دولت موناکو روز سه شنبه اعلام کرد شرکت “اونااویل” در مرکز تحقیقات قضایی در باره یک رسوایی مالی که ابعاد آن وسعت جهانی دارد، قرار گرفته است. این شرکت توسط یک سرمایه دار ایرانی تبار متخصص امور نفتی به نام “عطا احسنی” تاسیسی شده است، و در حال حاضر پسران عطا، به نامهای سیروس احسنی و سامان احسنی، که همگی در موناکو زندگی میکنند، مدیران ارشد این شرکت نفتیاند.این شرکت نفتی که در کشور موناکو به ثبت رسیده، در مرکز تحقیق و بررسی مقامات قضایی قرار گرفته است.
ه گزارش گاردین، در پی یک گزارش مفصل روزنامهنگاری تحقیقی که توسط موسسه خبری هافینگتون پست (آمریکا) و فیرفکس مدیا (استرالیا) در خصوص یکی از بزرگترین شبکههای رشوه در تجارت نفت در سطح جهان، منتشر شد، مقامات قضایی کشور موناکو (که کشور کوچکی در جنوب فرانسه) دفتر مرکزی شرکت اونااویل (Unaoil) و همینطور خانههای مدیران ارشد آن را مورد بازرسی قرار دادند.
به گزارش سایت رادیوفردا در بیانیه دولت موناکو آمده که واکنش مقامات موناکو در پی درخواست فوری اداره تحقیقات در خصوص فساد بریتانیا صورت گرفته است: «این تحقیقات و مصاحبهها که در حضور مقامات بریتانیایی انجام شد، بخشی از تحقیقات در مورد یک رسوایی عظیم و بینالمللی است که شرکتهای نفتی خارجی زیادی را در بر میگیرد؛ اطلاعات جمعآوری شده توسط مقامات بریتانیایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.» گفته میشود که مقامات ارشد اجرایی این شرکت روزهای سهشنبه و چهارشنبه مورد بازجویی مقامات قضایی قرار گرفتند. به گزارش دیلی میل، افبیآی و مقامات قضایی آمریکا هم تحقیقات در مورد فساد مالی شرکت اونااویل در آمریکا را هم شروع کردهاند. اما صاحبان ایرانی تبار اونااویل چه کسانی هستند؟ به گزارش هافینتگون پست و فیر فکس مدیا، عطا احسنی در سال ۱۹۴۰ در شهر کرمان متولد شد و به تحصیل در رشته مهندسی در بریتانیا و آمریکا پرداخت. پس از اتمام تحصیلات وی در شرکت عظیم نفتی «سون سیستر» مشغول به کار شد. سون سیستر یکی از شرکتهایی بود که از طرف شاه ایران، به مدیریت منابع نفتی ایران میپرداخت. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ احسانی به کشور بریتانیا مهاجرت میکند و در سال ۱۹۹۰ یک شرکت مشاوره «در زمینه انرژی در خاورمیانه» به نام اونااویل را پایهگذاری میکند.
به گزارش هافینگتون پست و فیرفکس مدیا، مدل تجاری شرکت اونااویل، بسیاری از شرکتهای واسطه که در مناطقی از جهان که قوانین مالیاتی آسان و آزادی دارند را در بر میگیرد.
این شرکتها قراردادهای نفتی را با دولتهای بزرگ صادرکننده نفت، امضا میکنند. بستن قراردادهای عظیم نفتی، و برنده شدن در مناقصاتی که به عقد این قراردادها میانجامد، ممکن است سالها به طول بیانجامد. اما در صورت برنده شدن در این مناقصهها، شرکت اونااویل کمیسیون خود را دریافت میکند.
ایمیل های کشف شده دو وزیر سابق نفت عراق، یکی از وابستگان بشار اسد، مقامات سابق رژیم قذافی در لیبی و دولتمردان اماراتی را متهم به فساد و پذیرش رشوه می کند. در حالی که به نظر می رسد برخی از شرکت های اروپایی و آمریکایی فکر می کردند شرکت UNAOIL یک شرکت خدمات لابی و برقراری ارتباط است، کار اصلی این شرکت پرداخت رشوه به تصمیم گیران دولتی در کشورهای محل اجرای قرارداد بوده است. بسیاری از شرکت های طرف قرارداد UNAOIL می دانستند که این شرکت از طرف ایشان رشوه پرداخت می کند ولی کارهای فراقانونی و غیرقانونی این شرکت را ندیده گرفتند.
