خبر نامه شب تاب در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود – از گوشه‌ای برون آی ای کوکب هدایت.
اعتراف به شکست فیلمهای “خالی بودی” در عرصه رقابتهای بین المللی توسط رسانه های وابسته به سپاه پاسداران
فيلم‌هاي ايراني یعنی محصولات کپی برداری شده از تولیدات “هالیودی آمریکایی” یا “بالیوودی هندی” با وجود اينكه در فستيوال‌هاي خارجي جوايز زيادي مي‌گيرند، هيچ‌گاه نتوانسته‌اند در عرصه فروش خارجي و حضور در گيشه سينماهاي جهان موفقيت چشمگيري داشته باشند. «جوان» در گفت‌و‌گو با پخش‌كنندگان فيلم به دلايل موفق نبودن ايران در بازار فيلم جهان پرداخته است.
نویسنده : محمدصادق عابديني
روزنامه لس‌آنجلس تايمز در آخرين روز سال 2015 ميلادي گزارشي را درباره درآمد جهاني سينماي امريكا منتشر كرد و از پيش بيني 40 ميليارد دلاري درآمد سينماها در سال 2015 خبر داد. رقم 40 ميلياردي درآمد هاليوود وقتي جالب‌تر مي‌شود كه كل صادرات نفت ايران در سال گذشته 24 ميليارد دلار بوده است. به عبارت ساده‌تر، فروش گيشه‌اي سينماها دو برابر درآمد ملي ايران از محل فروش نفت خام بوده! رقم عظيمي كه سهم ايران از آن تقريباً صفر است. در عوض اكران قاچاقي فيلم «بازگشته»(The Revenant) در ايران آنقدر با استقبال روبه‌رو شده كه بليت‌هايش ناياب شده است. اين فيلم اسكاري كه با استفاده از دانلود غير مجاز پرديس‌هاي سينمايي و خارج از چرخه پخش بين‌المللي فيلم به ايران رسيده است، روز‌هاي خوبي را در كشورمان پشت سر مي‌گذارد.
نمونه‌ای از درآمد‌های خارجی هاليوود
لس‌آنجلس تايمز در گزارشش به اين نكته اشاره كرده كه 73 درصد از درآمد گيشه‌اي هاليوود متعلق به درآمد‌هاي خارجي است. البته اين ميزان درآمد متعلق به سال 2010 است و پيش‌بيني شده درآمد خارجي هاليوود در سال 2015 نسبت به 2010، 66 درصد افزايش داشته باشد. اين افزايش سرسام آور درآمد ناشي از فروش خيلي خوب فيلم‌هاي هاليوودي در سينماهاي كشورهاي دنيا است. جديد‌ترين قسمت از جنگ ستارگان با عنوان «جنگ ستارگان، نيروي بيدار»
(Star Wars: The Force Awakens) در كمتر از 12 روز توانست مرز فروش يك ميليارد دلار را رد كند. اين فيلم همچنين ركورد فروش گيشه‌اي فيلم را در انگلستان، سوئد، لهستان، روسيه و چند كشور ديگر جابه جا كرد. در گزارش لس‌آنجلس تايمز به فيلم سريع و خشمگين 7 (Furious 7) نيز اشاره شده است؛ فيلمي كه در خارج از امريكا به رقم فروش 1/16 ميليارد دلاري رسيده و 77 درصد از مجموع فروش فيلم متعلق به فروش خارج از كشور امريكا بوده است. فيلم سينمايي «كينگزمن: سرويس مخفي»
(Kingsman The Secret Service) محصول سال 2014 كه فيلمي كمدي و ماجراجويانه است، فروش خارجي 286 ميليون دلاري داشته كه اين ميزان دوبرابر فروش داخلي‌اش در امريكا بوده است. مريخي (The Martian) ساخته ريدلي اسكات كه در رده فيلم‌هاي علمي- تخيلي طبقه‌بندي مي‌شود نيز فروش 369 ميليون دلاري در خارج از امريكا داشته است. در گزارش لس‌آنجلس تايمز به اين نكته اشاره شده است كه هر چقدر بر تعداد سالن‌هاي سينما در جهان افزوده شود، درآمد گيشه‌اي فروش فيلم‌هاي هاليوودي افزايش پيدا مي‌كند. امريكايي‌ها از افزايش 40 درصدي سالن‌هاي سينما در چين بسيار خوشحالند. شركت كانادايي IMAX سالن‌هاي سينمايش را در استكهلم، كپنهاگ، توكيو، دبي و كشور چين افزايش داده است و گرگ فاستر، مدير اجرايي IMAX كسب و كار فيلم در سال 2015 را فوق‌العاده مي‌داند.
ايراني‌ها فقط در جشنواره‌ها موفقند!
