در 25 جولای سال 1976 کاوشگر Voyager 1 تصویری از مریخ را به ثبت رساند که در آن به نظر می رسید، یک صورت انسانی از دل خاک های سطح مریخ سر بر آورده است. این صورت به «صورت مریخ» معروف شد و بسیاری آن را نشانه ای از وجود یک تمدن در مریخ دانستند. اکنون دقیقا 40 سال از این افسانه می گذرد.
جستجو برای وجود حیات یا نشانه هایی از حیات در سیاره مریخ و جای جای دیگر کیهان هنوز به نتیجه مثبتی نرسیده است؛ اما عکسی که 25 جولای 1976 – 40 سال قبل – از مریخ به ثبت رسید، بسیاری را به این باور رساند که ما تا حد زیادی به یافتن نمونه ای خاص از حیات در مریخ رسیده ایم.
این تصویر البته همان تصویر معروف به «صورت مریخ» است که توسط کاوشگر Voyager 1 ناسا در هنگامی که راه خود را بر فراز مریخ طی می کرد، ثبت شده است. این تصویر در منطقه ای از مریخ به نام «سیدونیا» به ثبت رسیده و به شکلی متحیر کننده نشان دهنده یک صورت غول پیکر انسانی است که از دل خاک های سطح مریخ بیرون زده یا آن که عامدانه بر روی سطح مریخ ساخته شده است.
دانشمندان ناسا اما در همان زمان نیز بر این باور بودند که این تصویر از صورت انسانی، یک توهم به وجود آمده ناشی از تابش نور و بازی سایه است که الگویی آشنا را به ذهن انسان متبادر می کند و وقتی در سال 1976 این تصویر را منتشر کردن آن را با همین توضیحات ارائه نمودند.
اما این توضیحات ناسا مانع از آن نشد که به سرعت شایعاتی در مورد این تصویر و وجود تمدنی شبیه به تمدن زمینی بر روی مریخ منتشر شود. شوهای رادیویی، تلویزیونی، روزنامه ها، کتاب ها و مجلات به سرعت این موضوع را بازتاب دادند. حتی این صورت در فرهنگ عمومی نیز راه یافت و در بسیاری از فیلم های سینمایی نظیر The X-Files و بازی های رایانه ای نظیر Final Fantasy خودنمایی کرد.
تا بیست سال بعد از این ماجرا، هیچ تصویر جدیدی از «صورت مریخ» به دست نیامد تا آنکه در آوریل سال 1998 کاوشگر دیگر ناسا Mars Global Surveyorمجددا از ناحیه «سیدونیا» مریخ اینبار از زاویه ای متفاوت عکاسی کرد آن هم نه یک بار بلکه در چندین نوبت.
آنچه این تصاویر جدید نشان داد، فرضیه دانشمندان ناسا را در مورد توهم ناشی شده از بازی سایه و نور اثبات کرد. این «صورت» مریخی در واقع یک تپه به وسعت 1.5 کیلومتر و شمایل شبیه به صورت آن تنها ناشی از تابش نور بر آن است.
از آن زمان به بعد، بسیاری از همان مردمی که تا قبل از انتشار تصاویر جدید سخن از تمدنی مریخی میگفتند، به کلی موضوع افسانه «صورت مریخ» را فراموش کردند. کاوشگر Mars Global Surveyor یک بار دیگر در سال 2001 عازم مریخ شد و به کاوش در این منطقه پرداخت، ماهواره Mars Reconnaissance نیز بارها در منطقه «سیدونیا» به کاوشگری پرداخت و آژانس فضایی اروپا نیز بارها از این منطقه عکاسی نمود تا افسانه تمدن مریخی برای همیشه رنگ ببازد.
اما این ها منجر به متقاعد شدن همه نشد! امروز هنوز هم هستند کسانی که معتقدند این صورت عجیب مریخی نشانه ای از وجود حیاتی متفاوت در مریخ است. شاید حق با آنها باشد اما هنوز یک چنین تمدنی پیدا نشده و ما نیازمند شواهد بیشتری هستیم تا وجود این حیات و تمدن متفاوت را تایید کنیم.