رییس شرکت یونااویل (http://www.unaoil.com/about/chairman-s-message/) عطا احسنی می باشد. او شرکتش را ارائه کننده راه حل های صنعتی در بخش انرژی در آسیای مرکزی، خاورمیانه و آفریقا معرفی می کند. پیام های او عاری از واژه های تخصصی و بیشتر پر از واژه های کلیشه ای مانند ارزش افزوده، شراکت بلند مدتی و ارائه خدمات برجسته است. در چارت سازمانی شرکت (http://www.unaoil.com/about/corporate-structure/) می تواند دید که یونااویل شامل شرکت های مهندسی، تعمیر و نگهداری، خدمات انرژی و حتی یک بانک است. این شرکت در فعالیت های خیریه مشارکت دارد و عکسی از یک مدرسه اهدایی از سوی یوناکیدز UNAKIDS در وب سایت آن ملاحظه می شود. هافینگتون پست می نویسد “خانواده احسنی میلیونرهای مقیم موناکو هستند که با شاهزادگان و شیوخ و گروهای ممتاز بازرگانی در آمریکا و اروپا مراوده دارند”. آنها عضو هیات مدیره سازمان های غیردولتی و عام المنفعه بسیاری هستند. شرکت یونااویل در سال 2007 توسط سازمان تریس اینترنشنال بعنوان یک موسسه ضد فساد گواهینامه گرفته است. با این حال به نوشته خبرنگاران آمریکایی و استرالیایی فیرفاکس و هافینگتون پست این شرکت در قلب عملیات ارتشا بین المللی در صنعت نفت قرار دارد.
در عراق این شرکت حداقل 25 میلیون دلار رشوه برای تضمین دریافت قرارداد توسط مشتریانش پرداخت کرده است. دریافت کنندگان رشوه شامل حسین شهرستانی، معاون امور انرژی نخست وزیر عراق، وزیر آموزش و پرورش عراق، عبدل کریم لعیبی، وزیر نفت که در 2014 برکنار شد و ضیاء جعفر موسوی، مدیر عامل شرکت نفت جنوب عراق هستند.
وابستگان این شرکت در ایران فعال بوده و هستند. یکی از وابستگان این شرکت در ایمیلی ایران را جایی می داند «همه چیز با استفاده از روابط، ارتباطات و استعداد ویژه پیش می رود.» ایمیل های نمایندگان شرکت از ایران حاوی شکایت از مشتریان اروپایی است. در یک ایمیل از سال 2006 درباره شرکت بریتانیایی وایر پمپز می خوانیم «سال نوی ایرانی در راه هست و توقعات زیاد هستند. پول کم آورده ام. حالا پنج میلیون پوند بیزنس وایر پمپز در خطر است چون من نمی توانم به قول هایم به حامیان پروژه عمل کنم”. ایمیل دیگری در همین سال ده هزار دلار در ماه برای مدیرعامل یک شرکت ایرانی می خواهد “که رییس هیات مدیره اش یک مقام برجسته دولتی است و هیات مدیره اش نفوذ سیاسی خوبی دارند”.
هافینگتون پست گزارش می دهد شبکه ارتباطات ایرانی یونااویل همچنین به شرکت هایی مانلل ABB، الیوت و یوکوگاوا در پروژه های مختلف نفتی و غیرنفتی در ایران کمک کرده است. یونااویل در سال 2011 با استفاده نفوذ سیاسی افراد مرتبط با آن از جمله رییس پلیس ایران به یک شرکت استرالیایی درگیر یک پرونده حقوقی کمک کرد تا راه حل مناسبی پیدا کند.
در کنار عطا احسنی دو پسر او، سیروس احسنی و سامان احسنی، در شرکت یونااویل به عنوان مدیرعامل و مدیر بازرگانی فعال هستند.
