زمان آن رسیده که برای استفاده از شبکه های ماهواره ای فکرهای اساسی کرد

قریب به دو دهه از زمانی که برای نخستین بار فانون منع استفاده از ماهواره ای در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید می گذرد. در طول این بیست سال،  گر چه قانون همان است که بود، اما با توجه به تغییر در تکنولوژی و سبک زندگی مردم، سخنان متفاوتی از سوی کارشناسان و تصمیم گیران  شنیده می شود. سخنانی که شاید مهم ترین وجه مشترک آنان لزوم بازنگری در قاونین پیشین در جهت فراهم آوردن امکاناتی است که در مردم راحتر تر بتواننداز تولیدات فرهنگی سایر ملل استفاده کنند و البته قانون شکنی هم نکنند و شبکه های بیگانه زمینه ای برای نفوذ ایده های و مفاهیم  ناسازگار با ارزش های بنیادین خانواده های ایرانی به دست نیاورند.

اریخچه منع استفاده از ماهواره به سال ۱۳۷۳ برمی گردد که آیین‌نامه اجرایی آن نیز در فروردین ۷۴ در هیأت وزیران به تصویب رسید. بنا بر ماده ۲ این قانون، وزارت کشور موظف است با استفاده از نیروی انتظامی در اسرع وقت نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت از ماهواره اقدام کند؛ اما برای ورود به خانه افراد، نیازمند مجوز از دستگاه قضایی هستند. از آن زمان بود که مقابله با ماهواره، شکل قانونی به خود گرفت و نیروی انتظامی هم مجری برخورد با دیش‌های ماهواره‌ای شد.

به گزارش «تابناک»، با وجود قوانین ممنوع کننده استفاده از ابزار دریافت شبکه های ماهواره ای در ایران، هنوز استفاده از ماهواره به صورت وسیعی انجام می‌شود، به گونه ای که به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم اکنون حدود ۷۰ درصد مردم از ماهواره استفاده می‌کنند.

وجود چنین آماری در استفاده از ماهواره، باعث شده تا وزیر فرهنگ، خواستار تغییر در قانون منع استفاده از ماهواره شود، به گونه‌ای که علی جنتی در آخرین مصاحبه خود با خبرگزاری مجلس اظهار داشت: استفاده افراد از ماهواره به کل غیرقانونی است، حال آنکه دست کم ۷۰ درصد مردم از آن استفاده می‌کنند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه قانون ممنوعیت پخش تیزر فیلم‌های سینمایی در ماهواره باید اصلاح شود، گفت: می‌توان از ماهواره برای تبلیغ کالای فرهنگی بهره برد؛ اما این مسأله در شرایطی تحقق پیدا می‌کند که استفاده از ماهواره قانونی مجاز شود.

جنتی اصلاح قانون کنونی ممنوعیت استفاده از ماهواره را ضروری دانست و افزود: اصلاح این قانون بسیار ضروری است و حتماً باید انجام شود، زیرا استفاده افراد از ماهواره به کل غیرقانونی است، حال آنکه بیشتر مردم از آن استفاده می‌کنند. در واقع حداقل ۷۰ درصد مردم خلاف قانون رفتار می‌کنند. با این حال، مادامی که قانون ممنوعیت از ماهواره وجود دارد، قوانین زیرمجموعه آن نیز اعمال خواهد شد.
وی ادامه داد: با وجود ممنوعیت پخش تیزر‌ها و تبلیغات سینمایی در شبکه‌های ماهواره‌ای که به قوت خود باقی است، تهیه‌کنندگان نباید با ماهواره همکاری کنند؛ اما باید فکری اساسی برای تبلیغ فیلم‌ها در کشور کرد و صداوسیما نیز شرایط تبلیغ فیلم‌های سینمایی را فراهم آورد.

این سخنان وزیر فرهنگ با واکنش برخی نمایندگان مجلس مواجه شد، به گونه ای که آنان با استقبال از سخنان وزیر فرهنگ اعلام کردند، باید موانع این کار رفع و شرایطی فراهم شود تا استفاده از ماهواره برای مردم مفید باشد.

در همین زمینه، محمد کاظمی، حقوقدان و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌و‌گو با تابناک اظهار داشت: این مطلب به یک کار کار‌شناسی عمیق نیاز دارد؛ بنابراین، باید کاری کرد که استفاده درست از ماهواره نسبت به استفاده های ناصحیح و غیر شرعی آن کمتر شود.

این نماینده مجلس همچنین یادآور شد: امروز بسیاری از کسانی که از این وسیله استفاده می‌کنند، از برنامه‌های خبری فیلم‌های روز و همچنین برنامه‌های آموزشی و ورزشی بهره می‌برند؛ بنابراین، نمی‌توان همه مردم را متهم کرد که استفاده نا‌صحیح از این وسیله دارند.

وی گفت: باید کاری کرد که به لحاظ فنی از دسترسی افراد به برنامه‌های غیر شرعی جلوگیری شود؛ بنابراین، اگر بتوان چنین کاری انجام داد و شرایط آن را فراهم کرد، ما هم می‌توانیم مانند سایر کشور‌ها از این وسیله استفاده کرده و متقابلا برنامه‌های مناسب برای کشور‌های دیگر تولید کنیم.

این عضو کمیسیون فرهنگی گفت: ماهواره مانند یک شمشیر دو لبه است و می‌توان از آن هم بهره برداری مناسب کرد هم نا‌مناسب. به نظر من، اولین کار در این خصوص فرهنگ سازی مناسب است که گویا مردم به آن فرهنگ رسیده‌اند و قادر به تشخیص هستند.

کاظمی در ادامه افزود: بنده تجربه‌ای نیز در این کار دارم. در سال های گذشته، حدود چهار سال در دادسرای تهران مسئول مبارزه با منکرات بودم، در آن زمان نیز استفاده از ماهواره و حتی در دوره‌ای نیز استفاده از ویدئو ممنوع بود، ولی عملا مبارزه نیروی انتظامی و دستگاه قضایی با این پدیده ناموفق بوده است.

وی گفت: باید در مقابل هجمه‌های فرهنگی غرب که از طریق ماهواره‌ها انجام می‌شود، برنامه‌های درست داشته باشیم و ما نیز در تقابل با آن‌ها برنامه سازی کنیم، عملکرد پلیسی و جلوگیری از این کار، تنها مردم را در انجام اعمال مجرمانه تشویق می‌کند، ولی پیشگیری و فرهنگ سازی قطعا مفید‌تر خواهد بود.

عضو کمیسیون فرهنگی همچنین در پایان یادآور شد: من بر این باورم که ممنوعیت و برخورد انتظامی با مسأله ماهواره، نه تنها نتیجه مثبت نداشته، بلکه نتیجه عکس نیز داده است؛ حتی زمانی که نیروی انتظامی اقدام به جمع آوری ماهواره می‌کند، بلافاصه بیشتر کسانی که دستگاه‌های گیرنده آن‌ها جمع آوری می‌شود، دوباره آن را نصب می کنند؛ به عبارت دیگر، در حال حاضر نیروی انتظامی وسیله‌ای برای ارتزاق کاسبکاران نصب ماهواره شده است.

وی در پایان گفت: به هر حال، گویا زمان آن رسیده تا برای این اظهارات وزیرفرهنگ، بابی را باز کنیم. زمان آن رسیده که فکری برای این موضوع داشته باشیم تا هم استفاده از این وسیله از جرم بودن خارج شود و هم اینکه برنامه‌های فرهنگی و قابل عرضه جمهوری اسلامی در دنیا آسان تر انجام گیرد.