سينماي ايران هر ساله چندين جايزه بين‌المللي را از آن خود مي‌كند. در مقابل شهرت جشنواره‌اي فيلم‌هاي ايراني، پخش فيلم‌هاي ايراني در كشورهاي خارجي چيزي بيش از اكران‌هاي محدود و غيراقتصادي نيست. ريشه موفق نبودن سينماي ايران در گيشه‌هاي سينماهاي جهان كجا است؟ غلامرضا فرجي، مدير پخش حوزه هنري به «جوان» مي‌گويد: براي پخش بين‌المللي فيلم‌هاي ايراني بايد بستر‌سازي مناسبي صورت بگيرد. متأسفانه پخش خارجي يكي از حلقه‌هاي مفقوده سينماي ايران است. فرجي مي‌افزايد: براي بازاريابي مناسب بايد در محافل سينمايي بين‌المللي حضور مؤثر داشته باشيم. به گفته وي فيلم‌هاي ايراني از نظر محتوا داراي ضعف هستند و حتي فيلم‌هاي منتخب جشنواره فجر نيز براي مخاطبان خارجي چندان دلچسب نيستند. مدير پخش حوزه هنري تأكيد مي‌كند: براي بازاريابي فيلم‌هاي ايراني بايد روي تبليغات خارجي فيلم‌ها، توجه به ژانر‌هاي مختلف در توليد فيلم و حضور موفق‌تر در جشنواره‌هاي خارجي تمركز كنيم.
ايرانيان خارج از كشور مشتري نیستند
احمد مختاري، مدير پخش شركت هدايت فيلم در گفت‌و‌گو با «جوان» با اشاره به تجربه‌هاي ناموفق ارسال فيلم‌هاي ايراني به خارج از كشور مي‌گويد: تبليغات فيلم‌هاي ايراني در خارج از كشور ضعيف است. اگر از طريق رسانه‌هاي فارسي زبان در كشورهايي مانند امريكا، كانادا و استراليا كه ايرانيان مهاجر زيادي در آنها زندگي مي‌كنند، فيلم‌هاي ايراني تبليغ شوند، ايراني‌ها براي ديدن اين فيلم‌ها مجاب مي‌شوند. اين پخش‌كننده فيلم با انتقاد از شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي زبان مي‌گويد: در ايام نوروز شبكه‌هاي ماهواره‌اي همه فيلم‌هايي را كه سال گذشته از طريق سينماها اكران شده بودند، چندين بار پخش كردند. وقتي اين كار از طرف آنها انجام مي‌شود بينندگان اين شبكه‌ها در خارج از كشور در زمان اكران فيلم‌هاي ايراني به سينما نمي‌روند و منتظر پخش آنها از ماهواره‌ها مي‌شوند!
«جدايي» يك استثنا بود
عبدالله عليخاني تهيه‌كننده و پخش‌كننده قديمي سينما و مدير شركت پخش پويا فيلم نيز كه سابقه ارسال فيلم‌هاي ايراني به خارج از كشور را نيز دارد، در گفت‌و‌گو با «جوان»، موفقيت اکران خارجی فيلم «جدايي» را يك استثنا در سينماي ايران مي‌داند و معتقد است: به دليل شرايط سينماي ايران، فيلم‌هاي آن بسيار معمولي است و در اين بين فيلم‌هاي چرك سياسي و سياه‌نما به دليل مسائل سياسي مورد توجه قرار مي‌گيرند. آن فيلم‌ها هم با قيمت‌هاي بسيار نازل به شبكه‌هاي تلويزيوني فروخته مي‌شود. اين فيلم‌ها براي پخش‌كننده‌اش درآمد ندارد و فقط به خاطر دشمني و سياه نشان دادن اوضاع كشورمان اين كار را مي‌كنند.
عليخاني مي‌افزايد: برخي از كارگردانان ايراني هم هستند كه شهرت جهاني دارند، اما فيلم‌هايشان در ايران فروش خوبي ندارد. اين كارگردان‌ها كه اغلب فيلم‌هاي هنري مي‌سازند، فيلم‌هايشان در خارج از كشور و در سالن‌هاي كوچك سينما كه بين 50 تا 100 صندلي دارد، اكران مي‌شوند كه آنها هم بازدهي مالي ندارند. وي با اشاره به تجربه شركتش در ارسال فيلم به خارج از كشور مي‌گويد: در دهه‌هاي 70 و 80 چند فيلم را براي اكران به امريكا فرستاديم كه هر فيلم را حدود 5 تا 8 هزار دلار خريدند. پخش‌كننده هم آنها را در شهرهايي از امريكا كه ايرانيان مهاجر در آنها زندگي مي‌كردند، پخش كرد كه البته موفق نبود. مدير شركت پويا فيلم، علت موفق نبودن فيلم‌هاي ايراني را همذات‌پنداري نكردن بينندگان خارجي با آنها عنوان مي‌كند و مي‌گويد: هم‌اكنون اكشن‌ترين فيلم سينماي ايراني يعني «باديگارد» از نظر جلوه‌هاي ويژه بسيار پايين‌تر از فيلم‌هاي خارجي است كه با هزينه‌هاي بالا ساخته مي‌شوند و در يك صحنه آنها حداقل چند اتومبيل را خراب مي‌كنند. يا فيلم «50 كيلو آلبالو» كه در داخل كشور خوب مي‌فروشد، ولي در خارج از ايران كه در آن فضا، فيلم‌هاي كمدي با همه چيز شوخي مي‌كنند، موفقيتي نخواهد داشت. به نظر مي‌رسد فيلم‌هاي ايراني براي رسيدن به اكران‌هاي خارجي هم بايد كيفيت خود را جهاني كنند، هم تبليغات‌شان را افزايش دهند و هم از لابي قوي هاليوودي‌ها عبور كنند؛ كاري كه چندان ساده نيست، اما كشورهايي مانند فرانسه، كره جنوبي و تركيه نشان داده‌اند كه امكان‌پذير است.