هافینگتون پست داستانی را نقل می کند که وقتی پرستار فیلیپینی سیروس احسنی پانصد هزار دلار از جواهرات همسر او را دزدید، او چطور با استفاده از ارتباطاتش با یک سیاستمدار فرانسوی و همکارانش در پلیس فیلیپین رد او را گرفت و برای پرستار فراری حکم جلب از پلیس بین الملل گرفت. سیروس و سامان احسنی متخصص راه انداختن کارها هستند، حرفه ای پر ریسک که پاداش های زیادی برایشان داشته است. در سال 2007 خانواده احسنی در مجموع مالک 63 میلیون یورو در حساب های بانکی و سرمایه گذاری بوده و ارزش دارایی هایشان در فرانسه، موناکو، ایالات متحده ولندن به 130 میلیون یورو می رسد. در موناکو سیروس و سامان، جزو طبقه اول جامعه اشرافی هستند.
سیروس خزانه دار کلاب امبسادور موناکوست که رییس آن شاهزاده آلبرت، حاکم این شاهزاده نشین کوچک است. شاهزادگان اروپایی و شیوخ عرب در مهمانی های این خانواده در موناکو شرکت می کنند. به نوشته سیدنی مورنینگ هرالد “سیرویس مرد خوش خلقی است که اطرافیانش به او وفادارند”. بین عطا احسنی و فرزندانش یک رابطه صمیمانه وجود دارد که در این ایمیل ها مشهود است. عطا نامه های خود به فرزندانش را با Love, Dad (با مهر، بابا) امضا می کند.
عطا احسنی یک مهندس نفت تحصیل کرده انگلیس و آمریکاست که بعد از پیروزی انقلاب در سال 1357 ایران را ترک کرد. بعد از بازداشت رضا ضراب در میامی در ماه گذشته میلادی این دومین پرونده رسوایی مالی است که در آن نام یک خانواده ایرانی الاصل مطرح می شود.
نام موناکو هم پیش از این در جریان پرونده دکل های نفتی گمشده مطرح شد. یکی از متهمان اصلی پرونده دکل گمشده شرکت حفاری نفت ایران یعنی رضا مصطفوی طباطبایی، مقیم موناکو است. پلیس موناکو اعلام کرده که از مدیران شرکت یونااویل در هفته گذشته بازجویی کرده است و محل زندگی و کار آنها را بازرسی و جستجو کرده است. در این بازجویی افسران پلیس بریتانیا که در حال تحقیق درباره یک پرونده بین المللی ارتشاء هستند، حضور داشتند. به گزارش رسانه های موناکو، تحقیقات پلیس این کشور ادامه دارد.
با آنکه اونااویل در کشورهایی فعالیت میکند که فاسدترین سیستمهای اداری و قضایی را در جهان دارا هستند، اما این شرکت منکر رشوه دادن یا وجود هر ارتباطی، غیر از دادن مشاوره به شرکتهای بزرگ نفتی غربی طرف قرارداد، است.
اما این گزارش تحقیقی که شامل هزاران ایمیل رد و بدل شده بین احسانیها و دیگر مدیران اونااویل در بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ است، خلاف این ادعا را ثابت میکند. به گزارش هافینگتون پست، از آنجا که اونااویل، یک تجارت خانوادگی است، بسیاری از اسرار در آن ناگفته مانده و فقط بین اعضای خانواده رد و بدل می شود.
به گزارش گاردین، مقامات موناکویی میگویند که سعی کردهاند بر طبق قوانین کنوانسیون اروپا و همینطور کنوانسیون سازمان ملل متحد بر علیه جرایم سازمانی شده جهانی عمل کنند. این در حالی است که مقامات بریتانیایی اعلام کردهاند با آنکه از موارد اتهامی اطلاع دارند اما «نمیتوانند این خبر را تایید یا رد کنند.» سخنگوی شرکت اونااویل هم گفته است که «با توجه به وضعیت اخیر این شرکت نمیتواند نظری در مورد این (اتهامات)بدهد.»
در گزارش هافینگتون پست و فیر فکس مدیا آمده است که شرکت اونااویل «به طور سازماندهی شده، صنعت جهانی نفت را فاسد کرده است. (اونااویل) میلیونها دلار رشوه در کشورهای مختلف پرداختهاند تا بتوانند برنده شدن مناقصههایشان را تضمین کنند.
فیر فکس با اشاره به مجموعه ایمیلهای افشا شده میگوید که این «گنجینه» بزرگترین افشاگری از مدارک محرمانه در تاریخ صنعت نفت است.
به گزارش گاردین، عطا احسنی در پاسخ به سوال رسانهها که آیا این اتهامات را میپذیرد پاسخ داده است: «مطلقا نه!»