیتالمال سختگیر و جدی است. کاهش فقر و محرومیتزدایی را میتوان از سیره امام علی (ع) آموخت. استفاده بههنگام و درست از ابزار فکر و قلم و بیان برای امتناع بشر از دیگر ویژگیهای علی (ع) است. در روزگاری که بیش از هر زمان دیگر به وحدت جهان اسلام نیازمندیم و نباید بر طبل اختلاف بکوبیم، سیره امیرالمؤمنین بهترین چراغ راه برای عبور از این تنگناست.
تعطيلات دو هفتهاي پيشنهاد شده از سوي محيط زيست براي كاهش آلودگي هوا، همين كه دارد تغييري را در ذهن مديران و مسوولان باعث ميشود، به تنهايي مبارك است. هر چيزي كه تبديل به عادت يا عرف شد، لزوما درست نيست. ميشود با ايجاد تغييراتي براي بهبود امور، مديريت را منعطف كرد. دهها سال رسم بر اين بود كه مدارس اول مهر باز و اواخر اردي بهشت تعطيل ميشدند. حالا ميشود فكر كرد مدارس در مقطعي ديگر شروع و تعطيل شوند. اين خوب است كه ما مرتب راجع به مسائل جامعهمان فكر كنيم، اين پويايي و راهحل جديد نكته مثبت ماجراست.
نكته سوم اينكه اين طرح از اين جهت كه بار ترافيكي در زمانهاي مختلف توزيع ميشود، بار مثبت دارد. بار ترافيكي در آبان و آذر ماه زياد ميشود، ميتوان بار ترافيكي ناشي از سفر دانشآموزي را به ماههاي ديگري كه بار سبكتري دارد، انداخت. اوايل مهر و خرداد ماههاي مناسبي به لحاظ اين جابهجايياند.
دولت امسال عزمش را جزم كرده كه آلودگي هواي كلانشهرها را كاهش دهد. مجموعه برنامههايي را هم دارد انجام ميدهد؛ از جايگزيني اتوبوسهاي پايه گازسوز با اتوبوسهاي آلاينده فعلي، توسعه ناوگان ريلي كه مصوبه دو هفته پيش دولت بود كه دو ميليارد يورو براي دو هزار واگن قطار درونشهري گذاشته شد تا در مناقصهاي بينالمللي انجام شود.
مديريت تقاضاي سفر هم بخشي از اين بحث است كه تعطيلي مدارس به نوعي آن را مديريت ميكند. يا بحث LEZ در شهر تهران كه ايجاد منطقه كاهش آلودگي هوا در منطقه زوج و فرد تهران است كه از اول مهر قرار است اجرايي شود تا ماشينهايي كه داراي معاينه فني نيستند وارد محدوده نشوند. در اوايل آبان هم كه براي كل شهر تهران اين ممنوعيت ايجاد ميشود، اينها همه سياستهايي است كه دارد براي كاهش آلودگي اجرا ميشود.
«نعْمَتَانِ مَجْهُولَتَانِ الْأَمْنُ وَ الْعَافِيَه» ؛ ایران در میانه کشتی توفانزده منطقه آسیای جنوبغربی در امن و امانی مثالزدنی است. صبحها کسی با شایعه گروگانگیری از خواب برنمیخیزد و روزش را در میانه آژیر خودروهای امدادی نمیگذارند و هنگامی که شب به خواب میرود، صدای تیراندازی و انفجارهای دور و دراز، او را مشوش نمیکند. این آرامش خفته و ناشناخته، هیچگاه بر ما معلوم نخواهد شد، چرا که دستور کار «همه سازمانهای نیروهای مسلح و دستگاههای مربوط» حفاظت از این «دستاورد مهم در دنیای ناامن امروز» است. اما دامنه امنیت، صرفا جلوه نظامی ندارد و چه بسا امنیت فکر و فرهنگ، در سطحی بالاتر نیز قرار داشته باشد؛ اموری که دیده نمیشوند و رفت و آمد و ترور و توطئه و اخفای دشمن درون آن، به وضوح و روشنی جبهههای جنگی و امنیتی خودش را باز نمیتاباند. خاکریزی وجود ندارد که مرزی را نشان دهد، کشتهها و زخمیها، شهید و ایثارگر نیستند، میزان خسارتها را نمیتوان خیلی زود برآورد یا برنامهای برای ترمیماش ارائه کرد. امنیت زندگی، فراهمآوردن صرفا شرایطی نیست که همه در کنار یکدیگر امور خودشان را بگذرانند، بلکه آن امنیتی است که عافیت فرد و جامعه را تامین کند. ساز و کارهای تحقق این امور هم بسیار پیچیده و ناگفته و درونیترین عنصرحفظ نیروهای حافظ امنیت هم «ایمان و روحیه انقلابی و جهادی» است و«نباید اجازه داد که روحیه انقلابی با میل و دل بستن به دنیا و وارد شدن در مسابقه تجمل پرستی و اسراف تضعیف شود» چرا که «فردای کشور از امروز آن، بسیار بهتر خواهد بود» و با سرعت و تمام توان باید به آنسو رفت.