نقش کلیدی عبداللهیان در تداوم قفل ماندن بحران سوریه از اصلیترین دلایل برکنار شدن او از سمتش بود
از زمان شروع بحران سوریه، عبداللهیان نقش کلیدی در اجرای دیپلماسی ایران در سوریه داشت و در مواردی در گفتگوهای حل بحران سوریه به جای وزیر خارجه شرکت میکرد.
سرویس جهان مشرق – وقتی هفته گذشته، محمد جواد ظریف به نروژ و آلمان سفر کرد تا با مقامات آمریکایی دیدار کند، بسیاری از ناظران مسایل ایران از این که سخنگوی وزارت خارجه، حسین جابری انصاری، در عکسهای منتشر شده از این دیدارها حضور دارد، متعجب شدند.
بعد، در روز 19 ژوئن، روشن شد که چرا انصاری در عکسها حاضر بود، چون او به عنوان معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه ایران منصوب شد. انصاری جای حسین امیرعبداللهیان را گرفت، یک دیپلمات سرشناس مسلط به عربی و انگلیسی که از 2011 این جایگاه را در اختیار داشت. هیچ توضیحی درباره این ارتقاء سریع جابری انصاری (از سوی وزارت خارجه) ارایه نشده است. او همین ماه اکتبر گذشته به سخنگویی این وزارتخانه منصوب شده بود. المانیتور در ادامه مینویسد: ظاهرا بسیاری از وبسایت ها و روزنامه های اصولگرا از این تغییر ناگهانی غافلگیر شدند. «مشرق نیوز» نوشت که امیر عبداللهیان ” مصداق کامل یک دیپلمات انقلابی” است و ایران بیشتر به چنین دیپلمات هایی نیاز دارد تا “حقوق کشور پای میزهای مذاکره در ژنو، وین یا هر نقطه دیگری از کره ارض به بازی گرفته نشود.” به نوشته مشرق، سابقه درخشان امیرعبداللهیان این پرسش را به وجود می آورد که چرا او ” در حالی که برای اولین بار مذاکرات دیپلماتیک درباره سوریه و یمن جدی می شود، از منصب خود برکنار شده است.” مقاله مشرق همچنین تاکید می کند که فارغ از این تغییر، ایران به «مقاومت اسلامی» خود ادامه خواهد داد. این مقاله منتقد انصاری نیست و می نویسد که ” بی شک او قابلیت های قابل احترامی دارد که پیش از این نشان داده است.” روزنامه جوان، درباره همین موضوع نوشت: “از زمان شروع بحران سوریه، عبداللهیان نقش کلیدی در اجرای دیپلماسی ایران در سوریه داشت و در مواردی در گفتگوهای حل بحران سوریه به جای وزیر خارجه شرکت می کرد.” به نوشته روزنامه جوان، وقتی شایعات برکناری امیرعبداللهیان ابتدای اردیبهشت ماه مطرح شد، یک روزنامه نزدیک به جریان 14 مارس لبنان، المستقبل، از این خبر استقبال کرد و آن را “گامی مثبت برای تقویت روابط با کشورهای عرب” دانست. طبق مقاله جوان، انصاری ” تمایل بیشتری به مذاکرات با اپوزیسیون سوریه دارد” و پیش از آن که به مقام رسمی در وزارت خارجه برسد، “تلویحا از سیاست ایران در سوریه انتقاد می کرده است.” بیانیه «بسیج دانشجویی دانشگاه تهران» که توسط تسنیم منتشر شد، انتقادی ترین واکنش به این جابه جایی بود. این بیانیه، برکناری عبداللهیان را، با توجه به رقابت منطقه ای ایران و سعودی و مسوولیت های عبداللهیان در عراق، لبنان، سوریه و یمن، بخشی از یک تلاش گسترده تر برای بهبود روابط با عربستان می داند.
به علاوه، بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه تهران این پرسش را مطرح می کند که چرا این برکناری درست سه روز بعد از ملاقات ظریف با جان کری در نروژ اعلام شد. این بیانیه نتیجه می گیرد که برکناری حسین امیرعبداللهیان «تضعیف مقاومت» و برنامه ای برای گشودن راه برای «برجام 2» است. فارس نیوز هم این نظر را بازتاب می دهد که برنامه گسترده تری پشت این برکناری است و این اقدام را باید یک «ژست آشتی جویانه» از طرف دولت روحانی برای بهبود روابط با کشورهای عرب خلیج فارس دانست. فارس برکناری دیپلمات مبرز و سرشناس را به یک نامه مخفیانه تایید نشده از طرف روحانی به امیر کویت مرتبط می داند. به ادعای فارس، روحانی در این نامه از امیر کویت خواستار مذاکره برای بهبود روابط ایران با همسایگان عرب شد. برای پیچیده تر شدن ماجرا، عبداللهیان به عنوان سفیر در عمان منصوب شد، ولی خود او به دلیل آن چه «مسایل غیرمترقبه شخصی و خانوادگی» عنوان شد، این مسوولیت را نپذیرفت. او اکنون صرفا مشاور ظریف است. از سوی دیگر، بهرام قاسمی جای انصاری را به عنوان سخنگوی وزارت خارجه می گیرد. منبع: المانیتور